Ο άγνωστος πόλεμος των τραπεζών με το Δημόσιο

Αγωγές κατά του Ελληνικού Δημοσίου έχουν καταθέσει οι τράπεζες -το θέμα αφορά κυρίως την Εθνική και την Πειραιώς, που έχει μικρότερη έκθεση-, προκειμένου να διασφαλίσουν την πληρωμή των εγγυήσεων σε δάνεια ύψους 3-3,2 δισ. ευρώ, τα οποία σε ποσοστό περίπου 70% είναι κόκκινα.

Οι αρρυθμίες στην αποπληρωμή τους, από την πλευρά των δανειοληπτών, ξεκίνησαν το 2012 και κορυφώθηκαν από το 2015 και μετά. Τα εν λόγω δάνεια έχουν χορηγηθεί -στη συντριπτική τους πλειονότητα από τα δύο πιστωτικά ιδρύματα- είτε με τη μορφή στεγαστικών, επισκευαστικών σε φυσικά πρόσωπα (πυρόπληκτους, σεισμοπαθείς, παλιννοστούντες, Έλληνες Ρομά, κατοίκους παραμεθόριων περιοχών κ.ά.) είτε εταιρικά-επαγγελματικά προς αγροτικές/πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, μικρές βιομηχανίες και ξενοδοχειακές μονάδες.

Η προσφυγή στη δικαιοσύνη κρίθηκε σκόπιμη, προκειμένου να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των τραπεζών, καθώς μετά την πάροδο της πενταετίας καταπίπτει -με βάση τον νόμο- η εγγύηση του δημοσίου… και οι τράπεζες κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωπες με ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, καθώς δεν έχουν -εξαιτίας της εγγύησης του δημοσίου- σχηματίσει ουσιαστικές προβλέψεις.

Πίεση από τους δανειστές

Το πρόβλημα της συγκεκριμένης κατηγορίας δανείων έχει βρεθεί σταθερά στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων με τους δανειστές από το 2017, όπου ζητούν μετ’ επιτάσεως από το ελληνικό δημόσιο να προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς στην καταβολή των εγγυήσεων και μάλιστα έχουν θέσει ως ανώτατο χρονικό όριο τα τέλη Ιουνίου του 2019.

Η εντολή των δανειστών αποτυπώθηκε, μάλιστα, στην Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας τον Νοέμβριο του 2018. Στην Έκθεση, αφού διαπιστώνεται ότι υπάρχει καθυστέρηση στην πληρωμή από το Γενικό Λογιστήριο των απαιτήσεων των τραπεζών με εγγύηση του δημοσίου, οι δανειστές καλούν τις ελληνικές αρχές «να αναθεωρήσουν τις εσωτερικές διαδικασίες και τις δυνατότητες για να εξασφαλίσουν την έγκαιρη και αποτελεσματική εκτίμηση και καταβολή των απαιτήσεων με εγγύηση του δημοσίου, το αργότερο μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2019».

Ωστόσο, το θέμα της αποπληρωμής δεν είναι απλό καθώς το ύψος απαιτήσεων των τραπεζών -με βάση τις εγγυήσεις και το εύρος των κόκκινων δανείων που αυτές καλύπτουν- είναι υψηλό και εκ των πραγμάτων υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει δημοσιονομικό πρόβλημα. Προς το παρόν το δημόσιο -και μετά τις αγωγές από την πλευρά των τραπεζών-, με σχετική απόφαση στις αρχές Φεβρουαρίου, ανανέωσε τη δυνατότητα ρύθμισής τους, ελπίζοντας να περιορισθεί το πρόβλημα.

Δεν πωλούνται, δεν μπαίνουν σε προστασία

Η ανησυχία για πιθανή κατάπτωση των εγγυήσεων του δημοσίου έχει περιορίσει σημαντικά τα εργαλεία ενεργής διαχείρισης και ουσιαστικής αντιμετώπισης για τα συγκεκριμένα δάνεια, καθώς έχουν εξαιρεθεί από τη δυνατότητα πώλησής τους σε fund και εξειδικευμένα εταιρείες αλλά και από την ένταξή τους στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, η ισχύς του οποίου θα ξεκινήσει την 30ή Απριλίου.

Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι η τελευταία ευκαιρίας ανανέωσης της δυνατότητας ρύθμισης αναμένεται και αυτή να έχει φτωχά αποτελέσματα και το πρόβλημα, λόγω των εγγυήσεων -σε συνδυασμό με την έλλειψη προβλέψεων-, θα επιστρέψει στο δημόσιο, με τους δανειστές και τις εποπτικές αρχές να σφίγγουν κι άλλο τη θηλιά.