Ασφαλιστικό: Τρόμος για κύμα πρόωρης συνταξιοδότησης

Μπροστά στο ενδεχόμενο να βρεθούν μέσα στο καλοκαίρι, αντιμέτωποι με κύμα μαζικής εξόδου προς τη συνταξιοδότηση, κυρίως πρόωρη ή μειωμένη, βρίσκονται οι επικεφαλής των ασφαλιστικών Ταμείων.

Όσο οι πρόωρες βρίσκονται στο προσκήνιο, με το ενδεχόμενο αύξησης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης να είναι ανοικτό ακόμη και από τον ερχόμενο Ιούλιο, όπως προτείνουν οι θεσμοί, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος αύξησης των αιτήσεων συνταξιοδότησης, εντός του καλοκαιριού, κυρίως από αυτούς που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Πρόκειται, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, για περίπου 100.000 με 120.000 ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει τόσο τα προβλεπόμενα όρια ηλικίας, όσο και τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης.

Μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όποτε θέλουν, και σύμφωνα με τη νομολογία είναι απολύτως προστατευμένοι έναντι κάθε αλλαγής που είναι μεταγενέστερη της ημέρας θεμελίωσης του ασφαλιστικού τους δικαιώματος. Οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι ο τρόμος του εγκλωβισμού τους στην εργασία για επιπλέον χρόνια υπό τον φόβο αύξησης των ορίων αναμένεται να προκαλέσει τάσεις φυγής.

Η δαπάνη που εκτιμάται ότι κάτι τέτοιο θα προκαλέσει στα ταμεία μπορεί να ξεπεράσει το 1,2 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι, οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι εκτιμάται ότι θα προστεθούν στον αριθμό αυτών που κάθε χρόνο βγαίνουν στη σύνταξη και εκτιμώνται κατά μέσο όρο σε πάνω από 100.000 άτομα.

Το έλλειμμα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι διπλό, καθώς όχι μόνο αυξάνεται άμεσα και ακαριαία το κόστος συνταξιοδοτικής δαπάνης, αλλά μειώνονται και τα έσοδα, από τη μη καταβολή των εισφορών για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους. Και μπορεί η καθυστέρηση στην απονομή συντάξεων να «χρυσώνει λίγο το χάπι», όμως η δαπάνη, έστω και εταιροχρονισμένη, είναι μεγάλη. Παράλληλα, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η εξέλιξη αυτή ανατρέπει στον στόχο για την επίτευξη του οποίου προωθούντα μέτρα όπως ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, από την αρχή του έτους και έως τις 10 Μαΐου είχαν υποβληθεί 18.533 αιτήσεις για χορήγηση κύριας σύνταξης και περίπου 14.000 για χορήγηση επικουρικής. Σε σχέση με τα περυσινά νούμερα διαπιστώνεται ότι έως τώρα η υποβολή των αιτήσεων κινείται στα ίδια επίπεδα. Συνολικά το 2014 υποβλήθηκαν μόνο στο ΙΚΑ 103.352 αιτήσεις για χορήγηση συντάξεων.

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, η αρχική προσδοκία των αρμόδιων υπηρεσιών ήταν ότι φέτος θα συνεχιζόταν μια διαδικασία αποκλιμάκωσης στην υποβολή των αιτήσεων που έχει αρχίσει από το 2013. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται ότι συμβαίνει, ενώ το στοίχημα θα παιχτεί το καλοκαίρι. Είναι ενδεικτικό ότι, το φθινόπωρο της περυσινής χρονιάς, όταν βρισκόταν ξανά στο προσκήνιο η 5 αξιολόγηση από τους πιστωτές και οι συζητήσεις για κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων είχαν φουντώσει, στο ΙΚΑ προέκυψαν μαζικά περισσότερες από 40.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης.

Βάσει των στοιχείων του υπουργείου Εργασίας, από το 2009 έως και το 2014 συνταξιοδοτήθηκαν από το ΙΚΑ περισσότεροι από 800.000 ασφαλισμένοι. Κατά μέσο όρο κάθε χρόνο έβγαιναν στη σύνταξη 134.000 άτομα. Ειδικότερα, το 2009 κατατέθηκαν 131.269 αιτήσεις, ενώ το 2010 υποβλήθηκαν 167.665 αιτήσεις, αριθμός που είναι ο υψηλότερος στα χρόνια της κρίσης.

Το 2011 οι αιτήσεις υποχώρησαν στις 144.331, για να αυξηθούν και πάλι το 2012 φτάνοντας τις 146.474. Από το 2013 και μετά παρατηρήθηκε μικρή αποκλιμάκωση των αιτήσεων, καθώς υποβλήθηκαν 109 .621, ενώ το 2014 κατατέθηκαν 103.352, δηλαδή ακόμα λιγότερες. Ο φόβος της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, όμως, μπορεί να προκαλέσει νέο κύμα συνταξιοδοτήσεων καινά οδηγήσει τα ταμεία στα όρια του κόκκινου συναγερμού. Ήδη, βάσει των στοιχείων εκτέλεσης του προϋπολογισμού, στο 4μηνο Ιανουαρίου – Απριλίου, τα διαθέσιμα των ταμείων παρουσιάζουν έλλειμμα της τάξης των 738 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 438 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2014.

Μέσα σε ένα χρόνο δηλαδή, τα ταμεία έχουν χάσει 1,17 δισ. ευρώ, με δραματική πτώση στα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, που ξεπέρασαν το 14%, ενώ οι συνταξιοδοτικές δαπάνες ήταν κατά τι αυξημένες σε σχέση με το αντίστοιχο περσυνό διάστημα.