Ποιες εισηγμένες λένε... «αντίο» στις τράπεζες

Παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ έχει μειωθεί δραστικά και παρά την τάση υποχώρησης των επιτοκίων χορηγήσεων, οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αναμένεται να συνεχίσουν τα αμέσως επόμενα χρόνια την πολιτική μείωσης του τραπεζικού τους δανεισμού.

Προτεραιότητά τους είναι η μείωση της εξάρτησής τους από τις τράπεζες (περιορισμός κινδύνου σε περίοδο χρηματοπιστωτικής στενότητας) και επίσης η περικοπή στο κόστος χρηματοδότησής τους (αύξηση ανταγωνιστικότητας). Αυτό δεν θα γίνει μόνο με την παραγωγή θετικών λειτουργικών ταμειακών ροών, αλλά και μέσα από την υιοθέτηση προσεκτικών και γενικά περιορισμένων σε μέγεθος επενδυτικών πολιτικών. Ωστόσο, δεν λείπουν και οι επιχειρήσεις που έχουν ήδη βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τη ρευστότητά τους και αναζητούν ευκαιρίες για νέες εξαγορές και συνεργασίες.

Γενικότερα, η πλειονότητα των εταιρειών είτε δεν προτίθεται να υλοποιήσει σημαντικές επενδύσεις, είτε θα κάνει κινήσεις συντηρητικές που θα απαιτούν μικρό ύψος κεφαλαίων.

Ήδη, μέσα στο 2013 στις εισηγμένες με θετικό καθαρό ταμείο (διαθέσιμα υψηλότερα από το σύνολο των τραπεζικών τους υποχρεώσεων) προστέθηκαν μεταξύ άλλων και η ΕΥΔΑΠ, η Folli Follie, η Βογιατζόγλου Systems και η Sarantis, με την τελευταία να βρίσκεται σε επαφές για δύο εξαγορές στο εξωτερικό.

Επιπλέον, μέσα στην περυσινή χρονιά δεκάδες εταιρείες κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την έκθεσή τους προς τις τράπεζες, μέσα από τις θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές που σημείωσαν (ΕΛΑΣΤΡΟΝ 13,37 εκατ. ευρώ, Πετρόπουλος 11,059 εκατ. ευρώ, Γενική Εμπορίου 2,32 εκατ., ΕΛΤΡΑΚ 6,05 εκατ. ευρώ, Paperpack 1,22 εκατ. ευρώ).

Ο όμιλος Fourlis κατάφερε πέρυσι να μειώσει τον καθαρό του δανεισμό κατά 6,1 εκατ. ευρώ παρά το ζημιογόνο αποτέλεσμα στο οποίο υποχρεώθηκε. Ο περιορισμός του καθαρού χρέους αναμένεται να συνεχιστεί κατά αρκετά εκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά.

Την περίοδο της οικονομικής κρίσης, (2008-2012) ο όμιλος ΤΙΤΑΝ αύξησε την παραγωγική του δυναμικότητα 19%, περιόρισε τον καθαρό του δανεισμό κατά 47% και μείωσε το σταθερό κόστος του 16%. Σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, η ΤΙΤΑΝ δεν χρησιμοποιεί ούτε τα δύο τρίτα των εγκεκριμένων πιστωτικών της ορίων (περίπου το 40% των δανείων από ελληνικές τράπεζες, το 40% από ξένες και το 20% μέσω ομολογιακού δανείου, μέσο κόστος χρήματος κάτω του 6%) και σταδιακά μειώνει την εξάρτησή της από τις τράπεζες.

Η επόμενη σημαντική αναχρηματοδότηση εντοπίζεται στις αρχές του 2015 και πιθανότατα το ποσό που θα ζητηθεί για αναχρηματοδότηση θα είναι μικρότερο από το υφιστάμενο δάνειο. Επιπρόσθετα, αν μελλοντικά βελτιωθεί η κερδοφορία και μειωθεί το καθαρό χρέος, κάποια στιγμή -όχι πάντως πριν από το β΄ εξάμηνο του 2014- θα υπάρξουν και πάλι σκέψεις για στοχευμένες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Ο καθαρός δανεισμός του ΟΤΕ το 2009 ανερχόταν στα 4,55 δισ. ευρώ και η πλειονότητα των αναλυτών είχε αμφιβολίες για το ζήτημα της αναχρηματοδότησής του. Η τρέχουσα κατάσταση κάθε άλλο παρά μοιάζει με εκείνη του 2009. Ο καθαρός δανεισμός του Οργανισμού υποχώρησε στα 4,29 δισ. το 2010, στα 4,21 δισ. το 2011, στα 2,889 δισ. το 2012, στο 1,51 δισ. το 2013 και -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Bank of America- θα υποχωρήσει στα 969 εκατ. στο τέλος της φετινής χρονιάς και στα 523 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2015. Μάλιστα, ο δείκτης καθαρού χρέους προς EBITDA από 2,54 το 2011 φέτος αναμένεται να υποχωρήσει μόλις στο 0,68 και του χρόνου στο 0,35!

Έτσι, παρά το συνεχιζόμενο επενδυτικό του πρόγραμμα, ο Οργανισμός συγκαταλέγεται διεθνώς στους πλέον εύρωστους από πλευράς ρευστότητας.

Βελτίωση της ρευστότητας αναμένεται την επόμενη διετία και για τα δύο εισηγμένα διυλιστήρια στο Χ.Α. Συγκεκριμένα, η Motor Oil που είχε καθαρό δανεισμό 987 εκατ. το 2012 και 925 εκατ. το 2013, προβλέπεται (σύμφωνα με τη UBS) να περιορίσει ακόμη περισσότερο την έκθεσή της στις τράπεζες, μειώνοντας τον καθαρό της δανεισμό στα 803 εκατ. φέτος, στα 681 εκατ. το 2015 και στα 582 εκατ. το 2016, με παράλληλη βελτίωση του δείκτη καθαρού χρέους προς EBITDA (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).

Συγκεκριμένα, θα εκμεταλλευθεί τις θετικές της λειτουργικές ροές, περιορίζοντας σε σχετικά χαμηλά επίπεδα τις επενδύσεις της.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ίδιου πίνακα, ανάλογη μείωση καθαρού χρέους και δείκτη καθαρού χρέους προς EBITDA προβλέπεται από τη UBS και για τα Ελληνικά Πετρέλαια. Ειδικότερα, το καθαρό χρέος που από 1,857 δισ. ευρώ περιορίστηκε πέρυσι στο 1,69 δισ., αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω στο 1,46 δισ. φέτος, στο 1,267 δισ. το 2015 και στο 1,113 δισ. το 2016. Μάλιστα, το 2016 ο δείκτης καθαρού χρέους προς EBITDA θα έχει ψαλιδιστεί στο 2,1.

Μείωση του καθαρού δανεισμού από το 2015 και μετά αναμένεται να σημειώσει και ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ο οποίος από φέτος ευνοείται λόγω της επανεκκίνησης των μεγάλων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων, αλλά και από το ότι από φέτος αναμένεται η είσπραξη μερισμάτων από την κοινοπραξία της Αττικής Οδού.

Με βάση τις προβλέψεις της Eurobank Χρηματιστηριακής, ο καθαρός δανεισμός του από τα 625,5 εκατ. στο τέλος του 2014 θα υποχωρήσει στα 479,7 εκατ. το 2015 και στα 356,6 εκατ. το 2016. Οι ελεύθερες ταμειακές ροές του ομίλου (βλέπε σχετικό πίνακα) αναμένεται να είναι θετικές με εξαίρεση τη φετινή χρονιά.