Οι υποσχέσεις Τσίπρα-Σαμαρά για φόρους & συντάξεις

Ζυγίζοντας τις προεκλογικές εξαγγελίες των κ. Σαμαρά και Τσίπρα, δύσκολα θα βρεθεί έστω και ένας που να μην πει «τα θέλω όλα». Ποιος πρωθυπουργός δεν θέλει να μειώνει τους φόρους και να έχει ικανοποιημένους τους ψηφοφόρους ή να διατηρεί, πόσο μάλλον να αυξάνει, τις συντάξεις.

Από τις εξαγγελίες έως την υλοποίησή τους βέβαια, ο δρόμος τις περισσότερες φορές αποδεικνύεται μακρύς. Στο διάβα του, πολλά έρχονται τούμπα, υποσχέσεις μένουν στα χαρτιά, παρ' όλα αυτά υπάρχουν πολιτικές θεωρίες για κάθε περίπτωση, ώστε να καλυφθούν τελικά -έτσι πιστεύουν- όσοι δεν τηρούν τον προεκλογικό τους λόγο. Η θεωρία της καμένης γης είναι η επικρατέστερη.

Τις τελευταίες μέρες, ο Τσίπρας και ο Σαμαράς παίζουν δυνατά το χαρτί των φόρων. «Πουλάει» σε ένα πολιτικό ακροατήριο ρημαγμένο από τη φορολόγηση. Απλόχερα, αμφότεροι, δίνουν προσωπικές υποσχέσεις για σταδιακή ή για άμεση μείωση των φορολογικών βαρών στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με την τρόικα ή «ανεξάρτητα από την έκβαση της διαπραγμάτευσης» (Αλέξης Τσίπρας κατά την παρουσίαση του κυβερνητικού προγράμματος).

Πού θα βρεθούν τα λεφτά; Αμφότερα τα δύο κόμματα δείχνουν προς τη μείωση του χρέους αλλά και την ανάπτυξη. Η «βοήθεια χρέους» θα περιορίσει τις ανάγκες για πρωτογενή πλεονάσματα σύμφωνα με όσα είπε ο Αντώνης Σαμαράς, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για συνολική διαπραγμάτευση και για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, χωρίς εξοντωτικά πρωτογενή πλεονάσματα.

Τι θα κάνουν από όλα όσα τάζουν προεκλογικά θα φανεί από τη μετεκλογική ιστορία και οι ίδιοι θα κριθούν στη συνέχεια για τη συνέπεια των λόγων τους. Για την ώρα καταγράφουμε τις υποσχέσεις τους.

Νέα Δημοκρατία

Ο Αντώνης Σαμαράς, το περασμένο Σάββατο, έδωσε το περίγραμμα φορολογικών μειώσεων «σε όλους τους τομείς» «σταδιακά, μεθοδικά, αλλά με συγκεκριμένους στόχους και σε ορίζοντα μερικών ετών».

· ΕΝΦΙΑ: Το μεγάλο πατατράκ της συγκυβέρνησης. Θα μειωθεί σταδιακά, ξεκινώντας από το 2015, ώστε τελικά να αποφέρει έσοδα κάτω από το 1% του ΑΕΠ από 1,43% του ΑΕΠ όπου βρίσκεται σήμερα. Πρακτικά, θα «κουρευτεί» κατά περίπου ένα τρίτο, κοντά στα 900 εκατ. ευρώ. Για το 2014, υπολογίζεται ότι θα αποδώσει στα ταμεία του Δημοσίου 2,650 δισ. ευρώ. Ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ θα αποδοθούν απευθείας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με παράλληλη βεβαίως κατάργηση των αντίστοιχων επιχορηγήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό.

· Φόροι εισοδήματος: Για τα φυσικά πρόσωπα «μείωση των φορολογικών συντελεστών εισοδήματος σε όλη την κλίμακα. Με τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή να υποχωρεί στο 33% από 42% σήμερα». Για τις επιχειρήσεις, ο κ. Σαμαράς επιμένει στην καθιέρωση ενιαίου φόρου επιχειρηματικών κερδών στο 15%, παράλληλα με την καθιέρωση φορολογικών εκπτώσεων και σε εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις και από ελευθέρια επαγγέλματα.

· ΦΠΑ: Εξετάζεται η επέκταση της δυνατότητας καταβολής ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί σε επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι και 2 εκατ. ευρώ (από 500.000 ευρώ που ισχύει σήμερα). Εξετάζεται παράλληλα η επέκταση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ για επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι και 20.000 ευρώ (από 10.000 ευρώ που ισχύει σήμερα).

· Πρώτη κατοικία: Κατάργηση του πόθεν έσχες για την πρώτη κατοικία (σήμερα εφαρμόζεται πόθεν έσχες για την αγορά ακινήτων στην τιμή των συμβολαίων και όχι στην αντικειμενική). Εξετάζεται παράλληλα ενδεχόμενη επέκταση της απαλλαγής ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία.

· Κίνητρα για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων: Από την άνοιξη του 2014, ο κ. Σαμαράς είχε αναφερθεί στην παροχή κινήτρων για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων από το εξωτερικό, επαναλαμβάνοντας συχνά-πυκνά τη σχετική εξαγγελία η οποία όμως μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί.

ΣΥΡΙΖΑ

Ο Αλέξης Τσίπρας, παρουσιάζοντας το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ενέταξε ορισμένα από τα φορολογικά μέτρα στο σκέλος του προγράμματος που αφορά την «άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης» και άλλα στον πυλώνα που αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας.

Ο ΕΝΦΙΑ και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι δύο δυνατά χαρτιά καθώς εξαγγέλλεται η κατάργησή τους, ενώ αίσθηση προκαλεί η προαναγγελία σύστασης ειδικών περιφερειακών επιτροπών εξώδικου διακανονισμού -προφανώς σε αντικατάσταση των ισχυουσών ρυθμίσεων των 100 δόσεων οι οποίες είναι αλήθεια ότι δεν τραβάνε- «ώστε να εισπραχθούν αμέσως οι οφειλές προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία».

· Πετρέλαιο Θέρμανσης: Κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης.

· ΕΝΦΙΑ: «Καταργείται ο φόρος-λαιμητόμος, ο ΕΝΦΙΑ, και θεσπίζεται κοινωνικά δίκαιος φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας».

· Φόρος εισοδήματος: Επανέρχεται το αφορολόγητο στα 12.000 ευρώ για όλους. Σήμερα αφορολόγητο 9.550 (μέσω tax credit 2.100 για εισόδημα έως 22.000 ευρώ) έχουν μόνο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.

· Ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών σε εφορία - ασφαλιστικά ταμεία: Σύσταση ειδικών περιφερειακών εξώδικου διακανονισμού με δόσεις που δεν θα ξεπερνούν το 30% του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη και με πρόστιμα – προσαυξήσεις που δεν θα ξεπερνούν το 30% του αρχικά οφειλόμενου κεφαλαίου. «Φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα θα δοθεί άμεσα για όσους ενταχθούν στη ρύθμιση». Για όσους εντάσσονται στη ρύθμιση θα σταματάνε κατασχέσεις και οι ποινικές διώξεις (αναστολή για όσους αποδεδειγμένα έχουν μηδενικό εισόδημα).

Οι συντάξεις

Το ύψος των συντάξεων, οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, η διατήρηση ή όχι των ήδη ψηφισμένων νόμων καθώς και οι δεσμεύσεις της απερχόμενης κυβέρνησης απέναντι στην τρόικα, έτσι όπως περιγράφονται στο απαντητικό email του υπουργείου Οικονομικών προς την τρόικα, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Οσο περνούν οι μέρες και πολώνεται το κλίμα, όμως, οι εξαγγελίες γίνονται όλο και πιο φιλολαϊκές.

Ακόμη και η Ν.Δ. απομακρύνεται από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ένα μήνα πριν, κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, και για παράδειγμα εξαγγέλλει λελογισμένη αύξηση των συντάξεων, όταν στο γνωστό ως «email Χαρδούβελη» προς τους δανειστές υπάρχει ρητή δέσμευση για πάγωμα των συντάξεων για δύο ακόμη χρόνια, έως το 2017 δηλαδή, αφού για το 2015 υπάρχει ήδη ψηφισμένη αντίστοιχη διάταξη.

Με βάση τις μέχρι στιγμής δεσμεύσεις και χωρίς κανείς να γνωρίζει τις... νέες παροχές που ίσως αναγκαστούν να εξαγγείλουν τα δύο κόμματα που διεκδικούν την εξουσία, στον δρόμο προς τις κάλπες, η Ν.Δ. και ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθούν διαφορετικές πολιτικές στα δύο καυτά θέματα όπως είναι το ασφαλιστικό και το εργασιακό.

Η Ν.Δ. είχε δεσμευτεί μέχρι λίγο πριν από την ανακοίνωση της επίσπευσης της διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας ότι δεν θα υπάρξουν άλλες μειώσεις στις κύριες συντάξεις. Προχθές, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μίλησε για σταδιακές και νοικοκυρεμένες αυξήσεις στις συντάξεις, χωρίς να αναφέρει χρονοδιάγραμμα. Βέβαια, στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί και για πάγωμα των κύριων συντάξεων, ενώ δεδομένες θεωρούνται οι μειώσεις σε επικουρικές και εφάπαξ, με την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τη σειρά του δεσμεύεται ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις ούτε σε κύριες, ούτε σε επικουρικές συντάξεις. Παράλληλα, από τον Σεπτέμβριο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Αλέξης Τσίπρας έχει δεσμευθεί για άμεση επαναφορά της 13ης σύνταξης για όσους λαμβάνουν σύνταξη έως 700 ευρώ.

Η Ν.Δ. τάσσεται υπέρ της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Το θέτει στο πλαίσιο εξορθολογισμού του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και κατάργησης των στρεβλώσεων. Ο ίδιος ο κ. Σαμαράς προχθές, κατά την παρουσίαση του αναπτυξιακού σχεδίου του κόμματός του, έκανε λόγο «για προστασία των εισφορών των εργαζομένων ώστε να μη σπαταλιούνται από χαριστικές συντάξεις ολίγων».

Ο πρωθυπουργός μίλησε για τις συντάξεις των 40άρηδων. Το ποσοστό των νέων συνταξιούχων κάτω των 62 ετών σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει πάνω από το 90%. Είναι μεγάλες αποκλίσεις, σημείωσε. «Σταδιακά θα εξαλειφθούν οι αποκλίσεις χωρίς αιφνιδιασμούς» είπε. Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για αύξηση των ενδιάμεσων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν για μια ομάδα ασφαλισμένων, ώστε όλοι να βγαίνουν στη σύνταξη μετά τη συμπλήρωση του 62ου έτους. Παράλληλα, έχει συμφωνήσει με την τρόικα για αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης για λήψη οποιασδήποτε σύνταξης, στα 20 από 15 που ισχύει σήμερα.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κατά καιρούς έχουν δεσμευθεί για επαναφορά των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης σε 60 έτη για μειωμένη και σε 65 για πλήρη σύνταξη. Έχουν επίσης πει ότι θα καταργήσουν το νόμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου, καθώς προβλέπει βασική σύνταξη 360 ευρώ και αναλογική.

Για το ΕΚΑΣ, η Ν.Δ. τάσσεται υπέρ της κατάργησής του και της μερικής αντικατάστασής του με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα για χαμηλοσυνταξιούχους. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλει την κυβέρνηση για σχέδιο κατάργησης του επιδόματος και προφανώς δεσμεύεται για τη διατήρησή του.

Τα εργασιακά

Στα εργασιακά, η Ν.Δ. με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου έχει δεχθεί τον καθορισμό του κατώτερου μισθού από το κράτος, ενώ έχει ψηφίσει και τον μαθηματικό τύπο με τον οποίο ο κατώτερος μισθός θα καθορίζεται από την 1η Ιανουαρίου 2017 και μετά. Οι κοινωνικοί εταίροι και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας απλώς θα ακολουθούν τις νομοθετικές ρυθμίσεις της εκάστοτε κυβέρνησης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται ότι από τις πρώτες κιόλας παρεμβάσεις του, εφόσον εκλεγεί κυβέρνηση, θα επαναφέρει τον κατώτερο μισθό στα 751 ευρώ μικτά μηνιαίως και στη συνέχεια το λόγο θα έχουν η ΓΣΕΕ και οι εργοδοτικοί φορείς.

Μάλιστα τάσσεται υπέρ της επαναφοράς της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ν.Δ. και πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει ταχθεί υπέρ της αλλαγής του συνδικαλιστικού νόμου. «Θα έχω αναταράξεις, αλλά θα κάνω το σωστό. Πλήρης ελευθερία του συνδικαλισμού, αλλά όχι ασυδοσία», είπε χαρακτηριστικά κατά την ομιλία του, το περασμένο Σάββατο. Αντίστοιχα, παρεμβάσεις συζητιούνται και για το θέμα του λοκ άουτ.

Στον αντίποδα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συζητά καμία αλλαγή στον συνδικαλιστικό νόμο και το λοκ άουτ.

Στο καυτό θέμα της ανεργίας, η Ν.Δ. μιλά για αναπτυξιακές πολιτικές και επενδύσεις σε συγκεκριμένους κλάδους που θα οδηγήσουν σε 770.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ εκ των πραγμάτων τάσσεται και υπέρ των προγραμμάτων που ήδη εφαρμόζονται από τον ΟΑΕΔ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για πρόγραμμα απασχόλησης για 300.000 νέες θέσεις εργασίας σε Δημόσιο, ιδιωτικό τομέα και κοινωνική οικονομία, καθώς και για διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας. Τάσσεται υπέρ της δωρεάν ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης για τους άνεργους, ενώ έχει δεσμευθεί για ειδική κάρτα για δωρεάν μετακίνηση με τα αστικά λεωφορεία, μετρό για άνεργους και για όσους διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας.