Κόκκινα δάνεια: «Ακτινογραφία» πριν μπουν στόχοι

Πλήρη και λεπτομερή εικόνα της διάρθρωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures- NPEs) των τραπεζών θα αποκτήσουν οι αρχές, πριν ξεκινήσει η διαδικασία υποβολής στόχων τριετίας για τη μείωσή τους από πλευράς τραπεζών.

Τις ημέρες πριν την αργία του Πάσχα, κλιμάκια του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM), της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας συνεργάστηκαν με στόχο τη σύνταξη μιας ενιαίας φόρμας αναφοράς, την οποία θα υποβάλλουν ανά τρίμηνο οι τράπεζες για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η διαβούλευση μεταξύ των αρχών θα οδηγήσει στην εισαγωγή πιο σύνθετων και ολοκληρωμένων υποδειγμάτων, με τροποποίηση της σχετικής Πράξης Εκτελεστικής Επιτροπής (ΠΕΕ), την οποία εξέδωσε η ΤτΕ τον περασμένο Φεβρουάριο.

Θα ζητούνται, για παράδειγμα, λεπτομερείς πληροφορίες κατηγοριοποίησης του χαρτοφυλακίου, με γνώμονα τον χρόνο καθυστέρησης, αλλά και τις ενέργειες που έχουν γίνει από πλευράς τραπεζών (για πόσα δάνεια έχουν προχωρήσει οι τράπεζες σε ένδικα μέσα και σε ποια φάση βρίσκονται οι ενέργειές τους). Περισσότερο λεπτομερή αναμένεται να είναι και τα υποδείγματα, όσον αφορά στην κατηγοριοποίηση και στο καθεστώς των δανείων που έχουν ρυθμιστεί.

Στόχος είναι αφενός να υπάρξει ενιαία παρακολούθηση από SSM, TτΕ και ΤΧΣ των επιδόσεων των τραπεζών, αφετέρου, η «ακτινογραφία» να αποτελέσει τη βάση για να τεθούν φιλόδοξοι, πλην όμως, ρεαλιστικοί στόχοι μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά την τριετία 2017-19.

Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία της TτΕ (σ.σ. 30/3/2015), από το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων οι τράπεζες είχαν καταγγείλει μόνο τα μισά. Επιπλέον, για το 59% του αριθμού των δανείων που καταγγέλθηκαν (σ.σ. αντιστοιχεί στο 23% των δανειακών υπολοίπων) οι τράπεζες δεν είχαν προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες.

Τέλος, το 7% από όσα δάνεια δεν έχουν καταγγελθεί βρίσκεται σε καθυστέρηση για περίοδο τουλάχιστον τριών ετών!

Η εισαγωγή λεπτομερών υποδειγμάτων αναφοράς θα επιτρέψει στις αρχές να έχουν πλήρη εικόνα των ενεργειών στις οποίες θα προχωρούν οι τράπεζες. Βάσει της παραπάνω εικόνας, SSM και ΤτΕ θα επιβάλουν στις τράπεζες σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων (σ.σ. κεφαλαιακά πέναλτι), στον βαθμό που δεν προχώρησαν στις απαραίτητες ενέργειες για μη εξυπηρετούμενα δάνεια και διαπιστώνονται αποκλίσεις ως προς τους στόχους που έχουν τεθεί.

Ο μηχανισμός με τον οποίο θα προκύπτει η επιβολή πρόσθετων προβλέψεων δεν έχει οριστικοποιηθεί, θεωρείται, όμως, βέβαιο ότι θα υπάρξει σχετική μέριμνα, ώστε να πιεσθούν οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν το φλέγον πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Παρότι η διαδικασία υποβολής στόχων είναι ακόμη σε εξέλιξη, οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι θα τεθούν φιλόδοξοι στόχοι, που θα προβλέπουν στην τριετία πτώση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά περίπου 60 δισ. ευρώ μέσω κυρίως μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων και δευτερευόντως πωλήσεων δανείων ή ρευστοποίησης εξασφαλίσεων.

Οι μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις πρέπει να έχουν διάρκεια μεγαλύτερη των δύο ετών, με στόχο τη μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης ή/και της δανειακής επιβάρυνσης, λαμβάνοντας υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

Οι τύποι ρυθμίσεων που προβλέπει η σχετική οδηγία της ΤτΕ είναι οι εξής:

(α) Μείωση Επιτοκίου: Μείωση του επιτοκίου ή του επιτοκιακού περιθωρίου.

(β) Παράταση Διάρκειας: Επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου (δηλαδή μετάθεση της συμβατικής ημερομηνίας καταβολής της τελευταίας δόσης του δανείου).

(γ) Διαχωρισμός Οφειλής: Διαχωρισμός της οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα: το τμήμα του δανείου, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει, με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του, και το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δύο μέρη.

(δ) Μερική Διαγραφή Οφειλής: Οριστική διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης από πλευράς τράπεζας, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.

(ε) Λειτουργική Αναδιάρθρωση Επιχείρησης: Αναδιοργάνωση της επιχείρησης, ώστε να καταστεί βιώσιμη και ικανή για την ομαλή εξυπηρέτηση των οφειλών της. Η αναδιοργάνωση μπορεί να περιλαμβάνει ενέργειες όπως η αλλαγή διοίκησης, η πώληση περιουσιακών στοιχείων, ο περιορισμός του κόστους, ο εταιρικός μετασχηματισμός, η ανανέωση πιστωτικών ορίων ή/και η παροχή νέων δανείων.

(στ) Συμφωνία Ανταλλαγής Χρέους με Μετοχικό Κεφάλαιο ("Debt/equity Swap"): Μετατροπή μέρους της οφειλής σε μετοχικό κεφάλαιο, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.