Eurogroup: Κλειδώνει η δημοσιονομική χαλάρωση το 2022

Υπό την δαμόκλειο σπάθη της Covid-19 και των συνεπειών της στις οικονομίες της ευρωζώνης, θα συνεδριάσουν σήμερα (μέσω τηλεδιάσκεψης) οι υπουργοί οικονομικών του Eurogroup.

Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις είναι πλέον σχεδόν αδύνατο να κάνουν οποιαδήποτε πρόβλεψη για την ανάκαμψη των οικονομιών της κάθε χώρας. Για αυτό τον λόγο, πρώτο θέμα στην ατζέντα είναι και πάλι ο κορωνοϊός.

Οι τελευταίες εξελίξεις αφορούν στην παραδοχή πλέον ότι το χρονοδιάγραμμα για τους εμβολιασμούς έχει πάει ακόμα πιο πίσω απ’ ό,τι είχε συζητηθεί στο Eurogroup του Φεβρουαρίου, στην ανακοίνωση της AstraZeneca για νέες καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων και στην αποκάλυψη, μέσω του Αυστριακού Καγκελαρίου, Σ. Κουρτς ότι υπάρχουν χώρες που διαπραγματεύονται κρυφά με εταιρείες για να λάβουν περισσότερα εμβόλια.

Ήδη από τον Φεβρουάριο, το Euro2day.gr είχε αποκαλύψει ότι η δημοσιονομική χαλάρωση θα συνεχιστεί και το 2022 κάτι που επιβεβαίωσε αργότερα και ο πρόεδρος του Eurogroup. Σήμερα οι συνομιλίες αναμένεται να «κλειδώσουν» ως προς την γενική ρήτρα διαφυγής για το 2022.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις για τον κόφτη, που θα περιορίζει για κάποιες χώρες το πώς θα εφαρμόζεται η γενική ρήτρα διαφυγής το 2022, αναμένεται να διεξαχθούν μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου του 2021, αφού μόνο τότε ίσως αρχίσει να ξεκαθαρίζει η εικόνα της προοπτικής της ανάκαμψης της κάθε χώρας.

Και μπορεί η Κομισιόν να έχει ανακοινώσει ότι η απόφαση για την γενική ρήτρα διαφυγής θα ανακοινωθεί τον Μάιο, πηγές του Eurogroup, επανέλαβαν στο Euro2day.gr ότι «όλα είναι στον αέρα» και ότι ίσως μέχρι και το τέλος του χρόνου, όλα θα αναθεωρούνται, βάση της εξέλιξης της νόσου».

Εκεί που αναμένεται να δοθεί μάχη μεταξύ Βορρά και Νότου, είναι τί θα γίνει όταν απενεργοποιηθεί η ρήτρα γενικής διαφυγής. Ο Νότος, έχοντας την υποστήριξη της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ θεωρεί πως η επιστροφή στα δεδομένα του 2019 πρέπει να γίνει σταδιακά και όχι με αυστηρά κριτήρια σε ότι αφορά στη δημοσιονομική πειθαρχία.

Γι’ αυτό τον λόγο, η Κομισιόν έχει προτείνει ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε χώρας να υπάρξει και το ανάλογο πακέτο επιστροφής στα δημοσιονομικά guidelines που θα περιλαμβάνουν στοχευμένα μέτρα τα οποία δεν θα πνίγουν την ανάκαμψη.

Ο χρησμός για το υψηλό χρέος

Με τα κράτη μέλη να πρέπει να υποβάλουν τα προγράμματα σταθερότητας τους στην Κομισιόν τον Απρίλιο, οι υπουργοί οικονομικών έχουν ήδη ανοίξει συζήτηση – αν και δεν το παραδέχονται επισήμως – για αλλαγή του κανόνα του ΣΣΑ για το δημόσιο χρέος. Η Συνθήκη κάνει λόγο για χρέος στο 60% του ΑΕΠ της κάθε χώρας ως το υψηλότατο όριο. Κάτι που αυτή την στιγμή φαντάζει εξωπραγματικό.

Την απάντηση έδωσε ο Κοινοτικός επίτροπος για θέματα οικονομίας Π. Τζεντιλόνι σε συνέντευξη του σε Ιταλική εφημερίδα. Σύμφωνα με τον Τζεντιλόνι «το θέμα δεν είναι να αναθεωρηθούν οι στόχοι που ετέθησαν με τις Συνθήκες. Αλλά με ένα δημόσιο χρέος που κατά μέσο όρο, στην ζώνη του Ευρώ, βρίσκεται στο 103%, χρειαζόμαστε μια συζήτηση για τους τρόπους μείωσής του, τη χρονική παράμετρο, την κατάλληλη οδό και τα γιατί» είπε.

«Αν περιοριζόμασταν στην εφαρμογή των κανόνων, ως έχουν -με τόσο αυξημένo χρέος- τότε θα έπρεπε να διατηρήσουμε πλεονάσματα προϋπολογισμού για δέκα ή δεκαπέντε χρόνια», υπογράμμισε ο Ευρωπαίος επίτροπος.

Ο κ. Τζεντιλόνι δεν ήθελε να κάνει διαχωρισμό Βορρά και Νότου, λέγοντας: «Πρέπει να ξανασκεφθούμε την διαχείριση της όλης πορείας για την μείωση του χρέους. Η Ιταλία και η Ελλάδα, έχουν ασφαλώς πολύ υψηλά επίπεδα χρέους και πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές. Αλλά και η Γαλλία, θα παραμείνει, πιθανώς, πάνω από το 120% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια. Θεωρώ ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλη αυτή την πραγματικότητα».

Τι θα κάνει η Ελλάδα με τα πλεονάσματα;

Σύμφωνα με τους κανόνες αυξημένης εποπτείας στους οποίους υπάγεται η χώρα μάς, η κυβέρνηση θα έπρεπε να συντάξει τον προϋπολογισμό του 2022 με δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ.
Πρόκειται για μια πρωτοφανή προσαρμογή μέσα σε 12 μήνες που προφανώς και δεν είναι εφικτή. Εναπόκειται στην ελληνική κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευτεί τώρα την μείωση των στόχων για τα επόμενα χρόνια.

Κλειδί είναι να ορίσει «ταβάνι» και να μην αφήσει τον στόχο ανοικτό (σ.σ. βλέποντας και κάνοντας).
Ο ορισμός όμως των νέων στόχων καλό είναι να γίνει την τελευταία δυνατή στιγμή και σίγουρα μετά την τουριστική περίοδο του 2021, όπου η εικόνα του ΑΕΠ της χώρας θα ξεκαθαρίσει.

Στο τραπέζι του Eurogroup η ελληνική οικονομία

Τρίτο θέμα στη σημερινή ατζέντα είναι η 9η έκθεση εποπτείας των θεσμών για την Ελληνική οικονομία.
Οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης αναμένεται να εκδώσουν θετική ανακοίνωση ότι η Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι σε καλό δρόμο. Αναμένεται όμως και να πιέσουν τον κ. Σταϊκούρα να επισπεύσει μια σειρά από μέτρα και μεταρρυθμίσεις:

1. Κόκκινα δάνεια, πτωχευτικό νόμο και ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους προς ιδιώτες (αναμένεται το σχέδιο της κυβέρνησης μέσα στον Μάρτιο)
2. Νέες αλλαγές στον εργασιακό νόμο
3. Επίσπευση των μεγάλων έργων και των δημόσιων συμβάσεων
4. Αναβάθμιση του ψηφιακού κράτους και δη στον τομέα της δικαιοσύνης
5. Στελέχωση ΑΑΔΕ
6. Προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων (Ελληνικό, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, περιφερειακά λιμάνια)

Τα μέτρα αυτά πρέπει να τρέξουν άμεσα καθώς η 10η αξιολόγηση αναμένεται τον Μάιο και συνδέεται με αποδέσμευση δόσης από τον ESM, συνεπώς αναμένεται πιο αυστηρή και ενδελεχής. Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών θα πιάσουν δουλειά από τα μέσα Απριλίου.

Επίσης, ο κ. Σταϊκούρας αναμένεται να παρουσιάσει το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης στην συνεδρίαση του Ecofin αύριο (Τρίτη) η έγκριση του οποίου είναι υψίστης σημασίας για την κυβέρνηση, καθώς ποντάρει στα κονδύλια που της αναλογούν για την ανάκαμψη της οικονομίας.