Το μεγάλο πρόβλημα που εμποδίζει την ομαλή επαναλειτουργία του ΧΑ είναι ο φόβος μήπως χιλιάδες Έλληνες σπεύσουν να αγοράσουν μετοχές από το ταμπλό, με αποτέλεσμα οι ξένοι πωλητές των τίτλων βγάλουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό (αυτό θα οδηγούσε σε εκροή καταθέσεων). Γι' αυτό άλλωστε προτιμήθηκε η δυσάρεστη λύση επανεκκίνησης του Χ.Α. χωρίς το δικαίωμα των Ελλήνων να αγοράζουν μετοχές μέσω των τραπεζικών τους καταθέσεων.
Γιατί όμως να υπάρχει η ανησυχία ότι οι Έλληνες που μέχρι την 26η Ιουνίου έβλεπαν το ΧΑ από απόσταση, τώρα θα σπεύσουν να αγοράσουν... ό,τι κινείται; Προφανώς, ο φόβος του κουρέματος των ανασφάλιστων καταθέσεων: «Καλύτερα να αγοράσω ΟΤΕ και Μυτιληναίο παρά να μου τα φάει το μαύρο σκοτάδι» είναι η σκέψη που πιθανόν να οδηγήσει σε μια τέτοια συμπεριφορά πολλούς συμπολίτες μας.
Αν όμως οι επενδυτές βεβαιώνονταν πως θέμα κουρέματος των καταθέσεων δεν υπάρχει, τότε δεν θα υπήρχε κι ο λόγος μαζικών αγορών και προφανώς το ΧΑ θα μπορούσε να ξεκινήσει με ίδιους όρους τόσο για τους Έλληνες, όσο και για τους ξένους επενδυτές.
Όμως, ο φόβος του κουρέματος δεν έχει μόνο αυτήν την παρενέργεια. Εδώ και εβδομάδες έχουν παρατηρηθεί πολλές αγορές πανάκριβων αυτοκινήτων, πολυτελών ρολογιών, επίλεκτων κοσμημάτων και λοιπών διαρκών καταναλωτικών αγαθών. Όλες αυτές οι κινήσεις αφορούν την αγορά εισαγόμενων προϊόντων και θα οδηγήσουν σε αναμφίβολη εκροή καταθέσεων από τη χώρα, όταν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι χαλαρώσουν...
Δηλαδή, ο φόβος περί κουρέματος των καταθέσεων οδήγησε πολλά νοικοκυριά σε «αχρείαστες αγορές», ή έστω σε αγορές που δεν θα έκαναν υπό διαφορετικές συνθήκες και το τραπεζικό σύστημα σε εκροές καταθέσεων, έστω και με κάποια χρονική διαφορά φάσης.
Είναι προφανές λοιπόν ότι η κυβέρνηση έπρεπε να είχε παρέμβει άμεσα και να αποκλείσει το ενδεχόμενο κουρέματος όλων των καταθέσεων, καθώς μάλιστα σύμφωνα με το ρεπορτάζ:
• Ο σχεδιασμός της Τραπέζης της Ελλάδος προβλέπει την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσα στο 2015, χωρίς την προσφυγή στα χρήματα των καταθετών.
• Και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι υποστηρίζει πως δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να γίνει κούρεμα στις καταθέσεις των Ελλήνων και πως δεν είναι δυνατόν να κουρευτούν τα χρήματα όσων επέλεξαν να κρατήσουν τις καταθέσεις τους στις ελληνικές τράπεζες, στηρίζοντας την οικονομία και το σύστημα. «Πρόκειται για μια πράξη άκρως πατριωτική, η οποία δεν πρέπει να τιμωρηθεί με μια κίνηση που θα έδειχνε αναλγησία», φέρεται να δήλωσε ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης.
Πέραν όμως του πατριωτικού καθήκοντος των Ελλήνων καταθετών (που φαίνεται ο κ. Ντράγκι να τονίζει περισσότερο από τον πολιτικό κόσμο της χώρας...), η συντριπτική πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς πιστεύει ότι ένα ενδεχόμενο κούρεμα θα είναι μια εντελώς παράλογη κίνηση, για τους εξής λόγους:
Πρώτον, το ποσό των ανασφάλιστων καταθέσεων είναι πολύ περιορισμένο μετά τις μαζικές εκροές χρημάτων το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Δεύτερον, ανήκει κυρίως σε εταιρίες, και το κούρεμα θα οδηγήσει σε νέα μεγάλη άνοδο της ανεργίας.
Τρίτον, θα στιγματίσει για πολλά χρόνια το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την ικανότητά του να προσελκύει καταθέσεις.
ΥΓ.: Τέλος στο φόβο των καταθετών για τα σενάρια κουρέματος θα μπορούσε να δοθεί όχι μόνο μέσα από επίσημες διαβεβαιώσεις κρατικών παραγόντων, αλλά κι από τη δυνατότητα από αύριο, για παράδειγμα, ελεύθερης εγγραφής νέων συνδικαιούχων στους ήδη υπάρχοντες καταθετικούς λογαριασμούς.