Οι επενδυτές μαζεύουν μετρητά λόγω... απελπισίας

Μέχρι στιγμής, ο Αύγουστος έχει δώσει άλλη μια σειρά παράξενων ενδείξεων στην αγορά. Την περασμένη εβδομάδα η Τράπεζα της Αγγλίας μείωσε τα επιτόκια από 0,5% στο ιστορικό χαμηλό του 0,25% και δεσμεύτηκε να εισάγει ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης 70 δισ. στερλινών.

Έπειτα από αυτό, οι αποδόσεις του κυβερνητικού χρέους στη Βρετανία, την Ιρλανδία και την Ισπανία υποχώρησαν σε χαμηλά ρεκόρ: το ποσοστό απόδοσης για το δεκαετές βρετανικό ομόλογο αναφοράς είναι πλέον μόλις 0,56%, ενώ οι τίτλοι με μικρή διάρκεια βρέθηκαν σε αρνητικό έδαφος.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο συνολικός παγκόσμιος όγκος των κυβερνητικών και εταιρικών ομολόγων με αρνητικές ονομαστικές αποδόσεις, αυξήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα άνω των 12,6 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε ο όμιλος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Tradeweb για λογαριασμό των Financial Times. Αυτό αντιπροσωπεύει σχεδόν το μισό ολόκληρου του χρέους της Δύσης. Βάσει ιστορικών προτύπων αυτό είναι εκπληκτικό –ιδιαίτερα διότι οι επενδυτές «καταβροχθίζουν» αυτούς τους τίτλους, παρ' όλο που θα χάσουν χρήματα με τη ρευστοποίηση.

Αν επιθυμείτε κι άλλη απόδειξη για το πόσο στρεβλωμένο είναι το σύστημα, ρίξτε μια ματιά σε άλλον ένα δείκτη που δεν προσελκύει συνήθως πολλή προσοχή, γιατί είναι πολύ πιο δύσκολο να τον παρακολουθήσει κανείς: τη στάση επενδυτών και διαχειριστών χρήματος απέναντι στα μετρητά.

Τα τελευταία χρόνια, έχει συχνά θεωρηθεί ότι ένας λόγος για τον οποίο οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν τα επιτόκια είναι για να αναγκάσουν επενδυτές και εταιρίες να μετακινήσουν κεφάλαια από περιουσιακά στοιχεία με χαμηλές αποδόσεις, όπως τα ομόλογα και τα μετρητά, προς πιο παραγωγικές επενδύσεις που θα μπορούσαν να φέρουν καλύτερες αποδόσεις και ανάπτυξη.

Αλλά αυτή η οικονομική θεωρία δεν εξελίσσεται με αυτόν τον τρόπο. Πριν από περίπου δύο εβδομάδες, για παράδειγμα, η Αμερικανική Ένωση Επαγγελματιών Χρηματοοικονομικού Τομέα δημοσίευσε μια έρευνα στην οποία συμμετείχαν διαχειριστές εταιρικών κεφαλαίων. Η μελέτη καταδεικνύει ότι, όχι μόνο δεν αποστρέφονται τα μετρητά, αλλά σχεδιάζουν να αυξήσουν αντί να περιορίσουν τα μετρητά τους αυτό το καλοκαίρι. Πράγματι, δείχνουν περισσότερο ενθουσιασμό για τα μετρητά απ' ό,τι σε οποιαδήποτε περίοδο από το 2011 και μετά.

Ξεχωριστή έρευνα με επενδυτές από την Bank of America Merrill Lynch, επαναλαμβάνει αυτό το συμπέρασμα. Τον Ιούλιο, οι μεγαλύτεροι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο ανέφεραν ότι το 5,8% του ενεργητικού τους ήταν σε μετρητά. Τα επίπεδα διαρκώς ανεβαίνουν φέτος και αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο από τον Νοέμβριο του 2001, μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στο World Trade Center. Πράγμα αξιοσημείωτο, τα τρέχοντα επίπεδα μετρητών ξεπερνούν ακόμη κι εκείνα της περιόδου πανικού μετά τη Lehman, το 2008.

Τι εξηγεί αυτή την κατάσταση; Ένας παράγοντας είναι ότι οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και οι επενδυτές είναι απαισιόδοξοι για την οικονομία και για την ικανότητα των κεντρικών τραπεζιτών –ή οποιουδήποτε άλλου- να αυξήσουν τον πληθωρισμό. Η Ένωση Επαγγελματιών Χρηματοοικονομικού Τομέα, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι οι διαχειριστές εταιρικών κεφαλαίων ανησυχούν για την «άτονη εγχώρια οικονομία και τη συνεχιζόμενη βραδύτητα» της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η έρευνα της Merrill Lynch δείχνει ότι «βουλιάζουν» οι προσδοκίες για την ανάπτυξη.

Αλλά το ζοφερό οικονομικό περιβάλλον δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως τα πράγματα. Ούτε οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, ούτε οι διαχειριστές χρημάτων προβλέπουν πλήρη ύφεση, πόσο μάλλον το είδος της ύφεσης της δεκαετίας του 1930 που ίσως υπαινίσσονται οι τιμές των ομολόγων. Αντιθέτως, τον Ιούλιο «μόνο» το 17% των διαχειριστών περιουσιακών στοιχείων προέβλεψε ύφεση.

Επομένως, μια πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι αυτό το μοτίβο αντανακλά μια πιο ευρεία και βαθιά αίσθηση αβεβαιότητας. Το AFP σημειώνει το γεγονός ότι οι διαχειριστές χρημάτων ανησυχούν για το Brexit και την πολιτική αναταραχή. Η έρευνα της Merrill Lynch δείχνει ότι οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων φοβούνται πολύ τα «γεωπολιτικά ρίσκα» και τον προστατευτισμό.

Δυσοίωνα, οι επενδυτές είναι απoπροσανατολισμένοι από τις ενέργειες των κεντρικών τραπεζών. Μια από τις πιο συναρπαστικές λεπτομέρειες της έρευνας της Merrill Lynch, για παράδειγμα, είναι ότι πρόσφατα σημειώθηκε ένα άλμα στο ποσοστό των συμμετεχόντων που αναμένουν ότι «τουλάχιστον μία κεντρική τράπεζα» θα εισάγει «χρήματα από το ελικόπτερο» -το οποίο σημαίνει ότι θα μοιράσει μετρητά σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τονώσει τις τιμές- τον επόμενο χρόνο. Πράγματι, το 39% των ερωτηθέντων το περιμένει αυτό. Για να το θέσω διαφορετικά, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων φοβούνται ότι το πολιτικό τοπίο θα γίνει ακόμη πιο παράξενο. Και αυτός είναι άλλος ένας λόγος για να φοβούνται.

Είναι πιθανό να δει κανείς και μια θετική πλευρά σε αυτό το μοτίβο. Εξάλλου, όπως είπε αυτή τη βδομάδα στους πελάτες του κορυφαίο αμερικανικό hedge fund, όσο περισσότερο στοιβάζουν οι επενδυτές τα χρήματά τους σε περιουσιακά στοιχεία με πολύ μικρές αποδόσεις, τόσο περισσότερο δημιουργείται ένας πιθανός όγκος μη δαπανηθέντος νομισματικού «καυσίμου» που θα μπορούσε μια μέρα να πυροδοτήσει ανάκαμψη, αν επιστρέψει το εξαιρετικά σημαντικό συστατικό της εμπιστοσύνης.

Αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να μαντέψει τι θα μπορούσε να ανάψει αυτή τη σπίθα της εμπιστοσύνης και να ωθήσει τους επενδυτές να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους από περιουσιακά στοιχεία με χαμηλές αποδόσεις σε κάτι πιο παραγωγικό. Το μόνο πράγμα που δυστυχώς είναι σαφές, είναι ότι αυτή η σπίθα δεν είναι πιθανό να έρθει μόνο από περαιτέρω μειώσεις στα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών. Τουλάχιστον όχι σε έναν κόσμο που ήδη έχει σχεδόν 13 τρισ. δολάρια σε ομόλογα με αρνητική απόδοση –και στον οποίο οι ενέργειες των κεντρικών τραπεζών δείχνουν κάθε μέρα και λιγότερο καθησυχαστικές.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation