Εργασιακά: Ερχεται τροπολογία «φρένο» στη διαιτησία

Φρένο στη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) για την υπογραφή συμβάσεων εργασίας με θεσμικά αλλά και μισθολογικά αιτήματα επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Εργασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, επεξεργάζεται διάταξη που αναμένεται να κατατεθεί (πιθανότατα ως τροπολογία) σε κάποιο από τα νομοσχέδια που θα ψηφιστούν από τη Βουλή στο τρίτο θερινό τμήμα. Βάσει του σχεδιασμού, η τροπολογία θα ακουμπάει μεν στην πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που έκρινε αντισυνταγματική την απαγόρευση της μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ, θα θέτει όμως αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.

Η διάταξη με βάση το αρχικό σχέδιο θα έπρεπε να ψηφιστεί μαζί με τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα του πολυνομοσχεδίου, όμως τελικά επελέγη η λύση της κατάθεσή της σε άλλο νομοσχέδιο, προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος και να περιοριστούν οι αντιδράσεις.

Το σχέδιο της διάταξης, που είναι ήδη έτοιμο, προβλέπει διάφορα στάδια διαβουλεύσεων και αξιολόγησης των αιτημάτων των συνδικαλιστικών οργανώσεων προς τον ΟΜΕΔ.

Να σημειωθεί εδώ ότι ο ιδρυτικός νόμος του ΟΜΕΔ (Ν. 1876/1990) έδινε τη δυνατότητα για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία, είτε από τους εργοδότες, είτε από τους εργαζόμενους, εφόσον το άλλο μέρος αρνηθεί τη μεσολάβηση. Δικαίωμα προσφυγής σε διαιτησία είχε επίσης το μέρος που αποδεχόταν την πρόταση του μεσολαβητή που απορρίπτει το άλλο μέρος.

Το 2012, με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6, καθορίστηκε πως προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνει μόνο με κοινή συμφωνία των δύο μερών (εργοδοτών - εργαζομένων). Στην πράξη, η διάταξη αυτή κατάργησε την προσφυγή στη διαιτησία, με αποτέλεσμα να υπογράφονται κυρίως ατομικές συμβάσεις εργασίας.

Τον Ιούνιο του 2014, το ΣτΕ με την απόφαση 2307/2014 ακύρωσε τη συγκεκριμένη διάταξη της ΠΥΣ 6, κρίνοντας πως «η πρόβλεψη ότι η προσφυγή στη διαιτησία προϋποθέτει σε κάθε περίπτωση συμφωνία των μερών αντίκειται στο άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγματος».

Σύμφωνα με πληροφορίες, με την προωθούμενη ρύθμιση θα ενδυναμωθεί αλλά και θα δυσκολέψει ο ρόλος του Μεσολαβητή, που παρεμβάλλεται στη διαδικασία, καθώς θα πρέπει, πριν από την προσφυγή στη διαιτησία, να υπάρχει αιτιολογημένη γνώμη τόσο του μέρους που προσφεύγει (το πιθανότερο των εργαζομένων) όσο και του ίδιου του Μεσολαβητή. Αλλά και στη συνέχεια θα πρέπει ο ίδιος ο Οργανισμός σε κεντρικό επίπεδο με γνωμοδότησή του να κρίνει πως μόνη λύση είναι η διαιτησία και δεν είναι δυνατόν να υπάρξει συμβιβαστική λύση προκειμένου να υπογραφεί συλλογική σύμβαση.

Οι τεχνοκράτες της τρόικας βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας καθώς η διαιτησία δεν είναι το μόνο καυτό θέμα που απασχολεί τους δανειστές. Εντός του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να έχει κλείσει και το ζήτημα των ομαδικών απολύσεων. Η τρόικα πιέζει ώστε να μην υπάρχει παρέμβαση ούτε του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ), ενώ δεν αποκλείεται στη διαπραγμάτευση που θα γίνει να επιδιωχθεί συμβιβαστική λύση μέσω της αύξησης του επιτρεπόμενου ποσοστού ομαδικών απολύσεων.

Παράλληλα, ανοικτό και δύσκολο παραμένει το θέμα της αλλαγής του συνδικαλιστικού νόμου. Ακόμη και κατά τη σχετικά εύκολη και σύντομη διαπραγμάτευση του Ιουλίου, οι εκπρόσωποι των δανειστών έθεσαν ξανά το ζήτημα, ζητώντας να αλλάξει ο τρόπος λήψης αποφάσεων, ώστε οι απεργίες να πραγματοποιούνται μόνο εάν έχει ψηφίσει θετικά το 50%+1 των μελών ενός κλάδου.

Ευκολότερο φαίνεται πως είναι το θέμα του δικαιώματος ανταπεργίας (lock out) από τους εργοδότες. Αν και έχει τεθεί, η ελληνική πλευρά θα επιμείνει πως το μέτρο δεν εφαρμόζεται ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά μόνο σε κάποιες λίγες χώρες.