Αλμα στα φορο-έσοδα από αντικειμενικές και Airbnb

Η αναθέρμανση της κτηματαγοράς το 2018, με οδηγό το Αirbnb και με φόντο την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών από την 1η Ιανουαρίου 2019, άφησε θετικό αποτύπωμα στα έσοδα του δημοσίου.

Στοιχεία της ΑΑΔΕ μαρτυρούν έσοδα από φόρους στις συναλλαγές -η μερίδα του λέοντος φόροι μεταβίβασης- ύψους 308,18 εκατ. ευρώ στο εντεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2017 ήταν 233,11 εκατ. ευρώ, με εκρηκτικούς ρυθμούς αύξησης της τάξεως του 60%-70% όσο πλησίαζε το τέλος του έτους.

Στο εντεκάμηνο η αύξηση των εσόδων της συγκεκριμένης κατηγορίας ήταν 32,2%, αλλά τον Οκτώβριο οι φόροι μεταβίβασης «έτρεχαν» με ρυθμό 70,64% (έσοδα 21,86 εκατ. ευρώ έναντι 12,81 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2017) και τον Νοέμβριο με 62,5% ( 23,39 εκατ. ευρώ έναντι 14,4 εκατ. ευρώ).

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις λογιστών και συμβολαιογράφων για επίσπευση μεταβιβάσεων προκειμένου οι φορολογούμενοι να προλάβουν τις νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες ενεργοποιήθηκαν από τις αρχές του έτους. Αντίστροφα βέβαια, για περιοχές όπου εφαρμόζονται μειωμένες τιμές, μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι η επιτάχυνση των μεταβιβάσεων συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες και μένει να επιβεβαιωθεί από τα στοιχεία.

Συνολικά, το 2018, όπως προκύπτει από το Μητρώο Μεταβιβάσεων Ακινήτων, τα ακίνητα τα οποία άλλαξαν χέρια ξεπερνούν τις 20.000.

Μόνο στον δήμο Αθηναίων, καταγράφονται 5.804 μεταβιβάσεις, εκ των οποίων 4.563 είναι διαμερίσματα και από αυτά 3.463 είναι παλιά ακίνητα της περιόδου έως τη δεκαετία του ’80.

Ένα νέο κύμα μεταβιβάσεων θα μπορούσε να ενισχύσει η προοπτική περαιτέρω προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, εγχείρημα αμφίβολο με δεδομένο ότι η χώρα έχει εισέλθει σε άτυπη προεκλογική περίοδο, ακόμα και αν οι εκλογές γίνονταν στο τέλος της τετραετίας.

Οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση προβλέπουν συνέχιση της προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών σε δύο φάσεις, ώστε το 2020 να έχουν εναρμονιστεί πλήρως με τις εμπορικές αξίες. Συγκεκριμένα προβλέπεται κάλυψη του ημίσεος της απόστασης που συνεχίζει να χωρίζει εμπορικές και αντικειμενικές εντός του 2019 και πλήρης ταύτιση το 2020, με διαρκή παρακολούθηση των δεδομένων της αγοράς.

Εάν ανοίξει ένα τέτοιο κεφάλαιο, νέων αυξήσεων στις αντικειμενικές αξίες, μοιραία ανοίγει εκ νέου και θέμα ΕΝΦΙΑ. Πέρυσι η κυβέρνηση κατάφερε να απορροφήσει τις πιέσεις στον ΕΝΦΙΑ εξαιτίας των νέων αντικειμενικών, προχωρώντας αφενός σε «μετρημένες» αυξήσεις και αφετέρου, σε προσαρμογές κλιμακίων και συντελεστών υπολογισμού του φόρου. Με αυτά τα δεδομένα, δεν θα προκαλούσε έκπληξη εάν η «καυτή πατάτα» των αντικειμενικών περνούσε στη δικαιοδοσία της επόμενης κυβέρνησης.