Το νέο ασφαλιστικό τοπίο που θα ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2015 σκιαγραφεί η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, περιγράφοντας σκληρές αλλαγές εντός του καλοκαιριού, όπως μείωση των συντάξεων και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (παραμετρικές αλλαγές), εξισορρόπηση των εισφορών με τις παροχές, σαρωτικές ενοποιήσεις και γενίκευση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για όλο το σύστημα.
Ρύθμιση χρεών
Κανένα περιθώριο αλλαγών στον τρόπο ρύθμισης των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία δεν αφήνει η έκθεση του ΔΝΤ. Το μόνο που επισημαίνουν οι δανειστές, είναι ότι εντός του Ιουνίου θα πρέπει να υπάρξει νόμος με τον οποίο θα διαγραφούν χρέη που θεωρείται ότι δεν θα εισπραχθούν ποτέ.
Κεντρικός στόχος παραμένει η αύξηση της εισπραξιμότητας μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), με την πρόσληψη 250 επιπλέον εργαζόμενων. Απώτερος σκοπός παραμένει, το 2017, η είσπραξη εισφορών και φόρων από ενιαία φορολογική διοίκηση.
Ασφαλιστικό
Η έκθεση, ενώ παραδέχεται ότι μετά τη μεταρρύθμιση του 2010 περιορίστηκε σημαντικά η κρατική συνταξιοδοτική δαπάνη, επιμένει ότι παραμένει σημαντικά υψηλή, από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, συνεχής πρέπει να είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης ώστε το ασφαλιστικό σύστημα να παραμένει αναλογιστικά ουδέτερο ως προς την επιβάρυνση του προϋπολογισμού.
Σημαντικό ρόλο σε αυτό θα παίξει η δέσμευση για διασύνδεση των εισφορών και των παροχών σε όλα τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Μάλιστα, η έκθεση «φωτογραφίζει» το ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) όταν επισημαίνει ότι οι εισφορές που καταβάλλονται δεν αντιστοιχούν στα προνόμια που δίνονται και αυτό πρέπει να επανεξεταστεί. Στην πράξη, προαναγγέλλει μειώσεις στις συντάξεις του ΟΑΕΕ.
Για να επιτευχθούν οι συμφωνημένοι στόχοι, σε συνεννόηση με την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, το υπουργείο Εργασίας θα πρέπει να παρουσιάσει ένα σχέδιο ολοκληρωμένων προτάσεων που θα περιλαμβάνουν βασικά στοιχεία για την προσαρμογή των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης και θα εναρμονίζουν τις εισφορές με τις παροχές τον Ιούνιο του 2014.
Τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αναλογιστική μελέτη όλου του συνταξιοδοτικού συστήματος, μαζί και των επικουρικών ταμείων και των ταμείων που δίδουν εφάπαξ (ταμεία πρόνοιας).
Σε αυτή τη βάση, εντός Οκτωβρίου θα ληφθούν όποιες αποφάσεις για παραμετρικές βελτιώσεις στο σύστημα, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης συντάξεων ή αλλαγή των λεγόμενων ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Όλες οι αλλαγές θα νομοθετηθούν το Νοέμβριο του 2014 για να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2015.
Επικουρικά
Όπως έχει ήδη αποφασιστεί, από τον Ιούλιο θα μειωθούν οι επικουρικές συντάξεις, αρχής γενομένης από το ΕΤΕΑ στη βάση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Από την 1η Ιανουαρίου του 2015, και τα υπόλοιπα επικουρικά ταμεία θα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από τις ασφαλιστικές εισφορές και θα λειτουργούν βάσει της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Σε σχέση με τα ταμεία πρόνοιας (που δίνουν εφάπαξ), η εφαρμογή της μεταρρύθμισης έχει ξεκινήσει (από την 1η Ιανουαρίου του 2014), περιορίζοντας τα ελλείμματα τους.
Όλα τα εναπομείναντα ταμεία εφάπαξ και πρόνοιας θα ακολουθήσουν τις μειώσεις που ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2014, από την 1η Ιανουαρίου του 2015.
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών
Αφού εξεταστούν οι συνέπειες της μείωσης των εισφορών για τους εργοδότες κατά 2,9%, θα διερευνηθεί εάν μπορεί να μειωθούν οι εργοδοτικές εισφορές κατά περαιτέρω 1%, με δημοσιονομικά ουδέτερο για τα ταμεία, τρόπο.
Εντός του καλοκαιριού τέλος, θα τεθούν εκ νέου στο στόχαστρο των δανειστών οι «κοινωνικοί πόροι» (ενοχλητικοί φόροι αναφέρονται στην έκθεση).