Citigroup: Οι τρεις λόγοι που “ξορκίσαμε” το Grexit!

"Παρά το γεγονός πως υπάρχουν ακόμα φόβοι για την Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ τα επόμενα λίγα χρόνια, έχουμε αφαιρέσει το Grexit από το βασικό μας σενάριο το 2014". Με αυτόν τον τρόπο η Citigroup, άμεσα, αναβαθμίζει την ελληνική οικονομία και, έμμεσα, προβαίνει σε ένα άτυπο "Mea Culpa".

"Ο κυβερνητικός συνασπισμός φαίνεται λιγότερο εύθραυστος από ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα και με τις νομοθετικές δράσεις για το 2013 πίσω μας δεν βλέπουμε σημαντικές πιέσεις στον συνασπισμό στο εγγύς μέλλον", εξηγεί η κ. Giada Giani, οικονομολόγος της Citigroup, υπεύθυνη για τη χώρα μας.

Επιπρόσθετα, τα δημοσιονομικά μεγέθη έχουν βελτιωθεί και έχουν επιτευχθεί (ή και έχουν ξεπεραστεί) οι στόχοι του προγράμματος. Παρά το γεγονός ότι μερικοί από τους άλλους στόχους δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί (π.χ. οι ιδιωτικοποιήσεις), το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο τώρα σε σύγκριση με τα τελευταία τρία χρόνια.

Οι τρεις λόγοι της αλλαγής στάσης

Τρία επιχειρήματα προβάλλει πλέον η Citigroup για να στηρίξει την αλλαγή της στάσης της για το Grexit: Πρώτον, η τριμερής κυβέρνηση συνασπισμού αποδεικνύεται πιο ανθεκτική από ό,τι πίστευε αρχικά η Citi. Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας έχει καταφέρει να διατηρήσει τα επίπεδά του στις δημοσκοπήσεις γύρω στο 28%, χέρι-χέρι με τον ΣΥΡΙΖΑ, που πρεσβεύει το αντιμνημονιακό δόγμα.

Στην πραγματικότητα, η Ν.Δ. κατάφερε να βελτιώσει ελαφρώς τα ποσοστά της στις δημοσκοπήσεις μετά τη συμφωνία του Δεκεμβρίου με τους διεθνείς δανειστές, η οποία επέτρεψε στην Ελλάδα να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα αρκετά μεγάλο ποσό μέσω των νέων δανείων διάσωσης (52,3 δισ. ευρώ, ή 29% του ΑΕΠ, έχουν εκταμιευθεί τους τελευταίους πέντε μήνες, συμπεριλαμβανομένων των 23 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών) και να λάβουν κάποια ελάφρυνση του χρέους από τα δάνεια του επίσημου τομέα.

Βεβαίως, ενώ η Ν.Δ. έχει κρατήσει ψηλά τα ποσοστά της στις δημοσκοπήσεις, τα άλλα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχουν καταρρεύσει - το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται κάτω από το 6,3% από 12,3% στις εκλογές του Ιουνίου το 2012. Η άποψη της Citigroup είναι ότι αν ο κυβερνών συνασπισμός σπάσει τους προσεχείς μήνες οι πιθανότητες η επόμενη κυβέρνηση να είναι φιλοευρωπαϊκή είναι περιορισμένες. Αυτό, όμως, το σενάριο δείχνει λιγότερο πιθανό από ό,τι στο παρελθόν.

Ο δεύτερος λόγος για την αλλαγή στάσης, αν και δεν υπάρχουν σημάδια χαλάρωσης στην οικονομική ύφεση, είναι ότι η κοινωνική αναταραχή έχει συγκρατηθεί μέχρι στιγμής. Στην πραγματικότητα, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών πράγματι ανέκαμψε σε σχέση με τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα στα μέσα του 2012. Οι σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των μετοχών και η πτώση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες μπορεί να έχουν στηρίξει το ελαφρώς λιγότερο αρνητικό κλίμα στα νοικοκυριά, οπότε μια σοβαρή κλιμάκωση της κοινωνικής αναταραχής είναι λιγότερο πιθανή στο εγγύς μέλλον.

Ωστόσο, με το ποσοστό ανεργίας να έχει ξεπεράσει πλέον και την Ισπανία στο 27% τον Φεβρουάριο, η κοινωνική δυσαρέσκεια θα μπορούσε ακόμα να γίνει πιο έκδηλη στο μέλλον, και μάλιστα απρόβλεπτα, εκτιμά η Citigroup. "Παρά τη σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου, η κοινωνική αναταραχή που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση παραμένει συγκρατημένη μέχρι σήμερα, παρόλο που οι κίνδυνοι μιας απότομης έκρηξης παραμένουν".

O τρίτος λόγος για την αλλαγή άποψής μας για Grexit, συνεχίζει η κ. Giani, πηγάζει από τις πρόσφατες εξελίξεις στο δημοσιονομικό μέτωπο. Τα στοιχεία του 2012 επιβεβαίωσαν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του περασμένου έτους ήταν μικρότερο από τον αρχικό στόχο του προγράμματος, στο 6,3% του ΑΕΠ (μετά την αφαίρεση του 4% του αποτελέσματος στο ΑΕΠ από τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών), σε σύγκριση με το προβλεπόμενο 7,3% τον Μάρτιο του 2012. Βεβαίως, το καλύτερο από την αναμενόμενη απόδοση προήλθε κυρίως από τη μείωση των δαπανών σε τόκους, κάτω από 15 δισ. ευρώ ή 7,2% του ΑΕΠ το 2011, σε 9,7 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ το 2012, μετά το PSI του Μαρτίου και την επαναγορά του χρέους τον Δεκέμβριο. Το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,3% του ΑΕΠ ανήλθε σε γενικές γραμμές στην επίσημη πρόβλεψη (1,5% του ΑΕΠ).

Τα στοιχεία για τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2013, πάντως, δείχνουν ότι η τάση αυτή συνεχίζεται, ενώ τα έσοδα φαίνεται να σταθεροποιούνται, σε πολύ χαμηλά επίπεδα ωστόσο, τους δύο τελευταίους μήνες σε σχέση με μια σαφή πτωτική τάση το δεύτερο εξάμηνο του 2012. 

Από την άλλη, μεγάλες αδυναμίες εξακολουθούν να επηρεάζουν τον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένου του προβληματικού μηχανισμού είσπραξης των φόρων, της εκτεταμένης φοροδιαφυγής και του ακόμη υψηλού επιπέδου των καθυστερούμενων οφειλών της κυβέρνησης.

Αβέβαιη η δημοσιονομική εικόνα 

Πιστεύουμε ότι η αδυναμία της οικονομίας θα προκαλέσει κάποιες νέες υπερβάσεις στα ελλείμματα του 2013 και του 2014, πέραν των επίσημων προβλέψεων για δημοσιονομικό έλλειμμα 4,1% του ΑΕΠ και 3,3% του ΑΕΠ αντίστοιχα και 0% και +1,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα. Επίσης, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές του προϋπολογισμού παραμένουν αβέβαιες καθώς προκειμένου να φθάσουν στον τελικό στόχο ενός πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2016 τα πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής σύσφιγξης ύψους 1,7% του ΑΕΠ το 2015 και 2,1% του ΑΕΠ το 2016 δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, σύμφωνα με την πρόσφατη αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

"Ακόμα κι αν το Grexit δεν είναι πλέον σενάριό μας, δεν έχουμε αλλάξει την άποψή μας σχετικά με τη μη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Παρά την τεράστια δημοσιονομική εξυγίανση τα τελευταία τρία χρόνια, το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν είναι κοντά σε διαχειρίσιμη θέση ακόμα. Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 156,7% του ΑΕΠ το 2012, αλλά είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί και πάλι γύρω στο 180% στο τέλος του τρέχοντος έτους και κοντά στο 200% μέχρι το 2014, σύμφωνα με τις προβλέψεις μας", εξηγεί η Citigroup. "Το δημόσιο χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο κατά την άποψή μας λόγω της αδυναμίας της οικονομίας και η περαιτέρω αναδιάρθρωσή του φαίνεται αναπόφευκτη".

Με το 80% του δημόσιου χρέους να είναι σε επίσημα χέρια, η βιωσιμότητα εξαρτάται σχεδόν εξολοκλήρου από τις πολιτικές αποφάσεις των δανειστών και την προσφορά μιας ανακούφισης με τη μορφή του OSI. "Πιστεύουμε ότι η συζήτηση για το OSI δεν θα ξεκινήσει πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, λόγω της ευαισθησίας του θέματος στο γερμανικό κοινό.

Η ανάκαμψη δεν είναι κοντά και η αναπροσαρμογή παραμένει μακρά και επίπονη διαδικασία, εκτιμά η Citi αφού παρά την ελαφρώς καλύτερη προοπτική στο πολιτικό και στο δημοσιονομικό μέτωπο, η ελληνική οικονομία παραμένει βυθισμένη σε βαθιά ύφεση.

Η διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης θα είναι βασική κινητήριος δύναμη αυτής της διαδικασίας αναπροσαρμογής. Οι αποπληθωριστικές πιέσεις λόγω της μείωσης των μισθών έχουν αρχίσει να αντανακλώνται στον χαμηλότερο πληθωρισμό, ωστόσο η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας θα απαιτήσει κατά πάσα πιθανότητα σε χρόνια πολύ χαμηλά ή και αρνητικά ποσοστά πληθωρισμού.