Η ώρα της αλήθειας για εργασιακό - ασφαλιστικό

Με ένα ισχυρό ατού προσέρχεται ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης ίσως στην πλέον κρίσιμη διαπραγμάτευση με την τρόικα, καθώς στη Γενεύη εξασφάλισε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση των κοινωνικών εταίρων ότι δεν απαιτούνται νέες παρεμβάσεις σε ομαδικές απολύσεις, λοκ άουτ και απεργιακές κινητοποιήσεις.

Βέβαια, η απόσταση που χωρίζει τις απαιτήσεις της τρόικας από τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι μεγάλη, ενώ η προσέγγιση δυσκολεύει καθώς πολώνεται το πολιτικό κλίμα. Είναι ενδεικτικό ότι λίγες ώρες πριν από την καθοριστική συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με τους εκπροσώπους των δανειστών με βασικό μενού τα εργασιακά, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε τη νομοθετική πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ.

Οι δανειστές φαίνεται πως προβληματίζονται τόσο από τις ενδοκυβερνητικές αρρυθμίες που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα όσο και από την πόλωση του πολιτικού κλίματος, με αιχμή την τακτική του ΣΥΡΙΖΑ να παρουσιάσει το προεκλογικό του πρόγραμμα, με τη μορφή προτάσεων νόμου, ανά τομείς, σύμφωνα με τη θεματολογία των συναντήσεων υπουργών - τρόικας.

Στο υπουργείο Εργασίας πάντως, έχουν στηρίξει πολλά στη... συμφωνία της Γενεύης η οποία χαιρετίστηκε ακόμη και από τον έτερο κυβερνητικό εταίρο, το ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα στη συνάντηση που θα γίνει στην οδό Νίκης, στο υπουργείο Οικονομικών, να υπάρχει και ενδοκυβερνητική σύμπνοια, τουλάχιστον στο εργασιακό, σε αντίθεση με τις διαφωνίες που καταγράφονταν τις προηγούμενες ημέρες.

Αυτό βέβαια δεν εξασφαλίζει στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ότι οι εκπρόσωποι της τριμερούς θα αποδεχθούν τη συμφωνία. Είναι γνωστή άλλωστε η επιστολή των εργοδοτικών φορέων προς τους εκπροσώπους των δανειστών για το ύψος του κατώτατου μισθού. Οι φορείς υποστήριζαν ότι δεν πρέπει να μειωθεί, η τρόικα επέμεινε και η κυβέρνηση τελικά ψήφισε τη μείωση των μισθών στα 586 ευρώ τον μήνα.

Στο σημερινό ραντεβού, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης θα επισημάνει τα εξής:

- Ομαδικές απολύσεις. Οι κοινωνικοί εταίροι δεν ζητούν νέες παρεμβάσεις ενώ και το Διεθνές Γραφείο Εργασίας επισημαίνει ότι πρέπει να δοθεί πίστωση χρόνου στο ισχύον καθεστώς, προκειμένου να αξιολογηθεί. Να σημειωθεί πως την άνοιξη η έγκριση ή μη για τις ομαδικές απολύσεις πέρασε στην αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα Εργασίας, ενώ ισχυροποιήθηκε η γνωμοδοτική θέση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας.

- Λοκ άουτ. Όλες οι πλευρές, εργοδότες, εργαζόμενοι, κυβέρνηση και ILO, συμφωνούν πως δεν χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση.

- Δεν χρειάζονται αλλαγές ούτε στον τρόπο προκήρυξης των απεργιών καθώς το καθεστώς που ισχύει στην Ελλάδα βρίσκεται εντός θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιθανές αλλαγές θα μπορούσαν να εξεταστούν μετά από διάλογο, συγκεκριμένα θέματα που σχετίζονται με τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των συνδικάτων και μία σειρά ρυθμίσεων που ισχύουν για τους εκπροσώπους των εργαζομένων (π.χ. άδειες).

Βέβαια, από τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις έχει γίνει ξεκάθαρο από την τρόικα ότι αφενός τα εργασιακά είναι ψηλά στην ατζέντα της, αφετέρου κάποια θέματα όπως οι ομαδικές απολύσεις και ο συνδικαλιστικός νόμος είναι εμβληματικού χαρακτήρα και δύσκολα οι δανειστές θα κάνουν πίσω στις απαιτήσεις τους. Ειδικά για τον συνδικαλιστικό νόμο, εκτός από την απόφαση για περαιτέρω διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, ο υπουργός Εργασίας αναμένεται να ρίξει στο τραπέζι και τη μελέτη του καθηγητή της Νομικής Σχολής Κ. Παπαδημητρίου, στην οποία καταγράφεται αναλυτικά το πλαίσιο που ισχύει σε 12 ευρωπαϊκά κράτη για τον τρόπο προκήρυξης απεργιών (σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα) αλλά και για το θέμα του λοκ άουτ.

Στη μελέτη αυτή, τονίζεται ότι ως προς τους όρους κήρυξης απεργίας η Ελλάδα τοποθετείται στην Ευρώπη στο κέντρο της κλίμακας, με Γαλλία, Βέλγιο, Ισπανία και Ιταλία στο ένα άκρο (μπορούν να κηρύξουν απεργία ακόμη και άτυπες ομάδες εργαζομένων) και Βουλγαρία ή Ηνωμένο Βασίλειο στο άλλο άκρο (για την προκήρυξη απεργίας απαιτείται απόφαση της πλειοψηφίας του αριθμού των εργαζομένων της επιχείρησης ή ακόμη και δημοψήφισμα).

Δύσκολη αναμένεται η διαπραγμάτευση και για το ασφαλιστικό, χωρίς ακόμη να έχει διευκρινιστεί εάν οι δανειστές θα ανοίξουν όλα τα θέματα από την πρώτη, σημερινή συνάντηση, ή θα τα σπάσουν σε δύο, προκειμένου πιθανότατα το ασφαλιστικό να συζητηθεί στη συνάντηση της Παρασκευής.

Τα ζητήματα πάντως που παραμένουν ανοικτά είναι πολλά, αφού οι αναλογιστικές μελέτες για τα ταμεία κύριας ασφάλισης δεν είναι έτοιμες, η μελέτη του ΚΕΠΕ δεν καταλήγει σε συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά παρουσιάζει σενάρια, ενώ η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να προχωρήσει σε νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, εν μέσω πολιτικής σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ και διαφωνιών με το ΠΑΣΟΚ, πριν καλά-καλά εφαρμόσει αυτήν που ψηφίστηκε μεν το 2010, θα αρχίσει όμως να υλοποιείται από την 1η Ιανουαρίου 2015 και θα έχει τα πρώτα απτά αποτελέσματα πολύ αργότερα.

Στο κάδρο έχουν μπει για τα καλά και τα προνοιακά επιδόματα, με την κυβέρνηση να έχει δεσμευθεί για αναδιάρθρωση του συνόλου της προνοιακής πολιτικής, με διαχωρισμό των συγκεκριμένων επιδομάτων από την κοινωνική ασφάλιση.

Η μετάλλαξη του ΕΚΑΣ αλλά και η επιβολή αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων αποτελούν κάποια από τα επίσης δύσκολα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει έως το τέλος του χρόνου η κυβέρνηση και για τα οποία παρατηρείται καθυστέρηση την οποία αναμένεται να επισημάνουν οι δανειστές.