Πώς έγιναν οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας... μέρισμα

Οι δανειστές, με την επικαιροποίηση του Μνημονίου, όπως διέρρευσε μετά την τεχνική συμφωνία για την τρίτη αξιολόγηση συνέδεσαν ευθέως την υποχρηματοδότηση των δαπανών κοινωνικής προστασίας στη διάρκεια του 2017 με τη διανομή κοινωνικού μερίσματος 720 εκατ. ευρώ.

Η επισήμανση αυτή, επιβεβαιώνεται και από τα αναλυτικά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού έως το τέλος Νοεμβρίου τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα από το υπουργείο Οικονομικών. Δείχνουν ότι οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας με βάση τον προϋπολογισμό στο σύνολο του έτους θα πρέπει να διαμορφωθούν σε 2,775 δισ. ευρώ. Έως το τέλος Νοεμβρίου ήταν 1,151 δισ. ευρώ, με το ποσοστό εκτέλεσης στο 41,5%.

Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν πληρωμές 572 εκατ. ευρώ για επιδόματα πολυτέκνων (εκτίμηση έτους 650 εκατ. ευρώ), μηδενικές πληρωμές (έναντι προϋπολογισθέντων 505 εκατ. ευρώ) για το ασφαλιστικό κεφάλαιο αλληλεγγύης γενεών, μηδενικές πληρωμές ως συνεισφορά του δημοσίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας (ετήσιες εκτιμήσεις 30 εκατ. ευρώ μετά από αναθεώρηση του αρχικού κονδυλίου των 100 εκατ. ευρώ), καθώς και υποχρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (πληρωμές 485 εκατ. ευρώ έναντι εκτιμήσεων 651 εκατ. ευρώ και αρχικού στόχου 747 εκατ. ευρώ).

Η πολιτική υπερσυγκράτησης των δημοσίων δαπανών, πέραν του κοινωνικού πεδίου, ήταν αυτή η οποία έκλεινε τους προηγούμενους μήνες τις τρύπες στα δημόσια έσοδα, μετά τις δραματικές απώλειες σε σχέση με τους στόχους, εξαιτίας της υπερφορολόγησης.

Με τον προϋπολογισμό του 2018, το οικονομικό επιτελείο αποδέχθηκε υστέρηση των εσόδων από φορολογία εισοδήματος κοντά στο 1 δισ. ευρώ, οι στόχοι αναθεωρήθηκαν και οι τρύπες έκλεισαν αλλά όπως προκύπτει από τα χθεσινά στοιχεία, οι κίνδυνοι στα έσοδα από φορολογία εισοδήματος ενδεχομένως να έχουν και πάλι υποεκτιμηθεί.

Μετά την αναθεώρηση των στόχων τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού εμφανίζουν στο εντεκάμηνο οριακή υστέρηση 158 εκατ. ευρώ. Οφείλεται κυρίως στην δραματική υστέρηση των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (-664 εκατ. ευρώ) μέρος της οποίας καλύπτεται από την καλύτερη πορεία των συνολικών φορολογικών εσόδων.

Έμμεσοι παράγοντες έχουν συμβάλει επίσης στη βελτίωση της εικόνας. Η οικειοθελής αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων βεβαίωσε πρόσθετα έσοδα 711 εκατ. ευρώ. Η επίπτωση όμως είναι προσωρινή και μη επαναλαμβανόμενη του χρόνου. Από την άλλη πλευρά, τον Νοέμβριο, όπως δείχνουν τα χθεσινά στοιχεία καταγράφηκε υστέρηση έναντι του αναθεωρημένου στόχου κατά περίπου 50 εκατ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ειδικούς φόρους κατανάλωσης και φόρο ασφαλίστρων.

Ο προϋπολογισμός του 2017, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα πολλαπλάσιο, ενδεχομένως, και των τελευταίων εκτιμήσεων, μετά τη διανομή του μερίσματος. Τον Νοέμβριο το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπερνά τα 4,6 δισ. ευρώ όταν ο ετήσιος στόχος ήταν για πλεόνασμα 877 εκατ. ευρώ.

Το 2018, είναι μια άλλη (εκ των προτέρων) δύσκολη χρονιά.