Πότε και γιατί αναμένεται νέο τσουνάμι από δολάρια

Ένα παράδοξο που χαρακτηρίζει αυτή την περίοδο είναι πως παρά την τεράστια έκχυση ρευστότητας από το 2008 και μετά, με αποκορύφωμα την περίοδο της πανδημίας, όσο και αν ακούγεται περίεργο, η παγκόσμια αγορά έχει στεγνώσει από δολάρια.

Για ποιο λόγο; Ο φόβος της αστάθειας έχει δημιουργήσει την τάση να ξεφορτώνονται όλα τα υπόλοιπα νομίσματα και να στρέφονται προς το δολάριο. Όλοι δανείζονται δολάρια, αυξάνοντας έντονα τη ζήτηση. Για αυτό και όλα τα νομίσματα έχουν υποχωρήσει έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Από την άλλη, η Fed έχει δεσμευτεί να μειώσει το μέγεθος του ισολογισμού της, ενώ ταυτόχρονα το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ να εκδίδει πολλά ομόλογα για να χρηματοδοτήσει τη λειτουργία της κυβέρνησης. Τι κοινό έχουν αυτές οι δύο πολιτικές; Αφαιρούν ρευστότητα από το σύστημα.

Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει πως ο φόβος των επενδυτών στην αγορά ομολόγων, εκεί που βρίσκεται η αφρόκρεμα των μακροοικονομικών αναλυτών, δεν είναι ο πληθωρισμός αλλά η έλλειψη ρευστότητας. Το αμερικανικό δεκαετές πραγματικό επιτόκιο σκαρφάλωσε στο 1,31%, το υψηλότερο σημείο που έχει βρεθεί από το 2011.

Υπό τις παρούσες συνθήκες το ενδεχόμενο να υπάρξουν θετικά πραγματικά επιτόκια δεν είναι καθησυχαστικό. Το αντίθετο μάλιστα. Φοβούνται πως με δεδομένο το ύψος των χρεών, θα προκληθεί ντόμινο χρεοκοπιών. Με ό,τι και αν σημαίνει αυτό στην οικονομική δραστηριότητα.

Για να μειωθεί το χρέος ομαλά και σε βάθος χρόνου, μόνος ένας τρόπος υπάρχει. Τα πραγματικά επιτόκια να είναι συνεχώς αρνητικά. Με αυτό τον τρόπο θα διαβρώνεται η αξία του. Μπορεί σε απόλυτα νούμερα να μεγαλώνει, αλλά η αξία θα ισούται με λιγότερες εργατοώρες, με λιγότερα παραγόμενα αγαθά. Όπως έγινε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που παρά το τεράστιο χρέος λόγω του πολέμου, σε συνδυασμό με την ισχυρή ανάπτυξη, εκμηδενίστηκαν ουσιαστικά τα χρέη.

Ο κίνδυνος της κατάρρευσης

Οι πολιτικές της σύσφιξης είναι φανερό πλέον πως οδηγούν σε ραγδαία υποχώρηση όλες τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τα περιουσιακά στοιχεία. Η παγκόσμια οικονομία, έχοντας υψηλή δολαριακή μόχλευση, δυσκολεύεται να πορευτεί στα τρέχοντα επίπεδα ρευστότητας σε δολάρια ΗΠΑ. Ο κίνδυνος να «σπάσει» κάτι είναι όχι μόνο ορατός αλλά εξαιρετικά πιθανό σενάριο.

Ο δείκτης ρευστότητας στην αγορά ομολόγων είναι κοντά στο επίπεδο που βρέθηκε στο αποκορύφωμα του πανικού της πανδημίας. Όταν όλοι και όλα είχαν παγώσει. Επίσης άσχημη εικόνα δείχνει ο δείκτης μεταβλητότητας, ο οποίος είναι υψηλότερος από των μετοχών. Πρόκειται για κάτι αφύσικο. Τόσο υψηλά, όχι όμως υψηλότερα του S&P, είχε να βρεθεί από τον Μάρτιο του 2020.

Οι ανησυχίες των επενδυτών επιβεβαιώνονται από τα στοιχεία του Bloomberg. Οι διαχειριστές κεφαλαίων και οι traders, προς αντιστάθμισμα, προκειμένου να προστατευτούν από ενδεχόμενη πτώση της αγοράς, έχουν προβεί σε απόκτηση short options σε επίπεδα-ρεκόρ.

Οι αναλυτές της BIS δεν φαίνονται περισσότερο αισιόδοξοι στην τελευταία δημοσίευσή τους. Οι συνθήκες της αγοράς έχουν πλησιάσει πολύ κοντά σε εκείνες που υπήρξαν στην κρίση των ενυπόθηκων δανείων του 2008.

Την τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο ήταν μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Χειρότερες ήταν μόνο στις αρχές του 2020, μετά το πάγωμα της οικονομίας από τα μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων.

Η αβεβαιότητα στην αγορά συναλλάγματος

Ενδεικτικό της ασυνήθιστης κατάστασης είναι η βρετανική στερλίνα, ένα από τα ισχυρότερα νομίσματα στον κόσμο, η οποία υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών έναντι του δολαρίου. Από την Παρασκευή άρχισε έντονα η πτώση, διακόπηκε το Σαββατοκύριακο μόνο επειδή οι αγορές ήταν κλειστές και συνεχίστηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας. Συνολικά είχε απώλειες 8,8%, με τις τελευταίες 24 ώρες να ανακτά σχεδόν το μισό του χαμένου εδάφους.

Το Bloomberg δημοσίευσε χθες ένα διάγραμμα από αναλυτές της JP Morgan, το οποίο δείχνει πως η μεταβλητότητα στα νομίσματα των ανεπτυγμένων χωρών είναι μεγαλύτερη από εκείνη των υπό ανάπτυξη. Πότε είχε συμβεί ξανά; Τον Μάρτιο του 2020.

Τι συνέβη και η στερλίνα άρχισε να έχει τη μεταβλητότητα του Bitcoin; Οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν στον συνδυασμό των εξαγγελιών για μείωση των φορολογικών συντελεστών, αύξησης των επιτοκίων και επιδομάτων. Σύμφωνα με υπολογισμούς, τα επιδόματα σε πολίτες και επιχειρήσεις για την ενέργεια θα μπορούσαν να κοστίσουν το 7,7% του ΑΕΠ κατά τους επόμενους 18 μήνες ή £170 δισεκατομμύρια.

Η απάντηση της Ευρώπης στην αύξηση των λογαριασμών ενέργειας των καταναλωτών φαίνεται να είναι διεγερτικά δημοσιονομικά πακέτα. Η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες ότι την επόμενη χρονιά θα δανειστεί από τις αγορές το ποσό-ρεκόρ των 270 δισεκατομμυρίων ευρώ, με ανάλογες κινήσεις να έχουν εξαγγελθεί από την Ιταλία.

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τη Ευρώπη, αλλά και την Ασία. Ο δείκτης ADXY με τα κυριότερα ασιατικά νομίσματα έχει πέσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα και μάλιστα με ένταση. Όλα δείχνουν ένα πράγμα: έλλειψη δολαρίων. Δεν πρόκειται για συγκυριακό πρόβλημα αλλά δομικό.

Σε μια ενδεχόμενη μεγάλη αναστάτωση, θα υπάρξει αναπόφευκτα αντίδραση από πλευράς Fed. Η πολιτική βούληση για «καταπολέμηση» του πληθωρισμού είναι πιθανό να υποχωρήσει πιο γρήγορα από το Terra, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Arthur Hayes, συνιδρυτής του ομίλου 100x, πρώην CEO της BitMEX. Το ζήτημα όμως δεν είναι αυτό. Το θέμα δεν είναι να δράσουν αφού γίνει η ζημιά, αλλά να προληφθεί. Ωστόσο τα αντανακλαστικά που έχει επιδείξει μέχρι στιγμής η Fed δεν λειτουργούν καθησυχαστικά.

Τι σημαίνει να αντιδράσει; Αν έχουμε ύφεση, αρχίσουν να κλείνουν οι εταιρείες αδυνατώντας να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους, αν αυξηθεί η ανεργία, τι νομίζετε θα κάνει η Fed; Αυτό που γνωρίζει καλά. Αυτό που κάνει πάντα. Θα αρχίσει να διαχέει ρευστότητα στο σύστημα, οδηγώντας προς τα πάνω τις αγορές.

Ποιο θα είναι το πρώτο μέτρο που θα πάρει; Πιθανόν θα ξεκινήσει από τις απαιτήσεις αποθεματικών των τραπεζών. Κατόπιν θα προχωρήσει σε swap με άλλες κεντρικές τράπεζες. Με κάποιο τρόπο θα επαναφέρουν στην κυκλοφορία την ποσότητα των δολαρίων που απαιτείται για την ομαλή λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας. Όχι αναγκαστικά με πολιτικές ακραίας χαλάρωσης, αλλά είναι απίθανο να συνεχιστεί για πολύ καιρό η προσπάθεια μείωσης των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών.

Αρκεί αυτό για να αλλάξει η ψυχολογία; Μάλλον ναι, καθώς εκτός από τη μειωμένη ρευστότητα, οι αγορές αυτό που απεχθάνονται είναι η αβεβαιότητα. Πότε θα αντιληφθούμε ότι θα αλλάξουν πορεία; Όταν η αγορά των ομολόγων θα φανερώσει ενδείξεις ότι πάει να «σπάσει» ή όταν η ανεργία θα σκαρφαλώσει σε επίπεδα που να δημιουργεί πολιτικά προβλήματα ή κάτι ανάλογο. Δεν είναι απίθανο να πρόκειται για θέμα μηνών.

Πώς θα δικαιολογήσουν τη μεταστροφή στην πολιτική τους; Εύκολα. Το έχουν ξανακάνει. Στην πανδημία, το αφήγημα του τεράστιου χρέους άλλαξε σε μια νύχτα. Ξεχάστε το χρέος είπανε, προέχει η ανάπτυξη. Αυτή τη φορά θα ισχυριστούν πως προέχει η μάχη για την ανάπτυξη, η στήριξη των νοικοκυριών από το κόστος της ενέργειας, η μείωση της ανεργίας.

Η επίπτωση στις αγορές

Συνεπώς το σενάριο μιας ακόμα μαζικής «εκτύπωσης» χρήματος μπορεί να ακούγεται αδύναμο σήμερα, αλλά μόνο απίθανο δεν είναι. Όλοι οι τομείς της οικονομίας, ιδιώτες, εταιρείες, τράπεζες, κυβερνήσεις, θα χρειαστούν οικονομική υποστήριξη. Νέο χρήμα.

Πέρα από την ομαλοποίηση στην πραγματική οικονομία, υπάρχουν και οι αγορές. Η ρευστότητα επηρεάζει όλα τα περιουσιακά στοιχεία. Τα τεράστια χρηματικά ποσά που «εκτυπώθηκαν», έδωσαν ώθηση σε οτιδήποτε υπήρχε με σταθερή ποσότητα, όπως το Bitcoin. Πράγματι, οι αυξομειώσεις στη ρευστότητα εξηγούν πειστικά τις πρόσφατες κινήσεις του κρυπτονομίσματος.

Αν επιθυμούμε να προβλέψουμε τη μελλοντική τιμή του Bitcoin, ο πιο ασφαλής δρόμος είναι η ανίχνευση της ώθησης από τη ρευστότητα του δολαρίου. Όπως παρατηρούμε στο διάγραμμα, για παράδειγμα η κορυφή τον Νοέμβριο του 2021 συνέβη μετά την κορύφωση του δείκτη ρευστότητας. Το ίδιο συνέβη και στην κορυφή του 2017!

Νέα συνεργασία με το ανταλλακτήριο Binance

Για τους αναγνώστες του Εuro2day.gr ισχύει μια ειδική προσφορά από το ανταλλακτήριο Binance. Όσοι γράφονται ως νέοι πελάτες, με αυτό το λινκ https://accounts.binance.com/en/register?ref=39576698, μετά την πρώτη τους αγοραπωλησία θα λάβουν μπόνους 50 δολαρίων και άλλα προνόμια.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.