Συμβόλαια υγείας: Ενστάσεις, μύθοι και αλήθειες γύρω από το νέο νόμο

Μπαράζ αντιδράσεων και συζητήσεων τόσο σε πολιτικό όσο και σε κλαδικό επίπεδο έχει προκαλέσει η τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση και αναφέρεται στη δυνατότητα μονομερούς αναπροσαρμογής των τιμολογίων στα μακρόχρονα ασφαλιστικά συμβόλαια του κλάδου υγείας.

Πριν όμως αναφερθούμε στις τρέχουσες εξελίξεις, ας δούμε το υπόβαθρο της όλης υπόθεσης, ανατρέχοντας στο παρελθόν. Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες λανσάρισαν κατά το παρελθόν «ισόβια» προγράμματα υγείας σταθερού ασφαλίστρου, το οποίο στη συνέχεια αποδείχτηκε ιδιαίτερα ζημιογόνο γι’ αυτές. Η αιτία των μεγάλων ζημιών ήταν ότι με την πάροδο του χρόνου προέκυψαν πολύ ακριβότερες θεραπείες και γενικότερα ο λεγόμενος «ιατρικός πληθωρισμός» εκτοξεύθηκε στα ύψη. Οι εταιρείες έκαναν πολλές προσπάθειες να πείσουν τους πελάτες τους να μετατρέψουν αυτά τα συμβόλαιά τους σε «ετησίως ανανεούμενα», αλλά σε πολλές περιπτώσεις δεν τα κατάφεραν.

Πέραν όμως των συμβολαίων σταθερού ή προκαθορισμένου ασφαλίστρου, υπήρχαν και συμβόλαια στα οποία οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν το δικαίωμα μεταβολής του τιμολογίου. Οι εταιρείες λοιπόν επικαλούμενες τον υψηλό «ιατρικό πληθωρισμό» προχωρούσαν κάθε χρόνο σε σημαντικές ανατιμήσεις ασφαλίστρων, με αποτέλεσμα ο «συνήγορος του καταναλωτή» και οι καταναλωτικές οργανώσεις να «γεμίσουν» από διαμαρτυρόμενους πελάτες. Θεωρητικά λοιπόν, η τρέχουσα θεσμική αλλαγή, στόχο έχει να μειώσει τις τριβές μεταξύ ασφαλιστικών εταιρειών και πελατών τους, να αυξήσει τη διαφάνεια στον κλάδο και να οδηγήσει σε δίκαιες τιμολογήσεις.

Οι αντιδράσεις

Με βάση λοιπόν το προσχέδιο νόμου, όπως αρχικά κατατέθηκε, στην πράξη οι ασφαλιστικές εταιρείες, θα έχουν το δικαίωμα:

• Να αυξάνουν μονομερώς κάθε χρόνο τα ασφάλιστρα κατά ένα ποσοστό που δεν θα υπερβαίνει κάποιους «αντικειμενικούς δείκτες, που θα ήταν ευρέως προσβάσιμοι και επαληθεύσιμοι από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη». Στην πράξη, ο νομοθέτης έχει στο μυαλό του το δείκτη αύξησης ετήσιου κόστους που μετρά εδώ και λίγα χρόνια ο ΙΟΒΕ.
• Να αυξάνουν τα τιμολόγια με ποσοστό υψηλότερο από το δείκτη του ΙΟΒΕ, αρκεί να ειδοποιούν τον πελάτη 60 ημέρες νωρίτερα.

Με άλλα λόγια, αν π.χ. ο δείκτης του ΙΟΒΕ διαμορφωθεί στο +5%, οι εταιρείες μπορούν να αυξάνουν έως και 5% τα τιμολόγιά τους, ή και πάνω από το 5% αν ειδοποιήσουν τον πελάτη δύο μήνες πριν. Οι αρχικές αντιδράσεις ήταν οξύτατες, καθώς θεωρήθηκε πως ο νομοθέτης έρχεται να παρέμβει μονομερώς σε μια σύμβαση μεταξύ δύο ιδιωτών (της ασφαλιστικής εταιρείας και του πελάτη) ευνοώντας τον έναν εκ των δύο (την ασφαλιστική εταιρεία).

Σε πολιτικό επίπεδο, η κίνηση αυτή καταγγέλθηκε ως μια χαριστική πράξη υπέρ των ασφαλιστικών εταιρειών και σε βάρος των ασφαλισμένων, ενώ από κάποιους θεωρήθηκε ως ένα μέσο προκειμένου να ευνοηθεί δραστικά η Εθνική Ασφαλιστική, μήπως και πουληθεί έναντι υψηλότερου τιμήματος στο fund CVC. Είναι προφανές ότι μια τέτοια νομοθετική κίνηση ξεσήκωσε επίσης και τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, οι οποίοι αναμφίβολα θα βρίσκονταν (χωρίς να ευθύνονται) αντιμέτωποι με τους αγανακτισμένους πελάτες τους.

Απέναντι σ’ αυτή την ομοβροντία των αντιδράσεων, ήρθε η απάντηση του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, ότι ο νέος νόμος δεν θα αφορά τα συμβόλαια υγείας που προέβλεπαν σταθερό τιμολόγιο, αλλά μόνο εκείνα που επιτρέπουν στις ασφαλιστικές εταιρείες να μεταβάλλουν τα ασφάλιστρα κάθε χρόνο.

Τη δήλωση του υπουργού τη δέχτηκαν με ικανοποίηση τόσο οι πελάτες των ασφαλιστικών εταιρειών, όσο και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές, επιφυλασσόμενοι ωστόσο ότι «τη διαβεβαίωση του υπουργού θα πρέπει να τη δούμε γραμμένη στο τελικό κείμενο του νόμου».

Τα άλλα μέτωπα

Όμως, ακόμη και αν λάβουμε ως δεδομένο ότι ο νόμος θα αφορά μόνο τα συμβόλαια στα οποία προβλεπόταν μεταβολή του τιμολογίου, υπάρχουν και άλλες ενστάσεις που έχουν εκφραστεί από το χώρο των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών.

Για παράδειγμα, ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Πρακτόρων του νομού Αττικής (ΣΠΑΤΕ) υποστηρίζει «την αναπροσαρμογή ασφαλίστρων υγείας, μόνο εντός του εύρους των επιτρεπόμενων δεικτών και παραγόντων όπως αυτοί θα οριστούν με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων» και στην περίπτωση που μια ασφαλιστική εταιρία κρίνει ότι πρέπει να προχωρήσει σε αναπροσαρμογή μεγαλύτερη των προσυμφωνημένων αναπροσαρμογών ή των προαναφερθέντων δεικτών, προτείνει «όπως η νομοθεσία μεριμνήσει για ειδική διαδικασία έγκρισης της εν λόγω αναπροσαρμογής από τις Εποπτικές Αρχές, προνοώντας παράλληλα και για ιδιαίτερες συνθήκες μεταφοράς των μακροχρόνιων συμβολαίων των καταναλωτών που θίγονται σε άλλη ασφαλιστική εταιρία».

Παράλληλα, γνωστός παράγοντας της αγοράς μιλώντας στο Euro2day.gr ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Κανείς δεν επιθυμεί ζημιογόνες ασφαλιστικές εταιρείες και επιπλέον όλοι αναγνωρίζουν πως θα πρέπει να μπει να τάξη στις τιμολογήσεις των συμβολαίων υγείας. Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν δύο πράγματα που θα πρέπει να γίνουν. Πρώτον, να οριστεί το ποιοι θα είναι οι λεγόμενοι αντικειμενικοί δείκτες, που θα ήταν ευρέως προσβάσιμοι και επαληθεύσιμοι από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη. Αν είναι ο δείκτης του ΙΟΒΕ να το πούμε για να το γνωρίζουμε.

Και δεύτερον, θεωρώ πως κάθε εταιρεία θα πρέπει να δημοσιοποιεί το ποσοστό των ετήσιων αυξήσεων που θα επιβάλλει στα τιμολόγιά της, προκειμένου οι καταναλωτές να ενημερώνονται, αλλά και να φαίνονται το ποιες εταιρείες προχωρούν σε μεγαλύτερες αυξήσεις».