Προχωρά το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων

Παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας στην προώθηση του σχεδίου αποκρατικοποιήσεων, η κυβέρνηση προχωρά κανονικά, όπως δείχνουν και πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις για το Ελληνικό και τα περιφερειακά λιμάνια, υποστήριξε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, κατά την παρουσίαση μελέτης του ΙΟΒΕ για τη μακροοικονομική και κοινωνική επίδραση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων από το ΤΑΙΠΕΔ.

Ο πρόεδρος του τελευταίου Άρης Ξενόφος πρόσθεσε πως «η κρίση δεν μας επιτρέπει να εκτελέσουμε τον αρχικό σχεδιασμό με τον δυναμισμό που ξεκινήσαμε. Όμως τα τρία σημαντικά ενεργειακά έργα (ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΠΑ Εμπορίας και υποθαλάσσια αποθήκη Καβάλας) και τα τέσσερα έργα υποδομών (Εγνατία Οδός και λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Καβάλας και Ηγουμενίτσας) θα στηρίξουν τον ρόλο της χώρας μας ως προορισμού κεφαλαίων».

Ειδικά για τα περιφερειακά λιμάνια έχει ήδη δημοσιοποιηθεί η έναρξη των τριών διαγωνισμών στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα TED και αύριο-μεθαύριο θα γίνουν οι επίσημες ανακοινώσεις. Τα λιμάνια Ηρακλείου και Βόλου θα είναι στο δεύτερο κύμα διαγωνισμών, που θα ξεκινήσει στις αρχές του 2021. Για την Εγνατία Οδό, η διοίκηση υποστήριξε πως μέχρι το τέλος του έτους θα κατατεθούν οικονομικές προσφορές. Πολύ σύντομα θα πάρουν οι επενδυτές το τελικό σχέδιο παραχώρησης.

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ Ριχ. Λαμπίρη, «τα αποτελέσματα της μελέτης αποτελούν την πιο ισχυρή απόδειξη του αναπτυξιακού έργου του ΤΑΙΠΕΔ. Δημιουργούμε έργο με διάρκεια, που δεν περιορίζεται σε αριθμούς και εισπράξεις τιμημάτων αλλά σε μια γενικότερη αλλαγή αντίληψης».

Από τη μελέτη του ΙΟΒΕ, όπως τόνισε στην εισαγωγική του ομιλία ο Γενικός Διευθυντής του ιδρύματος Νίκος Βέττας, προκύπτει πως οι ιδιωτικοποιήσεις ενίσχυσαν το ΑΕΠ κατά ένα δισ. ετησίως την περίοδο 2011-2019, με μέση επίπτωση απασχόλησης τις 20.000 απασχολούμενους. Ήταν επίσης βατήρας ενίσχυσης επενδύσεων. Σε κάθε 1 ευρώ εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις αντιστοιχούν 1,02 ευρώ πάγιων επενδύσεων στο σύνολο της οικονομίας.

Κατά τον κ. Σταϊκούρα, οι ιδιωτικοποιήσεις «δεν είναι μόνο μέσο αύξησης των δημόσιων εσόδων αλλά και εργαλείο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, την ενίσχυσης της περιφερειακής ανάπτυξης, την ενίσχυση της απασχόλησης κ.α.». Επιπλέον, «ενισχύουν τις ιδιωτικές επενδύσεις συμβάλλοντας στη συσσώρευση πάγιου κεφαλαίου και αύξηση παραγωγικότητας της οικονομίας, ενώ συμβάλλουν στην εισαγωγή τεχνογνωσίας, στη βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης και της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας. Οι συμφωνίες περιέχουν αναγκαίες βελτιώσεις και παρεμβάσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο καθώς και δεσμεύσεις για υλοποίηση επενδύσεων που στηρίζουν την οικονομία σε δύσκολη συγκυρία».

Για «κρυμμένη υπεραξία προς όφελος της χώρας» μίλησε ο κ. Ξενόφος, που αναφέρθηκε σε τομείς όπως «οι βελτιώσεις σε ρυθμιστικό πλαίσιο, οι αδειοδοτήσεις, η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, οι υποχρεωτικές πάγιες επενδύσεις που ακολουθούν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, η ανάδειξη της χώρας ως προορισμού επενδυτικών κεφαλαίων και η ενίσχυση του γεωστρατηγικού ρόλου της».

Ο κ. Βέττας τόνισε πως «βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολύ δύσκολη πρόκληση καθότι η χώρα μας, μετά από μια δεκαετή κρίση και περιπέτεια, βρίσκεται ενώπιον μιας νέας κρίσης, της οποίας δεν γνωρίζουμε το μέγεθος παγκοσμίως. Αυτό θέτει ερωτήματα για τις προτεραιότητες της χώρας. Ενας τρόπος είναι να κάνεις έναν απολογισμό του τι δούλεψε καλύτερα και τι δεν δούλεψε. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ήταν ένα από τα εμβληματικά σημεία των προγραμμάτων από την αρχή. Υπήρχε η άποψη πως το ελληνικό δημόσιο έχει περιουσιακά στοιχεία πολύ υψηλής αξίας που μπορεί να χρησιμοποιήσει αλλά και η άποψη πως δεν είναι μόνο η πώληση αλλά και η αύξηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου».

Η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ υποστήριξε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, πως μετά την ολοκλήρωση μιας ιδιωτικοποίησης, το ταμείο δεν «μένει απόμακρο» αλλά «στηρίζει τους επενδυτές». Όπως είπε ο κ. Ξενόφος, «χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η περίπτωση του Ελληνικού, που ήταν μια μεγάλη πρόκληση για να μπορέσουμε σε πολλά επίπεδα να υπάρξουν κατάλληλες αποφάσεις». Πρόσθεσε «πως στην περίπτωση του OΛΠ υπάρχει μια μικρή καθυστέρηση στο επενδυτικό πρόγραμμα αλλά να θυμηθούμε την προσπάθεια έγκρισης του Master Plan, όπου ο ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ ήταν καίριος».

Κατά τον κ. Λαμπίρη, «είναι κομβικός ο ρόλος της μονάδας παρακολούθησης συμβάσεων, όπου μπορεί να βοηθάει τις επενδύσεις και να προστατεύει τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου. Επιβλέπει αν τα συμφωνηθέντα με τους επενδυτές έχουν γίνει».

Σε ερώτημα για το αν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων επικεντρώθηκε στην άμεση πώληση περιουσιακών στοιχείων και όχι στην αύξηση αξίας της κρατικής περιουσίας, ο κ. Βέττας τόνισε πως «όσο περισσότερο χρόνο έχεις και λιγότερη ανάγκη να πάρεις έσοδα, εννοείται πως μπορείς να σχεδιάσεις καλύτερα. Θα ήταν καλύτερο να είχαμε ένα πρόγραμμα αξιοποίησης όχι από το 2011 αλλά από πολύ νωρίτερα. Εννοείται πως ένα μέρος της αξίας που θα μπορούσες να είχες αναπτύξεις το έχασες επειδή δεν άρχισες πολλά χρόνια νωρίτερα». Ο ίδιος πρόσθεσε πως «όσο κάθεται κανείς πάνω σε περιουσιακά στοιχεία και δεν τα αναπτύσσει, χάνει πολύτιμο χρόνο και έσοδα. Πολλά από τα οφέλη των ιδιωτικοποιήσεων θα τα δούμε τα επόμενα χρόνια». Επιπλέον, «δεν έχεις κανένα λόγο να περιμένεις να κάνεις μια τέλεια διαδικασία ιδιωτικοποίησης, όταν χάνεις σημαντικά έσοδα από την καθυστέρηση».

Ο κ. Ξενόφος πρόσθεσε πως οι ιδιαιτερότητες του κάθε περιουσιακού στοιχείου είναι αυτές που υπαγορεύουν και τον χρόνο της ιδιωτικοποίησης. Υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία που έχουν κληρονομήσει τόσα προβλήματα από την αδράνεια του ελληνικού δημοσίου, που μας καθοδηγούν όσον αφορά τον προγραμματισμό μας».

«Το 2008 ετοιμαζόταν μια ιδιωτικοποίηση που είχε πολύ μεγάλο τμήμα υποχρεωτικών επενδύσεων 200 εκατ. ευρώ που δεν ολοκληρώθηκε. Το 2017, μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας έμεινε εκτός υπηρεσιών επειδή οι υποχρεωτικές επενδύσεις του 2008 δεν είχαν γίνει μέχρι το 2017. Αυτό δείχνει πόσο χρόνο μετά μπορούν να φανούν τα θετικά των ιδιωτικοποιήσεων», είπε ο κ. Λαμπίρης.

* Δείτε τα βασικά στοιχεία της έκθεσης στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό