ΤτΕ: Υπάρχει θέμα "επάρκειας" με το ύψος των συντάξεων

Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2010 ενίσχυσε σημαντικά -παρότι με μεγάλη καθυστέρηση- τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος, υποστηρίζει η ΤτΕ, αλλά διαπιστώνει και προβλήματα με το ύψος το παροχών. 

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η μεταρρύθμιση, σε συνδυασμό με πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις, έχει ως αποτέλεσμα το ύψος των συντάξεων που παρέχει ο πρώτος πυλώνας (σ.σ. βασική σύνταξη) να έχει πλέον περιοριστεί σημαντικά, εγείροντας θέμα επάρκειας, καθώς το μειωμένο ποσοστό αναπλήρωσης θα οδηγεί κάτω από το όριο της φτώχειας όσους κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου λάμβαναν εισοδήματα κάτω του μέσου όρου. Όπως επισημαίνεται, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιµάται ότι θα περιοριστεί κατά µέσο όρο σε 48,5% την περίοδο 2020-2060, έναντι 95,7% πριν από την ασφαλιστική µεταρρύθµιση.

Η αξιοποίηση της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ασφάλισης θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να λειτουργήσει αντισταθμιστικά. Εντούτοις, στην Ελλάδα η ανάπτυξη του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα προσκρούει διαχρονικά σε μια σειρά αγκυλώσεων που δρουν ανασταλτικά, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς. 

Η διεθνής εμπειρία μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τη θέσπιση επαρκών κινήτρων, μέσω τόσο φορολογικών εργαλείων όσο και της άρσης γραφειοκρατικών και άλλων κανονιστικών περιορισμών, με στόχο τη διευκόλυνση και την ενεργοποίηση των εργοδοτών, αλλά και τη διασφάλιση επαρκούς συμμετοχής ευπαθών κοινωνικών ομάδων, αναφέρεται στην έκθεση.

Επίσπευση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης

Από την άλλη πλευρα, η ΤτΕ τονίζει ότι η παρατεταμένη παραμονή εκτός αγοράς εργασίας διαβρώνει τις δεξιότητες των ανέργων μειώνοντας την πιθανότητα ένταξης ή επανένταξης στην αγορά εργασίας. Η μη ένταξη, πέραν του κόστους που συνεπάγεται για τα ίδια τα άτομα και την κοινωνία, θα δημιουργήσει ακόμη δυσμενέστερες μακροοικονομικές συνθήκες: υψηλή μακροχρόνια ανεργία και αισθητή μείωση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Για να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη, θα πρέπει οι άνεργοι να στηριχθούν κατά τρόπο ώστε να ανανεώνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, να αναζητούν με αξιώσεις εργασία και να εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για κοινωνική συνοχή.

Για τον λόγο αυτό, επιβάλλεται στην παρούσα φάση η ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας: επιδότηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών με την απασχόληση ανέργων απευθείας σε δήμους και περιφέρειες ή σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες (π.χ. σχολεία, νοσοκομεία). Η ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας μπορεί να γίνει μέσω της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων για την κοινωνική συνοχή.