Ήταν μία από τις πιο πολωμένες προεκλογικές περιόδους αυτή που ολοκληρώθηκε χθες το βράδυ, με τη σκυτάλη πλέον να παραλαμβάνουν από τους πολιτικούς οι ίδιοι οι πολίτες. Στην κρισιμότερη ίσως εκλογική διαδικασία των τελευταίων δεκαετιών, ο λαός θα αποφανθεί για το μέλλον του, σταθμίζοντας όλα όσα άκουσε από τα κόμματα, τα θετικά και τα αρνητικά, τα αισιόδοξα και τις προειδοποιήσεις για την επόμενη μέρα.
Αλέξης Τσίπρας, Αντώνης Σαμαράς και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί έθεσαν ακόμα και την ύστατη ώρα τα σκληρά διλήμματα ενώπιον των ψηφοφόρων, επιχειρώντας να κερδίσουν όσους από αυτούς, ακόμα και τώρα, δεν έχουν ξεκαθαρίσει τη στάση τους και οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα. Και από τις οκτώ δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας την τελευταία μέρα, οι διαπιστώσεις είναι αρκετές.
Κατ' αρχήν, όλες τους δείχνουν άνετα μπροστά τον ΣΥΡΙΖΑ, από 2 έως 6,7% διαφορά από τη ΝΔ. Συγκεκριμένα, η GPO αποτυπώνει διαφορά 6,7%, η MRB 5,2%, η Public Issue 5%, η ΚΑΠΑ-Recearch 3%, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο 2%, η Interview 5,5%, η E-Voice 2,9% και η Alco 6,6%.
Από τις περισσότερες από τις συγκεκριμένες έρευνες προκύπτει ότι δεν θα υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι όμως που θα ξεκαθαρίσει την τελευταία στιγμή, ανάλογα και με τον αριθμό των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, που τα περισσότερα γκάλοπ τους δείχνουν πάνω από το όριο του 3%, καθώς και το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών του Γιώργου Παπανδρέου που φέρεται λίγο πιο κάτω.
Στις λεπτομέρειες θα κριθεί και το τρίτο κόμμα, με το Ποτάμι και τη Χρυσή Αυγή, βάσει των δημοσκοπικών ευρημάτων, να έχουν λίγο καλύτερες πιθανότητες από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ.
Αναποφάσιστοι και Αττική
Οι εναπομείναντες αναποφάσιστοι, τους οποίους ο Αντώνης Σαμαράς προσδιόρισε στο ένα πέμπτο (1/5) των ψηφοφόρων, εκτιμάται ότι ανήκουν, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, στο χώρο της μεσαίας τάξης που θέλουν τη χώρα εντός της ευρωζώνης και συμφωνούν με τις μεταρρυθμίσεις και την οποία «πολιόρκησαν» και κατά τη χθεσινή μέρα οι επικεφαλής των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, θέτοντας σκληρά διλήμματα και ουκ ολίγες υποσχέσεις.
Σημαντικός παράγοντας για το τελικό αποτέλεσμα της κάλπης θεωρείται και η λαϊκή ετυμηγορία στο Λεκανοπέδιο Αττικής, το οποίο, με τη βοήθεια του εκλογικού νόμου, «βγάζει» κυβέρνηση και όπου η ΝΔ φέρεται να υστερεί αρκετά του ΣΥΡΙΖΑ. Οι περιοδείες του κ. Σαμαρά εντός των τειχών της Αττικής είχε στόχο τη συσπείρωση των γαλάζιων ψηφοφόρων, κάτι που θα φανεί αν επιτεύχθηκε αύριο το βράδυ.
Μία επίσης από τις παραμέτρους που θα κρίνουν το αποτέλεσμα θα είναι και το ύψος της αποχής. Το Μάιο του 2012 τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν 6.300.000 και τον Ιούνιο 6.100.000, όταν ο αντίστοιχος αριθμός στην κάλπη του 2004 ήταν 7.500.000. Αύριο θεωρητικά θα υπάρξει αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία, κάτι που δεν μένει παρά να επιβεβαιωθεί.
Ενδιαφέρον τέλος έχουν και οι προτιμήσεις των διαφόρων ηλικιακών κατηγοριών και ειδικά των νέων, οι οποίοι φέρονται να επιλέγουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν αυτό επαληθευθεί στην κάλπη, θα σημάνει αυτομάτως και μία ακόμα μεγαλύτερη δυναμική στο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα.
Τα όρια της αυτοδυναμίας
Η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος –και εν προκειμένω του ΣΥΡΙΖΑ, θα εξαρτηθεί αφενός από το ποσοστό που θα πάρει αυτός και αφετέρου από τα ποσοστά των μικρών κομμάτων που δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν το όριο του 3% για να μπουν στη Βουλή. Ετσι, κρίσιμο είναι το κατά πόσο θα περάσουν τον πήχη οι ΑΝΕΛ, αλλά και το κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου.
Όσο περισσότερα είναι τα κόμματα που θα μείνουν εκτός της Βουλής -άρα μεγαλύτερο το άθροισμα της δύναμής τους-, τόσο πιο χαμηλός θα είναι ο πήχης για την απόλυτη πλειοψηφία των 151 βουλευτών. Έτσι, το 5% στα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα αντιστοιχεί σε ποσοστό αυτοδυναμίας 38,5%. Το 7% των μικρών αρκεί σε 38% για αυτοδυναμία. Το 8% στα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής παραπέμπουν σε ποσοστό αυτοδυναμίας 37,2%.
Το 8,5% έως 9,5% στα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα σε αντίστοιχο ποσοστό 37%. Ποσοστό από 10% έως 10,5% στους μικρούς δίνει αυτοδυναμία με 36,5%. Το 11% στα κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή αντιστοιχεί σε ποσοστό αυτοδυναμίας 36,2%, το 12% σε 35,6%, το 13% σε 35,2%, το 14% σε 34,8% και το 15% των εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων σε ποσοστό αυτοδυναμίας 34,4% για τον πρώτο.
Τα διλήμματα της τελευταίας στιγμής
Στοχεύοντας τη μεσαία τάξη, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε χθες μια σειρά δεσμεύσεων του κόμματός του, όπως μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και αντικατάστασή του από Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, επαναφορά του αφορολόγητου στα 12.000, όχι φορολόγηση των καταθέσεων και διασφάλιση αυτών, καθώς και ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και διαγραφή μεγάλου μέρους αυτών. «Δεν θα υπάρχουν μνημόνια, δεν υπάρχει τρόικα, δεν θα υπάρχει ο κ. Σαμαράς και οι δυνάμεις που δέσμευσαν τον ελληνικό λαό», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται, όπως λένε, ένα βήμα πριν από την αυτοδυναμία, την οποία θεωρούν αναγκαία για να μην «εκβιάζονται» στη συνέχεια από «τα κόμματα του μνημονίου και του σωλήνα της διαπλοκής». Και ακόμα και στην περίπτωση αυτοδυναμίας, πάντως, όπως είπε ο κ. Τσίπρας, «θα επιδιώξουμε συνεργασίες με τις δυνάμεις που δεν έχουν τη σκοπιμότητα να βάλουν τρικλοποδιά, υπερασπιζόμενοι τις λογικές της τρόικας».
Από την πλευρά του, ο Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ «λεπίδα και όχι ελπίδα» για τη μεσαία τάξη και απηύθυνε «προσκλητήριο αγώνα και ενότητας σε όλους εκείνους που θα κρίνουν το μέλλον του τόπου και μαζί ασφαλίζουμε την ευρωπαϊκή μας πορεία».
Μέχρι και την τελευταία στιγμή, στη ΝΔ κάνουν αγώνα δρόμου να πείσουν τους πολίτες για τη θεωρία της χαμένης ψήφου, στοχεύοντας σε αυτούς που σκέφτονται να ψηφίσουν μικρότερα κόμματα.
«Δεν έχει σημασία ποιος θα βγει τρίτος ή τέταρτος ή πέμπτος, αλλά ποιος θα βγει πρώτος», είναι η χαρακτηριστική φράση του κ. Σαμαρά, ο οποίος επιμένει να τονίζει την ανάγκη η ΝΔ να κερδίσει ακόμα και με μία ψήφο διαφορά προκειμένου να προχωρήσει στο σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Θέλοντας να χρησιμοποιήσει μάλιστα και την προσωπική υπεροχή του, βάσει των δημοσκοπήσεων, έναντι του Αλέξη Τσίπρα, ο κ. Σαμαράς έθεσε και το σχετικό δίλημμα στους πολίτες: «Ποιον θέλει καπετάνιο στο τιμόνι την δύσκολη αυτή ώρα ο λαός; Δεν μου αρέσει να μιλάω για μένα, αλλά υπάρχει αξιοπιστία και εμπιστοσύνη της Ευρώπης στον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο κ. Τσίπρας θα απέχει από την Ευρώπη της Ανάπτυξης και θα συμμορφώνεται. Δεν έχει γνώση, δεν έχει άποψη».