Πιο κοντά Ισραήλ-Τουρκία στη μεταφορά αερίου

Έτοιμη να αξιοποιήσει τα δίκτυά της για τη μεταφορά στις αγορές όλου του διαθέσιμου φυσικού αερίου της περιοχής, εμφανίζεται η Τουρκία.

Αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση, κατασκευαζόμενες ή σχεδιαζόμενες υποδομές μεταφοράς και με τις κατάλληλες διπλωματικές κινήσεις («ξεπάγωμα» σχέσεων με Ισραήλ και Ρωσία), η τουρκική διπλωματία έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να καταστήσει ελκυστικές οικονομικά τις δικές της λύσεις μεταφοράς φυσικού αερίου Μέσης Ανατολής και Ανατολικής Μεσογείου, κερδίζοντας πόντους έναντι των προσπαθειών της Ελλάδας.

Πριν περάσει ένας μήνας από την τριμερή των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ στην Αθήνα στις 28 Σεπτεμβρίου (Σκουρλέτης, Λακκοτρύπης, Steinitz), στην οποία συζητήθηκε και η μεταφορά του αερίου Ισραήλ και Κύπρου με υποθαλάσσιο αγωγό μέσω Ελλάδας, η ισραηλινή διπλωματία, ασχέτως των επίσημων δηλώσεων, δείχνει ότι κινείται προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των τουρκικών δικτύων και στη συνέχεια του αγωγού ΤΑΡ, για τη μεταφορά του δικού της αερίου προς την Ευρώπη.

Σε δηλώσεις του, ο πρέσβης του Ισραήλ στο Μπακού Dan Stav δήλωσε ότι η χώρα του θα μπορούσε να συνδεθεί με το Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου (αγωγοί ΤΑΝΑΡ στην Τουρκία, ΤΑΡ στην Ελλάδα και Αλβανία), από τη στιγμή που οι κανόνες ρύθμισης που ισχύουν θα γίνονταν αποδεκτοί από το Ισραήλ. Οι συγκεκριμένες δηλώσεις του Ισραηλινού διπλωμάτη έχουν ιδιαίτερη σημασία και λόγω του ρόλου που έχει το Αζερμπαϊτζάν και η κρατική εταιρεία Socar, στην κατασκευή και διαχείριση των αγωγών ΤΑΡ και ΤΑΝΑΡ και ιδίως στον δεύτερο, όπου έχει πλειοψηφικό ποσοστό έναντι της τουρκικής BOTAS.

Από την πλευρά του, ο σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν Cemil Ertem, με δηλώσεις του στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου 23rd World Energy Congress που ολοκλήρωσε τις εργασίες του στην Κωνσταντινούπολη, είπε ότι η Τουρκία θέλει να αξιοποιήσει το δίκτυο του Νότιου Διαδρόμου στο έδαφός της, για τη μεταφορά του ισραηλινού αερίου.

Μάλιστα αποκάλυψε ότι το θέμα συζήτησαν οι υπουργοί των δύο κρατών Berat Albayrak και Yuval Steinitz. Οι δύο υπουργοί συζήτησαν επίσης τις δυνατότητες κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών.

Όπως δε είναι γνωστό, η λύση για τη μεταφορά του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (και της Κύπρου φυσικά) προς τις αγορές, από την τουρκική διπλωματία προβάλλεται ως «κλειδί» για την επίλυση και του Κυπριακού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η δυναμικότητα του Νότιου Διαδρόμου στη μεν Τουρκία με τον αγωγό ΤΑΝΑΡ (Trans Anatolian Pipeline) σχεδιάζεται για πάνω από 50 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο, ενώ του ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline) η αρχική δυναμικότητα θα είναι 10 δισ. κυβικά, με δυνατότητα διπλασιασμού. Φάνηκε δηλαδή από την αρχή ότι η Τουρκία, πριν ακόμη βρεθούν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, ενδιαφερόταν να δημιουργήσει υποδομές που θα της επέτρεπαν να συγκεντρώσει στο έδαφός της και να μεταφέρει προς τις αγορές όλο το αέριο της ευρύτερης περιοχής, δηλαδή Κασπία (Αζερμπαϊτζάν), Βόρειο Ιράκ, Ρωσία, Τουρκμενιστάν.

Στη συνέχεια βέβαια ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου (ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, με ανακτήσιμα αποθέματα πάνω από ένα τρισ. κυβικά μέτρα).

Η Ελλάδα και για την ώρα, αναγκαστικά, η Κύπρος, αντιπροτείνουν τον αγωγό EastMed, ο οποίος θα ξεκινά από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα νότια της Κύπρου και θα καταλήγει στην Ιταλία, διασχίζοντας υποθαλάσσια την απόσταση κυπριακή–ισραηλινή ΑΟΖ, Κύπρος-Κρήτη, Κρήτη-Πελοπόννησος, Θεσπρωτία–Ιταλία και τα χερσαία εδάφη Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας.

Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο, εφικτό μεν τεχνικά, αλλά με τεράστιες αβεβαιότητες για την οικονομική του βιωσιμότητα, λόγω και της μικρής του δυναμικότητας (8-10 δισ. κ.μ. τον χρόνο).

Τέλος, να σημειωθεί ότι και η διπλωματία των ΗΠΑ προωθεί τη λύση της Τουρκίας για τη μεταφορά του κυπριακού και του ισραηλινού αερίου στην Ευρώπη, θεωρώντας ότι η εξεύρεση λύσης στο συγκεκριμένο θέμα θα συμβάλει και στην επίλυση του Κυπριακού.