Η εσωκομματική αντιπολίτευση νέος πονοκέφαλος για Ρέντζι

Νωρίτερα αυτό το μήνα, στην εργατική συνοικία Testaccio, μια ιστορικά αριστερή περιοχή της Ρώμης, ομάδα ακτιβιστών του Δημοκρατικού κόμματος σχημάτισαν μια επιτροπή και αψήφησαν τον ηγέτη τους Ματέο Ρέντσι, προχωρώντας σε προεκλογική εκστρατεία υπέρ του «Όχι» στο επερχόμενο δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.

Από μόνη της, αυτή η ομάδα είναι μικρή για να κάνει τη διαφορά. Αλλά εφιστά την προσοχή σε ένα ευρύτερο πρόβλημα για τον κεντροαριστερό πρωθυπουργό, τη στιγμή που αγωνίζεται να πείσει τους Ιταλούς να τον υποστηρίξουν στο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου και να σώσουν την κυβέρνησή του από την κατάρρευση: την αυξανόμενη αντίσταση στους κόλπους των τάξεών του.

Πολλοί βετεράνοι του κόμματος, περιλαμβανομένων του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, πρώην ηγέτη του Δημοκρατικού κόμματος, και του πρώην πρωθυπουργού Μάσιμο ντ' Αλέμα, έχουν προκαλέσει ανοικτά τον κ. Ρέντσι σχετικά με τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων. Έχουν επίσης διαφωνήσει με το στιλ της ηγεσίας του πρωθυπουργού, κατηγορώντας τον πως δεν συνυπολογίζει τις απόψεις τους. «Μου φέρθηκε σαν σκουπίδι», ανέφερε ο κ. Μπερσάνι πρόσφατα. Ο Ρομάνο Πρόντι, πρώην πρόεδρος της Κομισιόν που βοήθησε στη δημιουργία του Δημοκρατικού κόμματος, έχει παραμείνει αισθητά σιωπηρός.

Ίσως βλέπουν προς τα πού πάνε τα πράγματα. Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ακόμη αβέβαιο, η πλευρά του «Όχι» προηγείται ελαφρώς. Νωρίτερα φέτος, προβλεπόταν μια εύκολη νίκη για τον κ. Ρέντσι. Η αντίδραση στις μεταρρυθμίσεις αυξάνεται επίσης και πέραν του Δημοκρατικού κόμματος. Ο Μάριο Μόντι, ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος που ηγούνταν της κυβέρνησης στο απόγειο της κρίσης της ευρωζώνης, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα ψηφίσει κατά των μεταρρυθμίσεων.

Μια ήττα του κ. Ρέντσι θα ήταν ό,τι πρέπει για τους εσωτερικούς εχθρούς του. Πολλοί μόλις που ανέχθηκαν την άνοδό του στην εξουσία, διότι πίστεψαν –λανθασμένα, όπως αποδεικνύεται- ότι θα μπορούσε να παρεμποδίσει την άνοδο του αντικαθεστωτικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων. Από τότε, νιώθουν ότι εξαναγκάστηκαν να «καταπιούν» την ατζέντα του 41χρονου πρώην δημάρχου της Φλωρεντίας, που περιλαμβάνει μια αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, χωρίς να έχουν κανένα λόγο επάνω στο θέμα.

Ουσιαστικά, βλέπουν τους εαυτούς τους ως θύματα μιας «εχθρικής εξαγοράς» του κόμματος από τον κ. Ρέντσι, ο οποίος θεωρούν ότι έχει μετατρέψει το Δημοκρατικό κόμμα σε ένα αγνώριστο κεντρώο όχημα για να επεκτείνει την πολιτική του εξουσία.

Ο πρωθυπουργός θα διαφωνούσε με αυτή την περιγραφή. Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως μία από τις κύριες φιλοδοξίες του έχει σταθεί να πραγματοποιήσει έναν εκσυγχρονισμό του κόμματος στο στιλ των Νέων Εργατικών της Βρετανίας, συνθλίβοντας τυχόν απομεινάρια του ξεπερασμένου ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος.

Το πρόβλημα για τον κ. Ρέντσι, το οποίο υπερτονίζεται από την εχθρικότητα του κ. Μπερσάνι και του κ. ντ' Αλέμα, είναι ότι η προγραμματισμένη αναμόρφωση παραμένει ημιτελής, δίνοντας πρόσφορο έδαφος για εσωτερικές ρήξεις. Αυτή η έλλειψη ενότητας πιθανώς είναι σοβαρό μειονέκτημα καθώς πλησιάζουν οι τελευταίες εβδομάδες της εκστρατείας του δημοψηφίσματος, με τους Δημοκρατικούς να πιέζονται να επιστρατεύσουν τους υποστηρικτές τους να ψηφίσουν «Ναι» και να κερδίσουν αναποφάσιστους ψηφοφόρους.

Ο κ. Ρέντσι το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Στη διάρκεια μια «έντονης» συνεδρίασης του κόμματος την περασμένη εβδομάδα, σήκωσε στους επικριτές του λευκή σημαία, υποσχόμενος να κάνει αλλαγές σε ένα αμφιλεγόμενο κομμάτι της εκλογικής νομοθεσίας που εγκρίθηκε πέρυσι. Αλλά οι αντίπαλοί του φάνηκαν αμετάπειστοι. Ο κ. ντ' Αλέμα έχει, αν μη τι άλλο, αυξήσει τις επικρίσεις του, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό πως υποκινεί «ένα κλίμα φόβου και εκφοβισμού» έναντι εκείνων που αντιτίθενται στις μεταρρυθμίσεις του.

Υπάρχουν λίγα φωτεινά σημεία για τον κ. Ρέντσι. Το πρώτο είναι ότι οι εντάσεις με την παλιά ιταλική Αριστερά μπορεί να τον βοηθήσουν να κερδίσει την υποστήριξη μερικών κεντροδεξιών ψηφοφόρων. Το δεύτερο είναι ότι αν ο κ. Ρέντσι επικρατήσει, θα έχει «ξετρυπώσει» όλους όσους του αντιστέκονται και θα τους έχει ξεμπροστιάσει. Αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει την μόνιμη ήττα τους και να επιτρέψει στον πρωθυπουργό να ελέγξει καλύτερα το κόμμα ενόψει των εθνικών εκλογών του 2018.

Αλλά αν χάσει, τα πάντα μπορεί να αλλάξουν. Οι Δημοκρατικοί μπορεί να ζημιωθούν βαθιά και πιθανώς θα βρεθούν σε κατάσταση αποδιοργάνωσης. Υπάρχει ένα ενεργό debate σχετικά με το αν ο κ. Ρέντσι θα παρέμενε στην ηγεσία του κόμματος ή θα προχωρούσε σε διάσπαση σχηματίζοντας τη δική του ρεφορμιστική πολιτική δύναμη, αν υποθέσουμε πως θα παραιτηθεί όπως έχει υποσχεθεί.

Από εκεί και πέρα, οι εχθροί του, περιλαμβανομένων του κ. Μπερσάνι και του κ. ντ' Αλέμα, πιθανώς θα είχαν παραισθήσεις αν πίστευαν ότι μια τέτοια ήττα για τον πρωθυπουργό θα σήμαινε πως το ιταλικό εκλογικό σώμα επιθυμεί να δει την επιστροφή τους στην εξουσία.

Αυτό που είναι σίγουρο, ωστόσο, είναι πως λιγότερο από δύο μήνες πριν την προσφυγή στις κάλπες, η πορεία του κ. Ρέντσι προς την νίκη δείχνει όλο και πιο αβέβαιη.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation