Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι μεγαλομέτοχοι των ελληνικών τραπεζών βρίσκονται ενώπιον σοβαρών αποφάσεων ως προς το μέλλον των πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν υπό τον έλεγχό τους.

Η δημοσιονομική κρίση και το δίκοπο μαχαίρι του ταμείου χρηματοδότησης που ιδρύει η τρόικα (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) οδηγούν αναπόφευκτα σε συγχωνεύσεις και στην ανάγκη δημιουργίας ισχυρότερων τραπεζών.

Το ερώτημα βέβαια αν είναι έτοιμοι οι τραπεζίτες να ξεπεράσουν τις προσωπικές φιλοδοξίες, διαμάχες και άλλες αγκυλώσεις, που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν, παραμένει ισχυρό ακόμη και σήμερα, όπου η ρευστότητα αποτελεί καθημερινό ζητούμενο...

Ανάσα ρευστότητας για ένα έτος

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει τις ελληνικές τράπεζες, και όχι μόνο, κάνοντας αποδεκτά τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, ακόμη και στην περίπτωση που υποβαθμιστούν περαιτέρω, δίνει βαθιά ανάσα ρευστότητας για ένα έτος.

Έτος ωστόσο δύσκολο, χωρίς ανάπτυξη και με τη χώρα να βυθίζεται σε ύφεση διαρκείας... Κορυφαίοι τραπεζίτες σε κατ' ιδίαν συζητήσεις τους υποστηρίζουν με θέρμη πως "ήρθε η ώρα να παραμεριστούν τα προσωπικά μικροσυμφέροντα και οι μεγαλομέτοχοι να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι, να συζητήσουν, να διαπραγματευτούν και να δημιουργήσουν ισχυρές ελληνικές τράπεζες".

Στο ίδιο ύφος κινείται και η άποψη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργου Προβόπουλου, ο οποίος τόνισε πρόσφατα την ανάγκη συγχωνεύσεων και εξαγορών...

Δεν είναι επίσης τυχαία η δήλωση, την προηγούμενη Παρασκευή, του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Τράπεζας, κ. Απόστολου Ταμβακάκη. Οι τράπεζες, είπε, πρέπει να υπερβούν στερεότυπα του παρελθόντος, να μη μείνουν άβουλες και ακίνητες, αλλά με σύνεση και ορθολογισμό να λάβουν τις μεγάλες αποφάσεις που οι καιροί απαιτούν. Ουσιαστικά, ο κ. Ταμβακάκης έστειλε το μήνυμα και αποτύπωσε με σαφήνεια τη ζωτικής σημασίας ανάγκη συγκέντρωσης του κλάδου.

Στο τραπέζι...

Άλλοι τραπεζίτες, που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, επισημαίνουν ότι ο κ. Τρισέ θωράκισε -προσωρινά- το τραπεζικό σύστημα, ωστόσο εκτιμούν ότι προς το τέλος του 2010 οι μεγαλομέτοχοι των ελληνικών τραπεζών θα υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε ουσιαστικές κινήσεις.

Εκτός κι αν είναι αποφασισμένοι, στις αρχές του 2011, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξουν τις τράπεζές τους μέσα από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα αναγκαστούν μάλλον να προσφύγουν στο επίμαχο ταμείο χρηματοδότησης, οπότε θα μειωθεί η συμμετοχή τους στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζάς τους, θα χάσουν αρκετά προνόμια και κυρίως θα έχουν τον επόπτη του ΔΝΤ, ο οποίος ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκαλέσει -εφόσον η πορεία της τράπεζας είναι επιδεινούμενη- ανεπιθύμητες ιδιοκτησιακές εξελίξεις.

"Μάλλον δεν θα θέλουν μια τέτοια εξέλιξη", τονίζει ένας εκ των συνομιλητών μας και δηλώνει αισιόδοξος ότι στο τέλος οι μεγαλομέτοχοι των ελληνικών τραπεζών θα τα βρουν.

Τα αγκάθια και η απειλή

Στην παρούσα φάση, είναι σχεδόν αδύνατον να ξεκινήσουν οποιεσδήποτε συζητήσεις για συγχωνεύσεις. "Η κρίση έχει πλήξει το σύστημα και καμία τράπεζα δεν θα ήθελε σήμερα να δείξει τις αδυναμίες της σε ενδεχόμενο οικονομικό έλεγχο, ωστόσο, η απειλή του ταμείου είναι από μόνη της αρκετή για να πείσει και τους πιο αρνητικούς", αναφέρεται χαρακτηριστικά. Είναι γεγονός ότι σήμερα μια συγχώνευση θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε "συγχώνευση προβλημάτων" αλλά και πολλών πλεονεκτημάτων όπως τα δίκτυα στις αγορές της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ένα ακόμη αγκάθι, το οποίο παίρνει δραματικές διαστάσεις τη δεδομένη περίοδο, είναι ο μεγάλο όγκος εργαζομένων. Μία συγχώνευση σήμερα πρέπει να οδηγήσει σε περιορισμό του λειτουργικού κόστους, άρα σε μείωση του προσωπικού και σε κλείσιμο δεκάδων καταστημάτων.

Στελέχη της αγοράς υποστηρίζουν ότι η ευελιξία στην αγορά εργασίας και οι ρυθμίσεις στο εργασιακό θα αμβλύνουν τα σημερινά προβλήματα, χαρίζοντας μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων σε περίπτωση συγχωνεύσεων.

Ξένοι μνηστήρες;

Μία ακόμη άποψη που επικρατεί σε ορισμένους τραπεζικούς κύκλους δεν αποκλείει την πώληση των ελληνικών τραπεζών σε ξένα πιστωτικά ιδρύματα. Μόνο που και οι ξένες τράπεζες, είτε αμερικανικές είτε ευρωπαϊκές, είναι αντιμέτωπες με προβλήματα ρευστότητας και σαφώς δεν θα καταβάλουν υψηλά τιμήματα για εξαγορές.

Κι εδώ όμως το παρελθόν έχει αποδείξει ότι όσες ελληνικές τράπεζες πέρασαν στον έλεγχο ξένων τραπεζικών ομίλων το μόνο που κατάφεραν ήταν να συρρικνωθούν και να μην παράγουν κέρδη!