Η δύσκολη διαπραγμάτευση και τα σενάρια άρσης του αδιεξόδου

Φαινομενικά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δια του εκπροσώπου του Τζέρι Ράις, επανέλαβε χθες τη γνωστή του θέση: θεωρεί ως ρεαλιστικό στόχο πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% του ΑΕΠ, αλλά εφόσον η κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι συμφωνήσουν σε πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, θα αναγκαστεί (εν ολίγοις) να ζητήσει πρόσθετα ισχυρά και αξιόπιστα μέτρα.

Πίσω από τις δηλώσεις του κ. Ράις ήταν εμφανής η προσπάθεια του Ταμείου να βγάλει από πάνω του τη ρετσινιά του «κακού». Πολλές φορές ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ επανέλαβε ότι το Ταμείο δεν επιθυμεί περισσότερη λιτότητα στην Ελλάδα.

«Μπορούμε να υποστηρίξουμε πρόγραμμα με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, αυτό προτιμάμε. Αν η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι συμφωνήσουν σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, μπορούμε να το υποστηρίξουμε, εφόσον συνοδεύεται από σοβαρά και αξιόπιστα μέτρα».

Το πρόβλημα είναι ότι με βάση το ανακοινωθέν του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, τα πρωτογενή πλεονάσματα παραμένουν ως στόχος στο πρόγραμμα από το 2018 (και για άγνωστο αριθμό ετών στη συνέχεια) και αν υπάρξει η οποιαδήποτε μεταβολή, αυτή θα συζητηθεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος στα μέσα του 2018.

Την ίδια ώρα, από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έλεγε για μία ακόμα φορά όχι σε πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι η πολιτική συμφωνία για τη διετία 2017-18 θα κλείσει.

Όπως επιβεβαίωσε ο υπουργός, στις αρχές της επόμενης εβδομάδας οι επικεφαλής του κουαρτέτου αναμένονται και πάλι στην Αθήνα. Τα τεχνικά κλιμάκια προβλέπεται να έρθουν στην Αθήνα τη Δευτέρα και οι επικεφαλής των δανειστών από Τρίτη.

Τα μέτωπα τα οποία παραμένουν ανοιχτά, εκτός από το δημοσιονομικό, αφορούν στις γνωστές διαφορές σε εργασιακά και αγορά ενέργειας.

Στους κόλπους της κυβέρνησης ζυμώνονται σενάρια άρσης του αδιεξόδου με διατήρηση του ΔΝΤ σε ρόλο τεχνικού συμβούλου. Αυτό το σενάριο προσκρούει στις θέσεις της Γερμανίας.

Αν πάντως βρισκόταν μια φόρμουλα όπου το ΔΝΤ δεν θα μετείχε με χρηματοδότηση στο τρίτο πρόγραμμα αλλά θα διατηρούσε έναν ενισχυμένο εποπτικό ρόλο ικανοποιώντας τη Γερμανία, με την επέκταση του ισχύοντος κόφτη δημοσίων δαπανών και κάποια έξτρα μέτρα τα οποία θα κάλυπταν το δημοσιονομικό κενό του 2018 με βάση τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων (0,3%-0,4% το προσδιόρισε προχθές ο Γ. Χουλιαράκης), θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία επί των δημοσιονομικών.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, πολιτικοί παράγοντες θεωρούν πιο εύκολο τον συμβιβασμό και για τα εργασιακά, στα οποία επίσης ο παράγοντας ΔΝΤ κάνει σχεδόν αδύνατη τη συμφωνία.

Η επάνοδος του κουαρτέτου αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η επιδιωκόμενη συμφωνία φαίνεται σχεδόν αδύνατο να ολοκληρωθεί εντός του 2016 και η νέα κάθοδος του κουαρτέτου στην Αθήνα, αν δεν υπάρξουν ανατροπές, όλα δείχνουν ότι δεν θα είναι η τελευταία.