Τράπεζες: Χωρίς επιβάρυνση στο χρέος το tax credit

Το άριστο, για τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, μείγμα μεταξύ των μοντέλων που εφάρμοσαν Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία για τη χορήγηση φορολογικής πίστωσης (tax credit) στις τράπεζες, αναζητά το υπουργείο Οικονομικών με βασικό γνώμονα να μην υπάρξει επιβάρυνση στο χρέος.

Όπως έγραψε το Euro2day.gr η ρύθμιση αναμένεται να κατατεθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου, ώστε να υπάρξει πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι για τις τράπεζες, πριν την ολοκλήρωση της κρίσιμης άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενεργούν Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority).

Ο βασικός μηχανισμός της ρύθμισης έχει ήδη συμφωνηθεί. Το Δημόσιο θα εγγυηθεί ότι θα αποδώσει στις τράπεζες μετρητοίς ή με ομόλογα το μέρος του αναβαλλόμενου φόρου που δεν θα συμψηφισθεί με κέρδη εντός της επόμενης 30ετίας.

Με την παροχή της εγγύησης ο αναβαλλόμενος φόρος από τις ζημιές του PSI+, αλλά και αυτός που θα προκύψει από την ενεργητική αναδιάρθρωση δανείων, αναγνωρίζεται στα εποπτικά κεφάλαια ακόμη και με το αυστηρότερο καθεστώς της Βασιλείας ΙΙΙ.

Ανοικτό ζήτημα παραμένει η μορφή της εγγύησης που θα παράσχει το Δημόσιο. Αν, δηλαδή, θα δίνει στο τέλος της 30ετίας ομόλογα, όπως η Ισπανία, ή θα εγγυάται την κάλυψη αύξησης κεφαλαίου με ή χωρίς την έκδοση conversion rights.

Το ισπανικό μοντέλο είναι περισσότερο λειτουργικό για τις τράπεζες αλλά προσκρούει στην περίπτωση της Ελλάδας, στις αντιρρήσεις που διατυπώνονται από πλευράς τρόικας για την επίπτωση που θα έχει στο χρέος.

Παρ ότι θεωρείται ακραίο σενάριο να μην καταφέρουν οι τράπεζες να συμψηφίσουν με κέρδη τον αναβαλλόμενο φόρο, η τρόικα ζητά πρόσθετες δικλείδες, που θα μειώνουν έτι περαιτέρω την πιθανότητα οι τράπεζες να κάνουν χρήση της εγγύησης.

Έτσι, στο υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζονται σε μια λύση που πλησιάζει περισσότερο αυτή που εφάρμοσε η Πορτογαλία και την οποία παρουσίασε το Euro2day.gr, όταν αποκάλυψε το θέμα των συζητήσεων για το tax credit.

Το Δημόσιο, δηλαδή, θα εγγυηθεί ότι θα καλύψει μέσω αυξήσεων κεφαλαίου το αναπόσβεστο μετά παρέλευση 30ετίας τμήμα του αναβαλλόμενου φόρου. Για να μειωθεί, δε, η πιθανότητα να δοθεί πρόσθετη κρατική βοήθεια στις τράπεζες, θα προβλέπεται η έκδοση δικαιωμάτων μετατροπής (conversion rights) τα οποία θα εκδίδει το Δημόσιο και θα διαθέτει σε ιδιώτες.

Η νομοθετική ρύθμιση θα παρέχει επίσης τη δυνατότητα στις τράπεζες να εγγράφουν ως φορολογική απαίτηση μέρος της ζημιάς που θα προκύπτει από την αναδιάρθρωση ή ρύθμιση επιχειρηματικών δανείων. Το φορολογικό bonus θα δίνεται μόνο για τις περιπτώσεις αναδιάρθρωσης μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο της ρύθμισης που σχεδιάζει το Υπουργείο Ανάπτυξης.

Αν για παράδειγμα μια τράπεζα εγγράψει ζημιά της τάξης των 200 εκατ. ευρώ από την ρύθμιση μη εξυπηρετούμενων δανείων επιχείρησης που θα ενταχθεί στις διατάξεις του υπό κατάρτιση νέου πλαισίου, θα έχει τη δυνατότητα να συμψηφίσει 52 εκατ. ευρώ (σ.σ με φορολογικό συντελεστή 26%) με κέρδη της επόμενης 30ετίας.

Τα οφέλη για τις τράπεζες

Η μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογική απαίτηση από το Δημόσιο ενέχει πολλαπλά οφέλη για τις τράπεζες και κατ' επέκταση για τους μετόχους αλλά και τους αποταμιευτές.

Αν η ρύθμιση ψηφισθεί άμεσα, όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση, τότε ο αναβαλλόμενος φόρος που έχει αναγνωρισθεί λογιστικά από τις τράπεζες θα προσμετρηθεί κατά 100% στα βασικά εποπτικά κεφάλαια από την ΕΚΤ και την EBA στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Mε τα υφιστάμενα δεδομένα η ΕΚΤ αναγνωρίζει ως εποπτικά κεφάλαια στο stress test το 100% του αναβαλλόμενου φέτος, το 90% το 2015 και το 80% το 2016. Αν ο αναβαλλόμενος φόρος μετατραπεί σε απαίτηση, θα αναγνωρισθεί στο σύνολό του, χωρίς απομείωση στα εποπτικά κεφάλαια.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες (Εθνική, Alpha) σπεύδουν να αναγνωρίσουν λογιστικά πρόσθετο αναβαλλόμενο φόρο εν όψει της ψήφισης της ρύθμισης και βεβαίως της άσκησης προσομοίωσης.

Η Alpha αναγνώρισε πρόσθετο αναβαλλόμενο φόρο 422 εκατ. ευρώ στο β' τρίμηνο ανεβάζοντας το συνολικό ποσό στα 3,2 δισ., η Εθνική 994 εκατ. φθάνοντας συνολικά στα 3,4 δισ. και η Πειραιώς 200 εκατ., ανεβάζοντας το σύνολο του αναβαλλόμενου φόρου στα 3 δισ. Στον αντίποδα η Eurobank παρέμεινε στα 3,2 δισ. Έτσι το σύνολο των φορολογικών απαιτήσεων των τεσσάρων τραπεζών ανέρχεται σε 12,8 δισ.

Με βάση τις λογιστικές καταστάσεις του α΄ τριμήνου η Eurobank έχει αναγνωρίσει αναβαλλόμενο φόρο ύψους 3 δισ., η Alpha και η Πειραιώς από 2,8 δισ. έκαστη και η Εθνική 2,4 δισ. Η Alpha αναγνώρισε πρόσθετο αναβαλλόμενο φόρο 422 εκατ. ευρώ στο β' τρίμηνο ανεβάζοντας το συνολικό ποσό στα 3,2 δισ., όπως και η Εθνική (994 εκατ. ευρώ).

Επιπρόσθετα η μετατροπή του αναβαλλόμενου σε φορολογική απαίτηση σημαίνει ότι διευρύνονται οι δυνατότητες των τραπεζών να τον συμψηφίσουν με άλλους φόρους. Στην Ισπανία για παράδειγμα δόθηκε η δυνατότητα ακόμη και συμψηφισμού με το φόρο μισθωτών υπηρεσιών ενισχύοντας τα κέρδη ανά μετοχή για τις τράπεζες.

Τέλος η μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε απαίτηση σημαίνει ότι ακόμη και στο ακραία δυσμενές σενάριο που πιστωτικό ίδρυμα τεθεί υπό εκκαθάριση ο εκκαθαριστής θα απαιτήσει από το Δημόσιο την είσπραξη του αναπόσβεστου μέρους της φορολογικής απαίτησης ή τουλάχιστον τον συμψηφισμό της.