ΙΚΑ: Ανασφάλιστοι οι εργαζόμενοι για όσο δεν πληρώνονται οι εισφορές!

Ανασφάλιστοι είναι για το ΙΚΑ εργαζόμενοι των οποίων οι εργοδότες δεν έχουν πληρώσει τις ασφαλιστικές εισφορές, παρότι τις έχουν δηλώσει στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) που υποχρεούνται να υποβάλουν στο ταμείο. 

Σε πολλά υποκαταστήματα το θέμα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, με τους ασφαλισμένους να διαπιστώνουν πως παρότι εργάζονται, και επομένως ασφαλίζονται κανονικά, δεν διαθέτουν «ασφαλιστική ικανότητα». Δεν τους έχουν δηλαδή κολλήσει τα ένσημα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Το πρόβλημα προέκυψε μετά από νομοθετική διάταξη του υπουργείου Εργασίας που προβλέπει ότι η ασφαλιστική ικανότητα του εργαζόμενου ενημερώνεται μετά τον έλεγχο των δηλωθέντων με τα πραγματικά καταβληθέντα από τους εργοδότες ποσά.

Η λογική της διάταξης στηρίχθηκε στη διαπίστωση ότι εκατομμύρια ευρώ διέφευγαν (και εξακολουθούν να διαφεύγουν) από το ΙΚΑ επειδή εργοδότες δήλωναν στις ΑΠΔ ότι πλήρωναν εισφορές χωρίς ποτέ να καταβάλουν τα ποσά. Και βεβαίως χωρίς ποτέ να διενεργηθεί έλεγχος από το ΙΚΑ για το εάν αυτά τα ποσά καταβλήθηκαν.

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία (άρθρα 17 και 18 του Νόμου 4075/2012) «η ασφαλιστική ιστορία των απασχολουμένων της υποβληθείσας Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης ενημερώνεται μόνο μετά από Έλεγχο Δηλωθέντων – Καταβληθέντων και εφόσον έχουν καταβληθεί οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές στο σύνολό τους, ή μετά την έκδοση σε βάρος του υπόχρεου εργοδότη Πράξεως Επιβολής Εισφορών για το οφειλόμενο ποσό και την επίδοση σε αυτόν».

Βάσει των παραπάνω, διαπιστώθηκε ότι ασφαλισμένοι βρέθηκαν με «μη οριστικοποιημένες εγγραφές» στον λογαριασμό τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν ασφαλιστική ικανότητα. Στην πράξη, δεν εμφανίζονταν ασφαλισμένοι, καθώς ο εργοδότης δεν είχε καταβάλει τις απαιτούμενες εισφορές στο ΙΚΑ, ή το ΙΚΑ δεν είχε ακολουθήσει τις διαδικασίες που προβλέπονται. Δεν είχε εκδώσει σε βάρος του εργοδότη Πράξη Επιβολής Εισφορών, ή απλώς δεν του την είχε επιδώσει.

Το θέμα αποκαλύπτεται με τον πλέον επίσημο τρόπο. Από ένα γενικό έγγραφο του ΙΚΑ, με το οποίο δίνονται διευκρινίσεις και οδηγίες προς τους διευθυντές όλων των υποκαταστημάτων του ταμείου. Αυτό που αποκαλύπτεται είναι ότι «διαπιστώθηκε πως αρκετές υπηρεσίες του ιδρύματος έχουν γίνει αποδέκτες παραπόνων ασφαλισμένων για μη οριστικοποιημένες εγγραφές στον λογαριασμό ασφαλισμένου, με αποτέλεσμα να μην έχουν ασφαλιστική ικανότητα». Διαπιστώνεται επίσης ότι χιλιάδες ασφαλισμένοι γίνονται όμηροι της αδυναμίας του ΙΚΑ να ελέγξει τα έσοδά του και της αδυναμίας των εργοδοτών να πληρώσουν εισφορές, ή πολλές φορές της προσπάθειας κάποιων να εξαπατήσουν το ταμείο.

Το ΙΚΑ προχώρησε στην έκδοση ενός εξαιρετικά επείγοντος γενικού εγγράφου, στο οποίο ξεκαθαρίζεται ότι ο έλεγχος Δηλωθέντων – Καταβληθέντων γίνεται Κεντρικά, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΙΚΑ, σε μηνιαία βάση τόσο για τους εργοδότες κοινών επιχειρήσεων όσο και για τους εργοδότες οικοδομοτεχνικών έργων.

Βέβαια, όπως επισημαίνουν εργαζόμενοι στο ΙΚΑ, ο κεντρικός έλεγχος έχει μείνει πολύ πίσω, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παίρνει καθημερινά και μεγαλύτερες διαστάσεις.

Στο έγγραφο εφιστάται η προσοχή, μεταξύ άλλων, στην ανάγκη της καταχώρισης μέσω του ολοκληρωμένου πληροφορικού συστήματος του ΙΚΑ ημερομηνίας επίδοσης της Πράξης Επίδοσης Εισφορών προς τον εργοδότη που δεν έχει πληρώσει, καθώς μόνο τότε και μετά από έλεγχο ροής του συστήματος θα ενημερώνεται η ασφαλιστική ιστορία των εργαζομένων που συμπεριλαμβάνονται στην ΑΠΔ.

Όπως επισημαίνει το ΙΚΑ, όταν εμφανίζονται μη οριστικοποιημένες εγγραφές σε Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού σημαίνει ότι ο εργοδότης έχει συμπεριλάβει τον απασχολούμενο στην Υποβληθείσα ΑΠΔ, αλλά
→ Δεν έχει διενεργηθεί Έλεγχος Δηλωθέντων – Καταβληθέντων από το αρμόδιο υποκατάστημα ελέγχου της έδρας του εργοδότη ή
→ Έχει διενεργηθεί Έλεγχος Δηλωθέντων – Καταβληθέντων, έχει συνταχθεί Πράξη Επιβολής Εισφορών, καθώς ο εργοδότης δεν κατέβαλε τις εισφορές, η οποία όμως δεν έχει επιδοθεί ή
→ Έχει γίνει Έλεγχος Δηλωθέντων Καταβληθέντων, συντάχθηκε Πράξη Επιβολής Εισφορών, έχει επιδοθεί και αναμένεται ο έλεγχος ροής του συστήματος για την ενημέρωση της ασφαλιστικής ιστορίας.