Aλμα επενδύσεων R&D από επιχειρήσεις

Στον υπερδιπλασιασμό των δαπανών τους για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) προχώρησαν οι ελληνικές επιχειρήσεις την εννεαετία 2011-2019, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αισθητή αύξηση  των συγκεκριμένων δαπανών στη χώρα για το εν λόγω διάστημα, καθώς από το 0,68% επί του ΑΕΠ το 2011, ανήλθαν στο 1,27% το 2019. 

Η αύξηση των ιδιωτικών δαπανών για R&D είναι προφανές ότι έχει σχέση με την προσπάθεια των ελληνικών επιχειρήσεων να αντεπεξέλθουν και να σταθούν στον διεθνή ανταγωνισμό, εν μέσω της δεκαετούς οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) τα οποία αποστέλλονται στη Eurostat, επί συνόλου εγχώριων δαπανών για R&D ύψους 2,336 δισ. ευρώ το 2019 (έναντι 1,391 δισ. το 2011),  το 1,073 δισ. ευρώ προήλθε από τον Τομέα των Επιχειρήσεων.

Μάλιστα το 83,6% ή 896,78 εκατ. ευρώ προέρχεται από ίδια κεφάλαια, κάτι που σημαίνει ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα οι επιχειρήσεις προγραμματίζουν και χρηματοδοτούν οι ίδιες τις επενδύσεις τους για R&D και αποδεικνύουν ότι δεν βασίζονται σε επιδοτήσεις από το ΕΣΠΑ ή άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα.

Το άλμα των ιδιωτικών δαπανών για επενδύσεις R&D μεταξύ 2011 και 2019 αποτυπώνεται από τη διαχρονική παράθεση των στοιχείων. Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις (σ.σ. Τομέας BES) δαπάνησαν το 2011 για R&D 485,6 εκατ. ευρώ. Το 2012 καταγράφουν μείωση στα 450,8 εκατ. ευρώ, για να ακολουθήσει έκτοτε μια συνεχής ανοδική πορεία.

Το 2013 οι δαπάνες αυξάνονται στα 488,7 εκατ. ευρώ, το 2014 στα 504,4 εκατ. ευρώ, το 2015 στα 561,6 εκατ. ευρώ, το 2016 στα 740,4 εκατ. ευρώ, το 2017 στα 994 εκατ. ευρώ, το 2018 στο 1,049 δισ. ευρώ και το 2019, όπως προαναφέρθηκε 1,073 δισ. ευρώ.

Επί του συνόλου δαπανών για R&D σε σχέση με το ΑΕΠ, ο τομέας των επιχειρήσεων αύξησε τη συμμετοχή του το 2019 στο 0,59% έναντι 0,24% το 2011.

Οι άλλοι τομείς που συμμετέχουν στη διαμόρφωση των δαπανών για R&D είναι ο κρατικός τομέας (τομέας GOV) με συμμετοχή το 2019 στο 0,28% του ΑΕΠ έναντι 0,16% το 2011, ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (τομέας HES) με 0,38% έναντι 0,28% το 2011 και ο τομέας ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (τομέας PNP) 0,01%, ακριβώς το ίδιο με το 2011.

Παρά όμως τη σημαντική αύξηση των ιδιωτικών δαπανών για R&D, η Ελλάδα με ποσοστό 1,27% επί του ΑΕΠ που κατέγραψε το 2019 βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό στόχο του 3%, αλλά και τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου το ποσοστό διαμορφώνεται στο 2,19% και από το 2,22% του μέσου όρου των χωρών της Ευρωζώνης.

Συγκεκριμένα η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση των δαπανών για R&D επί του ΑΕΠ. Στις πρώτες θέσεις και με ποσοστά δαπανών πάνω από τον στόχο του 3% βρίσκονται οι Σουηδία (3,32%), Αυστρία (3,17%), Γερμανία (3,13%) και Δανία (3,03%).

Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Ρουμανία με 0,50%, η Κύπρος με 0,55% και η Μάλτα με 0,57%.