Ιράν: Ο «άγνωστος πόλεμος» για τη διαδοχή του Χαμενεΐ

Η τελική κρίση μπορεί να εναπόκειται στον Θεό. Αλλά στην Τεχεράνη γίνονται πολλές διεργασίες για να επηρεαστεί η απόφαση για το ποιος θα είναι ο επόμενος ανώτατος ηγέτης του Ιράν. 

Δεν υπάρχει δημόσιο σχέδιο διαδοχής για την πιο ισχυρή θέση της ισλαμικής δημοκρατίας, η οποία έχει παραχωρηθεί από το 1989 στον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Η συζήτηση για το θέμα είναι απαγορευμένη, για όσο καιρό ο 77χρονος παραμένει ενεργός, πραγματοποιώντας ομιλίες και παρευρισκόμενος σε στρατιωτικές παρελάσεις.

Ωστόσο, η ιστορική συμφωνία του Ιράν με τις ΗΠΑ και άλλες μεγάλες δυνάμεις για την εγκατάλειψη του πυρηνικού του προγράμματος -που οδήγησε στην άρση κυρώσεων που είχαν επιβληθεί από το 2011- ερμηνεύεται από πολλούς υπό το πρίσμα του ποια θα είναι η σημασία της σε ένα Ιράν δίχως τον Χαμενεΐ και του ποιος μπορεί να ηγηθεί της χώρας.

Οι ρεφορμιστές θέλουν να συνεχίσουν την πρόοδο που πιστεύουν ότι έχει επιτευχθεί από τον κεντρώο Χασάν Ρουχανί -πρόεδρο από το 2013- και πιέζουν για την εκλογή ενός μετριοπαθούς υποψηφίου. Οι σκληροπυρηνικοί είναι αποφασισμένοι να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να τους σταματήσουν.

Ένας μεγάλος αριθμός άλλων ομάδων συμφερόντων, από την Eπαναστατική Φρουρά μέχρι τους κληρικούς στις άγιες πόλεις Κουόμ και Μασάντ, θα έχουν λόγο στην επιλογή. Ορισμένοι αφήνουν να εννοηθεί σε ιδιωτικές συζητήσεις πως η θέση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη, η οποία θεσπίστηκε μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979, ίσως να μην είναι πλέον απαραίτητη, εγείροντας ερωτήματα για το μέλλον του θεοκρατικού κράτους.

«Η συμφωνία για τα πυρηνικά έχει ταρακουνήσει το πολιτικό κατεστημένο του Ιράν», ισχυρίζεται ένας υψηλόβαθμος ρεφορμιστής πολιτικός. «Η διαδοχή αποτελεί μεγαλύτερη ανησυχία από ό,τι στο παρελθόν».

Χωρίς τη στήριξη του ανώτατου ηγέτη καμία μεγάλη εξέλιξη δεν μπορεί να προχωρήσει στο Ιράν. Η εξουσία του απλώνεται σε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής στη χώρα, από την οικονομία ως τον οικογενειακό σχεδιασμό και την εκπαίδευση. Δεν θα υπήρχε μια πυρηνική συμφωνία χωρίς τη συγκατάθεση του, αλλά ο ίδιος συνεχίζει να φοβάται τις προθέσεις των ΗΠΑ. Σύμφωνα με όσους είναι κοντά του, είναι αντίθετος με την αντικατάστασή του από οποιονδήποτε ο οποίος μπορεί να αφήσει την πόρτα ανοιχτή στην Ουάσιγκτον -η οποία θεωρείται ακόμα ο βασικός εχθρός της χώρας-, για να αυξήσει την επιρροή της στο Ιράν και να υποβαθμίσει την ισλαμική εξουσία.

Ως εκ τούτου, η μάχη ανάμεσα στη Χίλαρι Κλίντον και τον Ντόναλντ Τραμπ για την προεδρία των ΗΠΑ παρακολουθείται εντατικά στην Τεχεράνη. Οι ρεφορμιστές πιστεύουν ότι η κα Κλίντον θα επιδιώξει την περαιτέρω εφαρμογή της συμφωνίας, αλλά βλέπουν την αντι-ιρανική ρητορική του κ. Τραμπ ως χρήσιμη για τους σκληροπυρηνικούς που θέλουν να εμφανίζονται ως γεράκια που μπορούν να αντιταχθούν στις ΗΠΑ.

«Ο Ρουχανί και η ομάδα του θέλουν να χρησιμοποιήσουν το σοκ της πυρηνικής συμφωνίας για να πιέσουν για γρήγορες οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις με τη βοήθεια των ΗΠΑ», λέει ένας συγγενής του Αγιατολάχ Χαμενεΐ. «Αλλά ο ανώτατος ηγέτης ανησυχεί ότι η βιασύνη αυτή θα καταστήσει το σύστημα ευάλωτο στην αμερικανική “διείσδυση”».

Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ σπανίως κλαίει κατά τη διάρκεια δημόσιων λόγων. Οπότε, όταν τα μέσα ενημέρωσης τον έδειξαν να ξεσπάει στα κλάματα κατά τη διάρκεια συνάντησης του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, του σώματος των κληρικών που έχει αναλάβει το καθήκον να επιλέξει τον διάδοχό του αν πεθάνει κατά τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του, οι θεατές βρήκαν το θέαμα σοκαριστικό.

«Η διείσδυση (στο πολιτικό σύστημα του Ιράν) είναι ένα υπαρκτό σχέδιο των Αμερικάνων», ανέφερε στους υψηλόβαθμους κληρικούς. «Η διείσδυση αυτή έχει βάλει στο στόχαστρο αξιωματούχους για τη λήψη αποφάσεων που επιδιώκουν οι ΗΠΑ και για να κάνει τους ανθρώπους να αλλάξουν γνώμη για το πολιτικό Ισλάμ».

H ομιλία στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων -και άλλες που έγιναν από τον ανώτατο ηγέτη φέτος- έχουν ερμηνευτεί ως σημάδι ότι η διαδοχή έχει γίνει ένα ακόμα πιο βαρύ φορτίο για τον ίδιο μετά την ολοκλήρωση της πυρηνικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Ρωσία, την Κίνα και τη Γερμανία.

Oι παρατηρητές λένε πως η αγωνία του πηγάζει από φόβους για τις πιθανές επιπτώσεις της συμφωνίας στις πολιτικές και οικονομικές δομές του Ιράν και στην επιλογή του ανώτατου ηγέτη.

Η θέση της βιλαγιάτ-ι φακίχ (ανώτατης δικαιοδοσίας) δημιουργήθηκε από τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, τον ιδρυτή της ισλαμικής δημοκρατίας του Ιράν. Αλλά εκτός από τα 10 πρώτα χρόνια ζωής της δημοκρατίας, η θέση έχει καταληφθεί από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ. Eπιτρέπει σε έναν ανώτατο κληρικό να κυβερνά στη θέση του προφήτη Μωάμεθ.

Πιθανός διάδοχος 1: Μαχμούντ Χασεμί Σαχρούντι

Μια μετριοπαθής φιγούρα και πρώην επικεφαλής του δικαστικού σώματος, θεωρείται εδώ και καιρό μια πιθανή συμβιβαστική υποψηφιότητα. Απέτυχε να κερδίσει το ρόλο του προέδρου στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων, κερδίζοντας μόλις 13 ψήφους, αλλά παραμένει μέλος.

O ανώτατος ηγέτης έχει το καθήκον να υπερασπίζεται τον καταπιεσμένο ισλαμικό κόσμο ενάντια στους καταπιεστές – τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ο ρόλος αυτός ήταν κεντρικός στην άσκηση της εξουσίας από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, που είδε την περιφερειακή επιρροή του Ιράν να αυξάνεται δραματικά. Αλλά ορισμένοι παρατηρητές διερωτούνται κατά πόσον η χώρα, έχει ξεπεράσει πολιτικά και κοινωνικά την ανάγκη για έναν τέτοιο ρόλο.

Ορισμένοι ρεφορμιστές υποστηρίζουν πως θα έπρεπε να μετρήσει η ψήφος του λαού και ότι η πολιτική δομή της χώρας – που κυριαρχείται αυτή τη στιγμή από τον ανώτατο ηγέτη – δεν μπορεί να παρακολουθήσει τα δημοκρατικά και κοσμικά κινήματα. Απαιτούν το δικαίωμα να επιλέγουν υποψηφίους σε εθνικές εκλογές, την δίωξη διεφθαρμένων επιχειρηματιών που συνδέονται με το κυρίαρχό σύστημα και την άρση περιορισμών όπως η υποχρεωτική χρήση της μαντίλας.

Πιθανός διάδοχος 2: Σαντέχ Αμολί Λαριτζανί

Οι σκληροπυρηνικοί αντίθετα, πιστεύουν ότι οι ψήφοι είναι απλώς μια μέτρηση της κοινής γνώμης. Ως εκ τούτου, ένας ανώτατος ηγέτης – οποίος εκλέγεται από τους κληρικούς στο Συμβούλιου Εμπειρογνωμόνων μόνο αφότου βρουν ποιος διορίζεται από τον ίδιο το Θεό – δεν είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί δημόσιες απαιτήσεις.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν επιτρέπει στους ρεφορμιστές και στους σκληροπυρηνικούς να συνυπάρχουν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι επιτρέπει σκόπιμα στην μία πλευρά να συγκρούεται με την άλλη. Ωστόσο, oι ρεφορμιστές πολιτικοί παραδέχονται ότι οι ομιλίες του δείχνουν πως έχει κατασταλάξει ότι το στρατόπεδο τους δεν πρέπει να επηρεάσει τη διαδοχή. Αυτό δεν έχει αποθαρρύνει ορισμένους ρεφορμιστές – υπό την καθοδήγηση των πρώην προέδρων Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί, ενός κεντρώου και του Μοχάμαντ Χαταμί. Οι δύο άνδρες δέχονται πιέσεις από σκληροπυρηνικούς να μην διαδραματίσουν ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις στο Ιράν, αλλά ως τώρα τους έχουν αγνοήσει.

Δεδομένης της σχετικά καλής υγείας του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, η αναζήτηση διαδόχου μπορεί να μην είναι ένα επείγον ζήτημα. Αλλά οι φράξιες εκτιμούν πως πρέπει να έχουν κάνει διεργασίες αν θέλουν να έχουν κάποια ελπίδα να επηρεάσουν την απόφαση όταν πεθάνει. «Η σημερινή μάχη είναι για τη μοιραία ημέρα (όταν πεθάνει ο ανώτατος ηγέτης), αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα πως αυτός που έχει μια ευκαιρία σήμερα θα έχει και μια ευκαιρία όταν έλθει εκείνη η ημέρα» λέει ένας ρεφορμιστής.

Πιθανός διάδοχος 3: Χασάν Χομεϊνί

Ένας μετριοπαθής κληρικός και ο εγγονός του ιδρυτή της επανάστασης του 1979, ο Χομεϊνί έχει συμμαχήσει με προ-ρεφορμιστικές ομάδες. Οι σκληροπυρηνικοί τον εμπόδισαν να βάλει υποψηφιότητα φέτος για το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων. Αυτό δεν τον αποκλείει αυτόματα από την κορυφαία θέση, αλλά τον έχει στιγματίσει ως έναν κληρικό χωρίς πολιτική πείρα, εγείροντας ερωτήματα για την δυνατότητα του να ενισχύσει το πολιτικό Ισλάμ.

Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ θα έχει κομβικό ρόλο στην επιλογή του διαδόχου του, αλλά η οικονομία και οι σχέσεις με το Ιράν και τις ΗΠΑ θα είναι εξίσου καθοριστικές. Αυτό που ανησυχεί τον ανώτατο ηγέτη, λένε άνθρωποι κοντά του, είναι πως ο θάνατος του μπορεί να έρθει σε μια στιγμή που οι ρεφορμιστές είναι ισχυροί στην Τεχεράνη και στον Λευκό Οίκο βρίσκεται ένας δημοκρατικός πρόεδρος. Αυτό, φοβάται, θα άνοιγε το δρόμο για μια μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ με το Ιράν.

Βλέπει λοιπόν τι εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες ως ένα χρήσιμο τέχνασμα.

Η διαρκής κριτική του ρόλου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή έχει υπονομεύσει την εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας και έχει επιβραδύνει τις εξαιρετικά αναγκαίες ξένες επενδύσεις. Ένω έχουν υπογραφεί χιλιάδες μνημόνια συνεργασίας με δυτικές οντότητες, λίγα μεγάλα συμβόλαια έχουν ολοκληρωθεί. Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου από το 2014 και πολλά χρόνια κυρώσεων έχουν απλώς προσθέσει και άλλα προβλήματα σε μια στάσιμη οικονομία και έχουν μετατρέψει σε δύσκολο έργο την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η ανεργία των νέων, που βρίσκεται και επίσημα στο 26%.

«Η ανεργία είναι μια ωρολογιακή βόμβα στο Ιράν, ειδικά όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αποκλείονται συστηματικά από τον εθνικό τους πλούτο» προειδοποιεί ένας Ιρανός οικονομολόγος.

Ο κ. Ρουχανί βλέπει σίγουρα την συμφωνία σαν έναν τρόπο να ξεκινήσει μια εσωτερική μεταρρύθμιση, λέγοντας τον Φεβρουάριο ότι το «Μπαρχάμ Ι (το ακρωνύμιο της πυρηνικής συμφωνίας στα φαρσί) τελείωσε και τώρα είναι ώρα για την εφαρμογή ενός Μπαρχάμ ΙΙ στο σπίτι».

Πιθανός διάδοχος 4: Μοχτάμπα Χαμενεΐ

Ο δεύτερος γιός του ανώτατου ηγέτη απέκτησε δημοσιότητα το 2005 όταν εμφανίστηκε ως υποστηρικτής του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, του σκληροπυρηνικού προέδρου από το 2005 ως το 2013. Ο 47χρονος έχει δεχθεί επικρίσεις στα ιρανικά κοινωνικά δίκτυα ότι σπατάλησε μια περιουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ιατρική περίθαλψη για να γεννηθεί ο πρώτος του γιος – μια κατηγορία που έχει αρνηθεί η οικογένεια του.

Tα αισθήματα αυτά τρομοκρατούν τους σκληροπυρηνικούς. Παρά την στήριξη από ισχυρές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων και της Επαναστατικής Φρουράς και του δικαστικού σώματος, έχουν δεχθεί πλήγματα, χάνοντας θέσεις στο κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων τις εβδομάδες μετά την εφαρμογή της συμφωνίας τον Ιανουάριο.

«Οι σκληροπυρηνικοί είναι σαν ένας ηττημένος στρατός» λέει ένας ρεφορμιστής πολιτικός, «που το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να καταστρέψει το σιδηρόδρομο του Ρουχανί για να μην υπάρξει συνεργασία με τη Δύση».

Ο ανώτατος ηγέτης δεν έχει κρύψει την αποδοκιμασία του για τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που ο κ. Ρουχανί και οι σύμμαχοι του επιδιώκουν. Ο ίδιος επέκρινε τον πρόεδρο σε μια σειρά από εγχώριες ομιλίες φέτος. Σε μια ξεκάθαρη απάντηση στην έκκληση του προέδρου για μια εγχώρια Μπαρχάμ, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ τόνισε πως είναι στα σχέδια των ΗΠΑ να πιέσουν για μια «Μπαρχάμ ΙΙ, ΙΙΙ κ.οκ.» με απώτερο στόχο να αλλάξουν το σύνταγμα.

Ο κ. Ρουχανί, φοβούμενος ότι θα χάσει τη θέση του, σύμφωνα με ρεφορμιστές αναλυτές, κατέβασε αμέσως τους τόνους στις ομιλίες του. Και την περασμένη εβδομάδα οδήγησε σε παραίτηση των Αλί Τζανάτι, των αμφιλεγόμενο μεταρρυθμιστή υπουργό Πολιτισμού, σε μια κίνηση που πολλοί αναλυτές βλέπουν ως έκφραση των προσπαθειών των δύο ηγετών να περιορίσουν τις εντάσεις.

«Αν ο κ. Ρουχανί συνέχιζε αυτή την πορεία, θα μπορούσε να αναμένει ακόμα και ένα πρόωρο τέλος της προεδρίας του» λέει πρώην υψηλόβαθμος ρεφορμιστής αξιωματούχος. «Όταν το κενό διευρύνεται ανάμεσα στον πρόεδρο που χειρίζεται τις καθημερινές υποθέσεις της χώρας και του ανώτατου ηγέτη που την κατευθύνει ιδεολογικά, τότε αυξάνονται οι ανησυχίες για το μέλλον του συστήματος» πρόσθεσε.

Το στρατόπεδο του Ρουχανί επιμένει ότι το Ιράν μπορεί να προσελκύσει 50 δισ. δολάρια ετησίως σε ξένες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα τονώσουν μια οικονομία που έχει ξεμείνει από ρευστό. Ο ανώτατος ηγέτης είναι πιο διστακτικός. Υπερασπίζεται μια «οικονομία της αντίστασης», την οποία οι Ιρανοί και ξένοι ηγέτες την ερμηνεύουν ως μια πολιτική περιορισμένης ανεκτικότητας απέναντι στην εισροή ξένου χρήματος.

«Ο Χαμενεΐ θέλει οι ξένες επενδύσεις να βοηθήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά δεν θέλει να ανοίξει τη χώρα στον οποιοδήποτε θέλει να αποκτήσει μερίδιο της αγοράς» αναφέρει ανώτατος δυτικός διπλωμάτης στην Τεχεράνη. «Οι ευρωπαϊκές εταιρείες γνωρίζουν πως το Ιράν θα εκσυγχρονιστεί με αργούς ρυθμούς».

Οι σκληροπυρηνικοί επιμένουν πως δεν χρειάζονται μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Χάρη στην ηγεσία του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, υποστηρίζουν, το Ιράν έχει γίνει μια περιφερειακή υπερδύναμη και σημαντικός παίχτης στη Συρία, το Ιράκ και το Λίβανο. Φοβούνται ωστόσο, ότι ο ρόλος αυτός απειλείται από την εξωτερική πολιτική του Ρουχανί, που όπως λένε θα οδηγήσουν στην τελική υποταγή στις ΗΠΑ.

«Όσοι προετοιμάζουν σχέδια για το μέλλον σκέφτονται πως το Ιράν θα γίνει ένα ισχυρός παίχτης τα επόμενα 50 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ο μουσουλμανικός πληθυσμός στην Ευρώπη θα γίνει πιο ενεργός, το ISIS θα εξαφανιστεί και η Σαουδική Αραβία δεν θα έχει πλούτο» υποστηρίζει ο Αμίρ Μοχίμπιαν, συντηρητικός αναλυτής.

Πιθανός διάδοχος 5. Μοχάμεντ-Ταγκί Μεσμπάχ-Γιαζντί

Ο κορυφαίος σκληροπυρηνικός κληρικός του Ιράν δεν κατάφερε να κερδίσει αρκετούς ψήφους για να διατηρήσει τη θέση του στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων, δυσκολεύοντας το έργο του να κατακτήσει το ανώτατο αξίωμα. Η αποτυχία αυτή κάνει επίσης πιο δύσκολο για τους σκληροπυρηνικούς να τον υπερασπιστούν ως ένα θεωρητικό που απορρίπτει την ιδέα ότι μετράει η ψήφος των ανθρώπων και αποδέχεται ότι ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν επιλέγεται από το Θεό.

Tα μέλη της Φρουράς πιστεύουν ότι είναι καθήκον τους να εκτελέσουν την εξωτερική πολιτική του ανώτατου ηγέτη. Η κυβέρνηση Ρουχανί δεν έχει προκαλέσει την επίλεκτη δύναμη για τοπικά ζητήματα αλλά έχει προσπαθήσει να περιορίσει τα επιχειρηματικά της συμφέροντα- τα οποία υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 100 δισ. δολάρια και φτάνουν από τις τηλεπικοινωνίες ως τις κατασκευές, το αργό και το αέριο – που αποθαρρύνουν τις ξένες εταιρείες από το να επενδύσουν και υπονομεύουν τον ιδιωτικό τομέα της χώρας.

Η Φρουρά έχει χάσει μέρος της δύναμης της από τον κ. Ρουχανί, αλλά αυτό δεν έγινε χωρίς κόστος: ο στρατός έχει γίνει πιο εχθρικός απέναντι στην κυβέρνηση. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ  έχει επίσης απαντήσει στην πίεση να περιορίσει την πολιτική επιρροή της Φρουράς, απαγορεύοντας της να παρεμεβαίνει στις εθνικές εκλογές, με οδηγίες που ενέκρινε αυτό το μήνα.

«Η κίνηση του ανώτατου ηγέτη σημαίνει πως θέλει να αποκλείσει την πιθανότητα μιας απόπειρας πραξικοπήματος από δυνάμεις που υπακούν σε αυτόν αλλά μπορεί να μην υπακούν στον διάδοχο του», λέει ένας ρεφορμιστής. «Οι εξουσίες της Φρουράς περιορίζονται σταδιακά, ενώ παραμένει ισχυρή ως στρατιωτική δύναμη».

Μέχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί κάποιος υποψήφιος που να ξεχωρίζει. Κυκλοφορούν φήμες πως η Φρουρά προτιμάει το Μοχτάμπα Χαμενεΐ, τον δεύτερο γιο του ανώτατου ηγέτη του Ιράν. «Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ είναι ενάντια στο να κάνει τη θέση του κληρονομική, αλλά αν δεν υπάρχει κανένας άλλος τότε μια τέτοια απόφαση δεν είναι αδύνατη» λέει ένα οικογενειακό μέλος. Στους ρεφορμιστές υποψήφιους μπορεί να περιλαμβάνονται οι  Ρουχανί και Χασάν Χαμενεΐ, ο εγγονός του ανώτατου ηγέτη του Ιράν.

Αλλά ορισμένοι υποστηρίζουν πως το ζήτημα της ηγεσίας δεν αφορά μόνο τα ονόματα. «Το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη ενός δημιουργικού διαλόγου εντός του καθεστώτος για την εύρεση μιας εναλλακτικής (στη θέση του ανώτατου ηγέτη) που θα βοηθήσει την ισλαμική δημοκρατία να επιβιώσει» υποστηρίζει ανώτατος ρεφορμιστής. «Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ ακόμα δεν πιστεύει ότι χρειάζεται να κάνουμε ριζικές μεταρρυθμίσεις και να αλλάξουμε τη θέση του».

Οι πιο δύσκολες ημέρες της εξουσίας του ήρθαν μετά την εκλογή του 2009, όταν χιλιάδες πήραν τους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την όπως ισχυρίζονταν νόθα επανεκλογή του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, του προτιμώμενου υποψήφιου του ηγέτη. Περίπου 100 άνθρωποι πέθαναν. Τότε ο Αγιατολάχ Χαμενεϊ είχε διαμηνύσει πως ήταν έτοιμος να θυσιάσει το «παράλυτο σώμα» του για την επιβίωση της ισλαμικής δημοκρατίας.

«Ανησυχούμε για την πιθανότητα να επικρατήσει χάος όταν φύγει ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ» προειδοποιεί υψηλόβαθμος ρεφορμιστής. «Οι αρχές κατάφεραν να καταπιέσουν τη γενιά που ξεχύθηκε στους δρόμους το 2009. Τι θα γίνει με την επόμενη γενιά; Υπάρχει κάποια εγγύηση ότι θα σιγήσει τόσο εύκολα;».

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation