Τραπεζικές εργασίες χωρίς... τράπεζες

Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα κυριαρχούν οι αυτοματοποιημένες τραπεζικές υπηρεσίες. Οι τράπεζες θα λειτουργούν με πολύ λιγότερους τρόπους, αυτό είναι δεδομένο. Αν και το καθοριστικό ερώτημα πλέον αφορά αν οι τραπεζικές υπηρεσίες θα πραγματοποιούνται και χωρίς… τράπεζες!

Τι θα τις αντικαταστήσει; Οι εξελιγμένες FinTech (εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας) ή τα πρωτόκολλα ανοιχτού κώδικα που είναι βασισμένα στο blockchain (DeFi).

«Πώς είναι δυνατόν;», θα διερωτηθείτε. Οι τράπεζες μας είναι απαραίτητες εδώ και αιώνες. Λάθος. Οι τραπεζικές εργασίες μας είναι απαραίτητες. Όπως παλαιότερα δεν χρειαζόμασταν άλογα -ένα μέσο μετακίνησης είχαμε ανάγκη. Γι’ αυτό καταλήξαμε στα αυτοκίνητα, στα τρένα, στα αεροπλάνα. Νομίζετε πως ο τραπεζικός κλάδος είναι τόσο ισχυρός ώστε να μπορεί να εμποδίσει την τεχνολογική πρόοδο; Και οι εφημερίδες το ίδιο νόμιζαν.

Τι είναι οι DeFi; Ο όρος είναι συντομογραφία για την «αποκεντρωμένη χρηματοδότηση» (Decentralized Finance). Μια ομπρέλα χρηματοοικονομικού λογισμικού, που συμπεριλαμβάνει αποκεντρωμένες χρηματοοικονομικές εφαρμογές (DApps) και πρωτόκολλα σε blockchain. Δέχονται και λαμβάνουν δάνεια, διαχειρίζονται ενυπόθηκα χρέη, αναλαμβάνουν υπηρεσίες ασφάλισης, χρηματοδότησης, επενδύσεων. Κι όλα αυτά εκτός επίσημου τραπεζικού συστήματος!

Ο κλάδος των DeFi δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα ψηφιακό αντίγραφο του παραδοσιακού χρηματοοικονομικού συστήματος. Παίρνουν κομμάτια του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος και αφαιρούν τους μεσάζοντες. Αντικαθιστούν την τραπεζική γραφειοκρατία και τους ανθρώπους της με έξυπνα συμβόλαια, υιοθετώντας την τεχνολογία του blockchain.

Το μαγικό συστατικό για να το επιτύχουν είναι η αποκέντρωση και η κρυπτογραφία. Μέχρι πρόσφατα όλες οι αλλαγές στον κόσμο επιβάλλονταν μέσω της φυσικής ισχύος. Τώρα η ισχύς μεταφέρεται στον ψηφιακό κόσμο. Το τζίνι της τεχνολογίας απελευθέρωσε νέες καινοτόμες δυνάμεις που μας φέρνουν με ταχύτητα σε ένα κόσμο χωρίς τράπεζες, τουλάχιστον όπως τις γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Μεταμόρφωση

Τα DeFi θα διαταράξουν το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, με τον ίδιο τρόπο όπως το Amazon εισέβαλε στο παραδοσιακό λιανικό εμπόριο. Θα ήταν λάθος να τις απορρίψουμε χωρίς να ρίξουμε έστω και μια ματιά. Το bitcoin μας αποκάλυψε πως μπορεί να υπάρξει ένα νόμισμα που να μη δημιουργείται, διανέμεται, εξαρτάται από ένα κράτος. Ο μετασχηματισμός προς το φθηνότερο, ταχύτερο και ευκολότερο, αποτελεί μια ασταμάτητη τάση.

Οι ψηφιοποιημένες διαδικασίες έχουν ήδη μεταμορφώσει τη μορφή σχεδόν κάθε κλάδου. Ο ψηφιακός κόσμος όχι μόνο αποτελεί μεγάλο κομμάτι του χρόνου μας, αλλά συνεχώς αυξάνεται. Η μετατόπιση προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές και υπηρεσίες θα έχει συνέχεια. Όπως τα σταθερά τηλέφωνα παίζουν λιγότερο ρόλο στη ζωή μας, από τη στιγμή που βγήκαν και εξαπλώθηκαν τα κινητά, έτσι και το συμβατικό χρήμα θα γίνει λιγότερο σημαντικό.

Η πανδημία ήταν η άμπωτη που φανέρωσε τη γύμνια του παλιού χρηματοοικονομικού συστήματος που δημιουργήθηκε για τον φυσικό κόσμο. Ακόμα και σήμερα, στην εποχή του Διαδικτύου και της άμεσης επικοινωνίας, χρειάζονται ημέρες για να στείλεις ένα απλό έμβασμα στο εξωτερικό. Απαρχαιωμένοι κανονισμοί και συστήματα επιβραδύνουν την πρόοδο. Οι μόνοι που βολεύονται είναι οι παλαιοί μεγάλοι «παίκτες», οι οποίοι εκμεταλλεύονται στη δεσπόζουσα θέση τους, για να αναστείλουν την καινοτομία.

Δύσκολες εποχές για τις παραδοσιακές τράπεζες. Αναγκάζονται να βαδίσουν ανάμεσα στις συμπληγάδες των χαμηλών επιτοκίων, άρα των χαμηλών περιθωρίων κέρδους, και τον ανταγωνισμό τεχνολογικά εξελιγμένων, ευέλικτων και φιλόδοξων εταιρειών. Θα πρέπει να προβούν σε ριζική αναμόρφωση του επιχειρηματικού τους μοντέλου αν θέλουν να έχουν ρόλο στη νέα εποχή.