ΙΚΑ: Μηνυτήρια αναφορά για όσους εισπράττουν συντάξεις πεθαμένων

Στην υποβολή μηνυτήριας αναφοράς ανεξάρτητα από το ύψος της ζημιάς που υπέστη το ΙΚΑ είναι υποχρεωμένοι να προχωρούν οι υπάλληλοι του ταμείου, στις περιπτώσεις συγγενών που εισπράττουν παράνομα τις συντάξεις πεθαμένων. Το εάν η αναφορά θα γίνει μήνυση, αυτό θα το αποφασίζει ο Εισαγγελέας. Επίσης, το ΙΚΑ επισημαίνει ότι δεν διώκονται όσοι συγγενείς επιστρέψουν τα ποσά εντός τριών μηνών, ενώ ξεκαθαρίζεται ότι στην περίπτωση που η τράπεζα κατάσχει τη σύνταξη του θανόντος για χρέη έναντι κάποιου δανείου, τότε τα ποσά αναζητούνται από τους συγγενείς και όχι από το πιστωτικό ίδρυμα.

Αναλυτικά, με διευκρινιστικό του έγγραφο το ΙΚΑ επισημαίνει ότι επειδή τα αδικήματα που διαπράττονται κατά του ΙΚΑ φέρουν, κατ’ αρχήν, το χαρακτήρα αυτεπαγγέλτως διωκόμενου ποινικού αδικήματος, οι αρμόδιοι υπάλληλοι όχι μόνο δικαιούνται προσωπικά αλλά και οφείλουν να συντάξουν και να αποστείλουν στον αρμόδιο Εισαγγελέα την αναφορά, προς αποφυγήν επιπλέον ποινικής διώξεως κατά των ιδίων. Κατά συνέπεια, επισημαίνει το ΙΚΑ, δεν τίθεται θέμα διακριτικής ευχέρειας των διευθυντών ως προς την υποβολή ή μη μηνυτήριας αναφοράς.

Η υποχρέωση αυτή υφίσταται ανεξαρτήτως του ύψους της οικονομικής ζημίας που υπέστη το ΙΚΑ και δεν πρέπει να συγχέονται τα καθήκοντα των δημοσίων υπαλλήλων με εκείνα των Εισαγγελέων: μετά την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς, η εισαγγελική αρχή είναι πλέον αρμόδια να εκτιμήσει εάν θα κινήσει περαιτέρω την προβλεπόμενη ποινική διαδικασία εις βάρος του προσώπου για το οποίο υποβλήθηκε η αναφορά αυτή.
Υπάρχουν βέβαια και οι ειδικές περιπτώσεις:

Σύμφωνα με το ΙΚΑ, οι μόνες περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής μηνυτήριας αναφοράς είναι εκείνες κατά τις οποίες οι οφειλέτες προσέρχονται εντός τριμήνου και επιστρέφουν οικειοθελώς τις αχρεωστήτως πιστωθείσες συντάξεις που εισέπραξαν μετά το θάνατο συνταξιούχου.

Ευνόητο είναι ότι στην περίπτωση που το ποσό που πιστώθηκε αχρεωστήτως μετά το θάνατο συνταξιούχου επιστρέφεται στο ακέραιο από το πιστωτικό Ίδρυμα στο ΙΚΑ δεν υφίσταται κανένα ζήτημα καταλογισμού.

Το υπηρεσιακό έγγραφο του ΙΚΑ εφιστά την προσοχή στους υπαλλήλους ώστε να μην υποχωρούν από τη νομιμότητα, λόγω της «κακώς εννοούμενης κοινωνικής ευαισθησίας προς τους πολίτες που αναγκάστηκαν, λόγω οικονομικής ανέχειας, να εισπράξουν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, τα οποία δεν επέστρεψαν οικειοθελώς εντός τριμήνου»…

Επίσης, το ΙΚΑ επικαλείται έγγραφο του Νομικού Συμβούλου σύμφωνα με το οποίο, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα πιστωτικά ιδρύματα δεν επιστρέφουν στο ΙΚΑ ολοσχερώς τις αχρεωστήτως πιστωθείσες συντάξεις μετά το θάνατο συνταξιούχου, επειδή παρακρατήθηκαν προς απόσβεση οφειλής του συνταξιούχου δυνάμει δανειακής σύμβασης που είχε συναφθεί μεταξύ τους, η επιστροφή των χρημάτων ζητείται όχι από την τράπεζα αλλά από τους νόμιμους κληρονόμους του συνταξιούχου. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το ΙΚΑ, δεν υφίσταται θέμα υποβολής μηνυτήριας αναφοράς, παρά μόνο καταλογισμού των ποσών στους νόμιμους κληρονόμους του συνταξιούχου.

Το περιεχόμενο της μηνυτήριας αναφοράς

Η ανακοίνωση (μηνυτήρια αναφορά) προς τον αρμόδιο Εισαγγελέα δεν έχει το χαρακτήρα μηνύσεως (η οποία υποβάλλεται από το αρμόδιο υπηρεσιακό όργανο του ΙΚΑ μόνο για αδικήματα που διώκονται κατ’ έγκληση), αλλά αποτελεί τον τρόπο διά του οποίου εκείνος θα διευκολυνθεί κατά την άσκηση των καθηκόντων του, τα οποία εμπεριέχουν και την κίνηση ποινικής δίωξης επί αυτεπαγγέλτως διωκόμενων αξιόποινων πράξεων (ποινικών αδικημάτων).