ΟΟΣΑ: Πού σκοντάφτει η Ελλάδα στην προστασία του περιβάλλοντος

Δυσάρεστες είναι οι διαπιστώσεις του ΟΟΣΑ όπως αποτυπώνονται στην έκθεση αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιδόσεων της Ελλάδας που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα, σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου στην οποία συμμετείχε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης.

Στην έκθεση επισημαίνεται, για παράδειγμα, πως «εξακολουθούν να καταγράφονται ατμοσφαιρικοί ρύποι στις αστικές περιοχές που υπερβαίνουν τα όρια που τίθενται από τη νομοθεσία της ΕΕ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. Η Ελλάδα υστερεί στην ανάπτυξη ενός εθνικού προγράμματος ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης».

Επιπλέον, το 80% των αστικών αποβλήτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής και είναι απίθανο να επιτευχθεί ο στόχος του 50% για την επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση στην Ελλάδα έως το 2020. Στα μέσα του 2018, περισσότεροι από 50 χώροι διάθεσης αποβλήτων δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις της ΕΕ.

Εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες ελλείψεις όσον αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων. Σύμφωνα με την έκθεση, «παρατηρείται υπέρμετρη άντληση γλυκών υδάτων εξαιτίας της άρδευσης, η οποία ευνοείται από τη μερική ανάκτηση του κόστους, τις μειωμένες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και τις διαρροές στο σύστημα διανομής νερού. Προϋποθέσεις για βιώσιμη διαχείριση των υδάτων θα ήταν: οι τιμές να καλύπτουν το κόστος εφοδιασμού και να αντανακλούν την ανεπάρκεια των υδάτων, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα».

Ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ Rodolfo Lacy, εκφράστηκε με θετικά λόγια για την πρόοδο της χώρας μας προς την ενεργειακή μετάβαση και την υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου για την απολιγνιτοποίηση. Ωστόσο, στην έκθεση τονίζεται πως το ντίζελ φορολογείται λιγότερο από το πετρέλαιο, παρόλο που είναι πιο ρυπογόνο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την άρση της απαγόρευσης κυκλοφορίας ντιζελοκίνητων οχημάτων στα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και τη θέσπιση κριτηρίων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στα τέλη κυκλοφορίας, ενθάρρυνε τις πωλήσεις των ντιζελοκίνητων οχημάτων. Τα σχεδιαζόμενα κλιμακούμενα τέλη βάσει της απόστασης ανάλογα με τις εκπομπές ρύπων των οχημάτων στους αυτοκινητόδρομους θα συνέβαλαν στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Ο ΟΟΣΑ υπενθυμίζει πως «ο στόλος οχημάτων στην Ελλάδα είναι από τους γηραιότερους στην Ευρώπη. Η οικονομική κρίση και τα μειωμένα τέλη κυκλοφορίας για παλαιότερα οχήματα αποτέλεσαν αντικίνητρα για την ανανέωσή του».

Στις συστάσεις του οργανισμού περιλαμβάνονται η αποτελεσματικότερη χρήση των κοινοτικών κονδυλίων για υποδομές που σχετίζονται με το περιβάλλον καθώς και η υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου της κυβέρνησης για την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028 και υποστήριξη της Δίκαιης Μετάβασης από οικονομικής και κοινωνικής πλευράς των λιγνιτικών περιοχών. Τονίζεται πως πρέπει να συνεχιστεί το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών και περαιτέρω προώθηση επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και σε συστήματα αποθήκευσης.

Είναι, επίσης, αναγκαίο το κλείσιμο και αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων, που εξακολουθούν να υπάρχουν, η ενίσχυση της περιβαλλοντικής διάστασης του φορολογικού συστήματος και κατάργηση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα και η ενίσχυση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και του ελέγχου συμμόρφωσης.

«Βρισκόμαστε στην "ίδια σελίδα" με τον ΟΟΣΑ όσον αφορά στις περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα μας», τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, στο πλαίσιο διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των Περιβαλλοντικών Επιδόσεων της Ελλάδας από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τη δεκαετία 2009-2019. Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι η αξιολόγηση αποτυπώνει την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε πολλούς τομείς, σημειώνοντας παράλληλα ότι ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα υλοποιεί ένα φιλόδοξο σχέδιο «πράσινης» μετάβασης. Το σχέδιο αυτό θα χρηματοδοτηθεί με κονδύλια άνω των 10 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αλλά και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Μάλιστα, στο ποσό αυτό δεν λαμβάνονται υπόψη τα χρήματα που θα προέλθουν από τα Περιφερειακά Προγράμματα ούτε τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.