Παιχνίδια αριθμών με «αστερίσκο» μέτρων από ΔΝΤ

Προβλέψεις-ασανσέρ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μέσω της έκθεσής του Fiscal Monitor, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, ανεβάζει κατά δύο ολόκληρες μονάδες την πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, εξακολουθεί όμως να προβλέπει πως το τρέχον έτος ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα δεν θα επιτευχθεί, αν και με «βελτιωμένες» εκτιμήσεις όπως προεξοφλούσαν τις προηγούμενες ημέρες κυβερνητικές πηγές.

Συγκεκριμένα για το 2017 υποστηρίζει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα σε όρους προγράμματος διαμορφώθηκε στο 3,7% του ΑΕΠ (η προηγούμενη εκτίμηση τον Οκτώβριο αφορούσε σε πλεόνασμα μόλις 1,7%, δείγμα άλλης μιας τεράστιας αστοχίας στις εκτιμήσεις για τα πλεονάσματα). Για φέτος, θέτει τον πήχη στο 2,9% του ΑΕΠ (από 2,2%), όταν, όμως, ο στόχος παραμένει «κολλημένος» στο 3,5% του ΑΕΠ.

Για την επόμενη κρίσιμη διετία, το Ταμείο προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, χωρίς όμως να διευκρινίζεται επί του παρόντος με ποιο μείγμα μέτρων. Η κυβέρνηση έχει προνομοθετήσει τη μείωση των συντάξεων έως και κατά 18% από την 1η Ιανουαρίου του 2019 και τη μείωση του αφορολογήτου έως και στις 5.700 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2020, προκειμένου να εξοικονομηθεί 1% του ΑΕΠ κάθε χρονιά, με την εφαρμογή όμως ισόποσων αντιμέτρων.

Ιδιαίτερα φειδωλός ήταν ο διευθυντής του ταμείου Vitor Gaspar, σε ερώτηση για τους λόγους που το Ταμείο προχώρησε σε τόσο μεγάλη προς τα επάνω αναθεώρηση των δημοσιονομικών εκτιμήσεων για το 2017. Αφού παρέπεμψε για περισσότερα στη συνέντευξη Τύπου της Παρασκευής από το Ευρωπαϊκό τμήμα, σημείωσε ότι η πρόσφατη τάση για την ελληνική οικονομία είναι θετική. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί και η θέση του ΔΝΤ αναφορικά με τις πολιτικές στην Ελλάδα δεν έχουν αλλάξει, όπως είπε. «Επιμένουμε στην απαραίτητη ισορροπία μεταξύ των μεταρρυθμίσεων και της ελάφρυνσης του χρέους, η οποία είναι δομική για να μπει η οικονομία σε βιώσιμο μονοπάτι».

Οι θέσεις του ΔΝΤ, όπως αναπτύχθηκαν το περασμένο καλοκαίρι, αφορούν σε ταυτόχρονη εφαρμογή των μέτρων από την 1η Ιανουαρίου 2019, χωρίς μάλιστα την εφαρμογή αντιμέτρων και όπως έχουν μεταφέρει ευρωπαϊκές πηγές τις τελευταίες εβδομάδες, χωρίς να διαψεύσει σχετικά το Ταμείο, απαιτείται από την πλευρά της Ουάσινγκτον το «διπλό μαχαίρι».

Για το 2023, το Ταμείο προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, όταν είναι γνωστό ότι οι Ευρωπαίοι απαιτούν πλεονάσματα της τάξης του 2% από το 2023 έως και το 2060. Η «τραμπάλα» μέτρων - χρέους έρχεται για μία ακόμα φορά στο προσκήνιο, αν και η δραστική αναθεώρηση των εκτιμήσεων για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη από το Ταμείο (βλέπει 1,9% αντί για 1% το 2023) αφήνει περιθώρια εκτιμήσεων για προσπάθειες συμβιβασμού σε ό,τι αφορά (και) το θέμα του χρέους.

Από τους αριθμούς και μόνο δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τη στάση του Ταμείου, ενώ θεωρείται βέβαιο από αρμόδιες πηγές ότι οι τελικές αποφάσεις θα έχουν και πολιτικό χαρακτήρα σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις κρατών-μελών, κυρίως του Βορρά, για λήψη δραστικών «μεταρρυθμίσεων». Σε κάθε περίπτωση όμως η υποβάθμιση των προσδοκιών για τον βραχυπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης (2% για φέτος εκτιμά πλέον το ΔΝΤ και 1,8% για το 2019) υποδεικνύει αύξηση των πιέσεων.

Το ενδιαφέρον πλέον μεταφέρεται στην έδρα του ΔΝΤ, όπου ίσως ακόμα και την Παρασκευή αναμένεται να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι τα μέλη της άτυπης ομάδας ισχυρών του Washington Group. Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ, της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ESM από κοινού με τον πρόεδρο του Eurogroup και τους υπουργούς Οικονομικών Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας αναμένεται να επιδιώξουν να βρουν μια συμβιβαστική λύση τόσο στο μέτωπο του χρέους όσο και στο μείγμα της μεταμνημονιακής εποπτείας. Οι προσδοκίες είναι περιορισμένες και αποφάσεις αναμένονται αργότερα.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι σημαντική είναι και η επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων του Ταμείου για την πορεία του χρέους, γεγονός που πιθανότατα σχετίζεται με τη δημιουργία του «μαξιλαριού ρευστότητας» και τις εκταμιεύσεις δόσεων από τον ESM. Για φέτος, εκτιμά ότι θα κλείσει στο 191,3% του ΑΕΠ από 181,9% το 2017. Θα αποκλιμακωθεί σε 181,8% το 2019 και σταδιακά θα συρρικνωθεί ως 165,1% του ΑΕΠ το 2023.