Φυσικό αέριο: Ρίσκο οι νέες επενδύσεις χωρίς μηχανισμό αποζημίωσης ισχύος

Με τον πλέον εμφατικό τρόπο, ένας από τους μεγάλους ηλεκτροπαραγωγούς της χώρας, η Elpedison, συνέδεσε για πρώτη φορά δημόσια τις επενδύσεις σε νέες μονάδες φυσικού αερίου με τον μηχανισμό αποζημίωσης επάρκειας ισχύος (CRM).

«Οι μηχανισμοί αυτοί αποτελούν κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας για την πράσινη μετάβαση, καθώς θα εξασφάλιζαν την κατασκευή επαρκών παραγωγικών μονάδων συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο», επισήμανε ο πρόεδρος της Elpedison Andrea Testi, την Παρασκευή, από το βήμα του Economist.

Ο κ. Testi μίλησε για κανονιστικό και ρυθμιστικό ρίσκο που θα μεταφερθεί στους επενδυτές, εξαιτίας των αβεβαιοτήτων του ευρωπαϊκού Green Deal, με αποτέλεσμα «να μην έχουν σαφή εικόνα για την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεών τους». Πράγμα που εμμέσως πλην σαφώς φαίνεται να δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο θα ήταν πρόθυμοι να αναλάβουν ένα τέτοιο ρίσκο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Testi κάλεσε τις Ρυθμιστικές Αρχές «να προωθήσουν έγκαιρα τους μηχανισμούς αποζημίωσης ισχύος (CRM), να υιοθετηθούν γρήγορα, για να δώσουν τον απαραίτητο χρόνο στον κύκλο των επενδύσεων».

Η Elpedison έχει προαναγγείλει την πρόθεσή της να προχωρήσει στην κατασκευή μιας νέας μονάδας μεγίστης δυναμικότητας 826 MW, δίπλα στην υφιστάμενη μονάδα της, στη Θεσσαλονίκη. Για την επένδυση αυτή έχει ανακοινωθεί ότι η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί μέσα στο καλοκαίρι, ωστόσο, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Testi, η εταιρεία φαίνεται ότι θα περιμένει να δει πρώτα έμπρακτα την προώθηση και την υιοθέτηση του CRM.

Πάντως, μία ημέρα πριν, την Πέμπτη, από το ενεργειακό συνέδριο της Κρήτης και ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας αναγνώρισε τον CRM ως «εργαλείο» προσέλκυσης νέων επενδύσεων στο φυσικό αέριο, με δεδομένη την απομείωση της λιγνιτικής ισχύος ως το 2023.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την προοπτική περαιτέρω αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μετά την πανδημία συνηγορούν στην ανάγκη να καλυφθεί το κενό της ισχύος για την επάρκεια και την ασφάλεια του Συστήματος. Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης στο συνέδριο του Economist, τα φορτία βρίσκονται σε αυξητική τροχιά, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την 1η Ιουλίου, οπότε σημειώθηκε αιχμιακό φορτίο 10,1 GW, «κάτι που είχε να συμβεί χρόνια».

«Προετοιμαζόμαστε για ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας την επόμενη μέρα, είπε ο ίδιος. «Στη μεταβατική περίοδο που διανύουμε, η συνεργασία όλων των φορέων για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του ενεργειακού συστήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική».

Market reform και μηχανισμοί

Στα τέλη Ιουλίου, η ΡΑΕ σχεδιάζει να θέσει σε δημόσια διαβούλευση το market reform plan, που θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για ένα σταθερό και προβλέψιμο μοντέλο αγοράς για όλους. Ταυτόχρονα, θα επιδιωχθεί να αιτιολογηθεί προς την Κομισιόν η υιοθέτηση κρατικών ενισχύσεων, αφενός, σε πρώτη φάση, για την αποζημίωση των λιγνιτικών μονάδων έως την οριστική απόσυρσή τους (μηχανισμός στρατηγικής εφεδρείας), και αφετέρου, σε δεύτερη φάση, για την αποζημίωση νέας ισχύος (CRM) από διάφορες τεχνολογίες. Η Κομισιόν έχει διαμηνύσει με σαφήνεια ότι δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα δύο μηχανισμοί, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο ένας για να εφαρμοστεί ο άλλος.

Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον εξασφαλιστεί το πράσινο φως για τον μηχανισμό στρατηγικής εφεδρείας, το πιθανότερο είναι ότι θα ισχύσει έως τα τέλη του 2023, οπότε «σβήνουν» οριστικά οι υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Άρα, για την εφαρμογή του CRM μιλάμε από το 2024 και μετά.

Μέχρι στιγμής, η μόνη νέα μονάδα φυσικού αερίου που θα μπει στο Σύστημα από το 2022 είναι της Mytilineos, με ισχύ 826 MW. Την ίδια χρονιά προγραμματίζεται να «ανάψει» και η Πτολεμαΐδα V, της ΔEΗ, που θα καίει λιγνίτη σε πρώτη φάση, για να μετατραπεί σε φυσικού αερίου ως το 2025.

Πρόσφατα, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil ανακοίνωσαν τη σύμπραξή τους για την κατασκευή νέας μονάδας φυσικού αερίου, ισχύος 877 MW, στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής, που προγραμματίζεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία το 2024.

Εκτός από την Elpedison, εκκρεμεί η τελική επενδυτική απόφαση για νέα εργοστάσια φυσικού αερίου από τη ΔEΗ, για σταθμό 665 MW στην Κομοτηνή, τον όμιλο Κοπελούζου, για 662 MW στην Αλεξανδρούπολη, την Ελβάλ-Χαλκόρ, για 651 MW στη Θίσβη Βοιωτίας και τον όμιλο Καράτζη, για 660 MW στη Λάρισα.