Η κυβέρνηση «πήρε» την υποστήριξη του Μάρτιν Σουλτς στο αίτημα για δημοσιονομική χαλάρωση εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης που δοκιμάζει τις αντοχές της χώρας -κυρίως στα θέματα της πρώτης κατοικίας και του 23% ΦΠΑ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Δεν πήρε (προς το παρόν, τουλάχιστον) μία θετική αναφορά του στην ανάγκη να επικεντρωθεί η διαδικασία υποδοχής-ταυτοποίησης προσφύγων στο τουρκικό έδαφος, ώστε να σταματήσουν οι ροές προς τον ελληνο-ευρωπαϊκό χώρο.
Το κλίμα στη συνάντηση των δύο ανδρών δεν θύμιζε σε τίποτα το πρώτο τετ α τετ που είχαν στο Μαξίμου στις 29 Ιανουαρίου, δύο μόλις ημέρες μετά την ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα. Οταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε καταφτάσει στην Αθήνα με την αυστηρή προειδοποίηση στον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό «τηρήστε τις υποχρεώσεις - μην κάνετε μονομερείς ενέργειες».
Εκείνη τη συνάντηση τη θυμήθηκαν και οι δύο σήμερα (on camera), προβάλλοντας το σημερινό καλό κλίμα και την αλλαγή των συνθηκών…
Προκάλεσε αίσθηση μάλιστα η φράση του κ. Τσίπρα, εν είδει μηνύματος στους σκληρούς της Ευρώπης (κυρίως τον Σόιμπλε): «Αποδεικνύεται σήμερα (σ.σ. με το προσφυγικό) πόσο ανόητοι ήταν κάποιοι που το καλοκαίρι σχεδίασαν το Grexit. Αν επιμείνουν σ' αυτό δε, θα είναι και ανόητοι και επικίνδυνοι»...
Οπως προέκυψε από τις κοινές δηλώσεις που έκαναν:
«Στις αποσκευές μου η 1η κατοικία και ο ΦΠΑ»
Ο κ. Σουλτς παραδέχθηκε (δύο φορές) ότι η Ελλάδα «έχει πληγεί από δύο θεμελιώδη προβλήματα», δηλαδή την οικονομική και την προσφυγική κρίση.
Ως ο πρώτος Ευρωπαίος αξιωματούχος που μίλησε για χαλάρωση του ελληνικού προγράμματος, τόνισε ότι συντάσσεται με τις θέσεις της κυβέρνησης στο θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας και της μη επιβολής, τελικά, του ανώτατου συντελεστή 23% ΦΠΑ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου που υφίστανται την προσφυγική πίεση και των οποίων οι κάτοικοι ανταποκρίνονται θεαματικά.
«Και τα δύο αυτά ζητήματα θα τα πάρω στις αποσκευές μου, τα συζήτησα ήδη με τον φίλο μου τον Μοσκοβισί», είπε χαρακτηριστικά. Με τη δέσμευση ότι θα τα θέσει στη νέα άτυπη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό στη Μάλτα.
Επ' αυτών ο πρωθυπουργός είχε επαναλάβει νωρίτερα τη γνωστή θέση του ότι τα δύο αυτά ζητήματα, πέραν της οικονομικής διάστασης, έχουν και ηθική παράμετρο: «Οι νησιωτες ανοίγουν την αγκαλιά τους και την ίδια στιγμή η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να αυξήσει τον ΦΠΑ στα νησιά». Επίσης, «όταν εμείς κάνουμε το καθήκον μας παρέχοντας στέγη στους πρόσφυγες, δεχόμαστε πιέσεις με παράλογες απαιτήσεις για άρση της προστασίας πρώτης κατοικίας στους Ελληνες πολίτες»...
Αφού διευκρίνισε εκ νέου ότι η κυβέρνηση δεν παζαρεύει τη στάση της χώρας στο προσφυγικό με τη χαλάρωση του προγράμματος, τόνισε ότι «θα διεκδικήσουμε την ίδια αλληλεγγύη που εμείς δείχνουμε, καθώς στην Ελλάδα δοκιμάζεται το πρόσωπο της Ευρώπης».
Να αναλάβει ευθύνες η Τουρκία
Ως προς τις ευθύνες της Αγκυρας στην ένταση των προσφυγικών και στις τραγωδίες που εξελίσσονται σχεδόν καθημερινά στα νερά του Αιγαίου, ο κ. Τσίπρας τις ανέδειξε ζητώντας τη συμβολή της ΕΕ:
«Ο στόχος μας είναι να μη θρηνήσουμε άλλες ζωές στο Αιγαίο. Αν πρέπει κάτι να κάνουμε, αυτό είναι να αποθαρρύνουμε αυτούς τους ανθρώπους, τους πρόσφυγες, να κάνουν ταξίδι θανάτου και να τους ενθαρρύνουμε να ξεκινήσουν ταξίδι ελπίδας.
Σ' αυτή τη λογική, εμείς παρέχουμε τις πρώτες βοήθειες, προσφέρουμε στέγη και φαγητό ταυτόχρονα με την ταυτοποίησή τους. Ομως, αυτή η διαδικασία πρέπει να αρχίσει να γίνεται στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, στα κέντρα φιλοξενίας που θα δημιουργηθούν», είπε, τονίζοντας ότι είναι ένα από τα θέματα που θα συζητήσει με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, όταν επισκεφθεί την Τουρκία στο δεύτερο 15νθήμερο του Νοεμβρίου.
Οσο για τον αριθμό των ελληνικών hot spots, ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι θα είναι πέντε, σε Μυτιλήνη, Κω, Λέρο, Σάμο και Χίο.
Δυστυχώς, Δουβλίνο 2
Για το θέμα αυτό ο κ. Σουλτς εμφανίσθηκε «εξισορροπιστικός» παραπέμποντας στην περίφημη Συνθήκη «Δουβλίνο 2».
«Η Συνθήκη του Δουβλίνου 2 είναι η βάση πάνω στην οποία εργαζόμαστε αφού ορίζει πως η δικαδικασία ξεκινά από τη χώρα άφιξης (των προσφύγων), που είναι η Ελλάδα. Ομως πρέπει και να κοιτάμε κατάματα την πραγματικότητα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος, γι' αυτό αποφασίσαμε τη μετεγκατάσταση», είπε.
Φυσικά παραδέχθηκε ότι είναι πολύ μικρός ο αριθμός των 30 προσφύγων που αναχώρησαν σήμερα για το Λουξεμβούργο (για «σταγόνα στον ωκεανό» έκανε λόγο ο κ. Τσίπρας) και δεσμεύθηκε ότι θα εργαστεί ώστε «να αυξηθεί ο αριθμός και των προσφύγων και των χωρών που θα τους δεχθούν».
Η ρήτρα εξαίρεσης
Πηγές του Μαξίμου σημείωναν ότι στην συνομιλία του με τον Πρωθυπουργό, ο Μάρτιν Σούλτς διατύπωσε την θέση ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να βρίσκεται υπό πίεση, δεδομένου του βάρους που σηκώνει στο προσφυγικό ζήτημα. Χαρακτηριστικά, αναφέρθηκε στην ρήτρα εξαίρεσης από το Σύμφωνο Σταθερότητας, που ισχύει για χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Για το ζήτημα του Ελληνικού προγράμματος, αναγνωρίστηκε από τον κ. Σούλτς η ανάγκη να συνεχιστούν οι επαφές της ελληνικής πλευράς με την Επίτροπο Μοσκοβισί, προκειμένου να επιλυθούν τα εκκρεμή ζητήματα, εν όψει και της επικείμενης συνεδρίασης του Eurogroup.