«Οχι» Τουρκίας σε αλλαγές στον αντιτρομοκρατικό νόμο

Η απαίτηση της ΕΕ ώστε η Τουρκία να αναμορφώσει τους αντιτρομοκρατικούς νόμους σε αντάλλαγμα της μετακίνησης των πολιτών της στην ΕΕ χωρίς βίζα είναι «ανέφικτη» στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος του περασμένου μήνα, προειδοποίησε ο αρμόδιος υπουργός της χώρας που ασχολείται με ευρωπαϊκά ζητήματα.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στους Financial Times, ο Ομέρ Τσελίκ κατέφερε νέο πλήγμα στην εύθραυστη συμφωνία ΕΕ-Άγκυρας που έχει βοηθήσει στην αναχαίτιση των ροών προσφύγων και μεταναστών στις ευρωπαϊκές ακτές.

Προκειμένου η ΕΕ να άρει τις απαιτήσεις που έχουν να κάνουν με τη βίζα, για 79 εκατ. Τούρκους πολίτες –ένα από μια σειρά κινήτρων που έχει υποσχεθεί με αντάλλαγμα τη βοήθεια της Τουρκίας με την προσφυγική κρίση- η Τουρκία χρειάζεται να τροποποιήσει την αντιτρομοκρατική της νομοθεσία ώστε να συνάδει με τον ευρωπαϊκό νόμο και τις οδηγίες του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο κ. Τσελίκ τόνισε ότι η Τουρκία είναι ανοικτή σε διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους σχετικά με τον αντιτρομοκρατικό νόμο και θα μπορούσε να δεσμευτεί σε μεταρρυθμίσεις μακροπρόθεσμα. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι αυτό είναι «ανέφικτο» βραχυπρόθεσμα, αφότου η κυβέρνηση παραλίγο να ανατραπεί από υποτιθέμενους υποστηρικτές του Φετουλά Γκιούλ, ενός εξόριστου κληρικού τον οποίο η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει τρομοκράτη. Ο τελευταίος αρνείται κατηγορηματικά τον ισχυρισμό.

Ο κ. Τσελίκ ανέφερε ότι η Τουρκία επιβίωσε από «μια απόπειρα πραξικοπήματος από μια τρομοκρατική οργάνωση», προσθέτοντας: «Έχουμε το ΡΚΚ, το Ισλαμικό Κράτος και άλλες ομάδες που εκτελούν επιθέσεις, επομένως δε θα ήταν έξυπνο να κάνουμε μια τροποποίηση στον νόμο για την τρομοκρατία αυτή τη στιγμή».

Η ΕΕ έχει επανειλημμένως καταστήσει σαφές ότι δεν είναι πρόθυμη να παρακάμψει τους κανόνες στο θέμα της μεταρρύθμισης των νόμων για την τρομοκρατία. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο Ευρωπαίος επίτροπος για τη μετανάστευση, υπογράμμισε μιλώντας στους FT: «Ήμασταν πάντα ξεκάθαροι με τους Τούρκους εταίρους για την απελευθέρωση της βίζα –αν η Τουρκία θέλει απελευθέρωση της βίζα, θα πρέπει να καλυφθούν όλες οι προϋποθέσεις».

Η προειδοποίηση από την πλευρά της Τουρκίας ήρθε τη στιγμή που αρκετά σημεία της αμφιλεγόμενης συμφωνίας κατέρρευσαν στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου.

Η μετεγκατάσταση Σύρων από την Τουρκία στην Ευρώπη σταμάτησε προσωρινά, όταν Τούρκοι αξιωματούχοι δεν κατάφεραν να προσκομίσουν τα κατάλληλα έγγραφα μέσα στο χάος που ακολούθησε το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Στην Ελλάδα, Τούρκοι σύνδεσμοι που έχουν τοποθετηθεί εκεί για να βοηθήσουν στην επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου κλήθηκαν πίσω στην Τουρκία. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επέμειναν πως αυτό δεν επηρεάζει τη συνέχιση των εργασιών, αλλά, ακόμη και πριν την απόπειρα του πραξικοπήματος, η υποχρεωτική επιστροφή από την Ελλάδα, ανθρώπων που δεν δικαιούνταν άσυλο, σταμάτησαν εξαιτίας του μεγάλου όγκου και νομικών καθυστερήσεων.

Ο Βενσάν Κοστέλ, διευθυντής του γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ευρώπη, υπογράμμισε πρόσφατα ότι η συμφωνία έχει «de facto ανασταλεί» μέσα στην αναταραχή που ακολούθησε το αποτυχημένο πραξικόπημα, στη διάρκεια του οποίου πάνω από 270 άνθρωποι σκοτώθηκαν και το οποίο επέφερε μια εκκαθάριση σε κυβερνητικούς υπαλλήλους, αστυνομικές δυνάμεις, δικαστικό σύστημα και το στρατό της Τουρκίας. Τόνισε στην Agence Europe ότι το επεισόδιο δημιούργησε «επιπλοκές» σε αρκετά σημεία της συμφωνίας.

Παρά τα τεχνικά και πολιτικά προβλήματα, ο αριθμός των ανθρώπων που χρησιμοποιούν λαθρεμπόρους για να διασχίσουν τη θάλασσα από τις Τουρκικές ακτές στο Αιγαίο προς τα κοντινά ελληνικά νησιά, έχει υποχωρήσει σημαντικά από όταν επετεύχθη η συμφωνία-ορόσημο το Μάρτιο.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, πριν τη συμφωνία, περίπου 1.740 μετανάστες περνούσαν κάθε μέρα από τις τουρκικές ακτές στα ελληνικά νησιά. Τον Ιούνιο, ο μέσος αριθμός ήταν 48 ημερησίως.

Η Τουρκία, ωστόσο, έχει κάνει σαφές ότι δε θα συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις της –οι οποίες περιλαμβάνουν τη λήψη αυστηρότερων μέτρων για την αντιμετώπιση των δικτύων λαθρεμπορίας και την επανεισδοχή όλων των λαθρομεταναστών που έφτασαν στην Ελλάδα από την Τουρκία μετά τις 20 Μαρτίου- αν δεν της παραχωρηθεί όλο το πακέτο των κινήτρων που της είχαν υποσχεθεί.

Το πακέτο περιλάμβανε αρωγή ύψους τριών δισ. ευρώ για τους 2,7 εκατ. Σύρους πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία και μια συμφωνία για τη μετεγκατάσταση ενός Σύρου στην Ευρώπη για καθέναν που στέλνεται πίσω στην Τουρκία. Η πιο πολιτικά ελκυστική προσφορά για την ηγεσία της Τουρκίας, ήταν η δέσμευση για ελεύθερη διέλευση από την ευρωπαϊκή ζώνη Σένγκεν χωρίς βίζα, για τους κατόχους τουρκικού διαβατηρίου.

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, εξαπέλυσε μια οργισμένη αντίδραση από τη Γερμανία την περασμένη εβδομάδα, όταν προειδοποίησε ότι η Άγκυρα θα «αποκηρύξει» τη συμφωνία αν δεν πραγματοποιηθεί η απελευθέρωση της βίζα μέχρι τον Οκτώβριο, μια προθεσμία που ήδη έχει μεταφερθεί από τα τέλη Ιουνίου. Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, τόνισε ότι η χώρα του «δεν θα επιτρέψει τον εκβιασμό» από την πλευρά της Τουρκίας.

Ο κ. Τσελίκ ανέφερε ότι η Τουρκία ανταποκρίνεται στις ευθύνες της και επιθυμεί να συνεργαστεί με τους Ευρωπαίους συμμάχους της, προκειμένου να βρεθεί μια λύση σε «ένα κοινό πρόβλημα». Πρόσθεσε, ωστόσο: «Δεν αποδεχόμαστε μια προσέγγιση που λέει ότι η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο πακέτο, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να εκπληρώσει τις δικές της».

Οι εντάσεις ήδη κλιμακώνονται μεταξύ του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και των Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την σύλληψη ή απόλυση περισσότερων από 70.000 ανθρώπους που υποτίθεται ότι συνδέονται με το πραξικόπημα. Από την πλευρά του, ο κ. Ερντογάν έχει επιτεθεί με μένος στους Ευρωπαίους συμμάχους του για έλλειψη αλληλεγγύης στον απόηχο μιας προσπάθειας δολοφονίας του και ανατροπής της κυβέρνησης.

Την Κυριακή το βράδυ, σε μια μεγάλη διαδήλωση κατά του πραξικοπήματος στην Κωνσταντινούπολη, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την υπόσχεση να εγκρίνει την επαναφορά της θανατικής ποινής αν αυτό υποστηρίζεται από το κοινοβούλιο. Η Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, έχει καταστήσει σαφές ότι μια επιστροφή στη θανατική ποινή θα έδινε αυτόματα τέλος στις ελπίδες της Τουρκίας για προσχώρηση στην ΕΕ –άλλο ένα βασικό στοιχείο της συμφωνίας για τους πρόσφυγες.

Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης με έδρα στην Άγκυρα επεσήμανε ότι δεν είναι ξεκάθαρο το αν η κατάρρευση της συμφωνίας θα έχει και καμία διαφορά. «Δεν είναι οι Τούρκοι εκείνοι που αναχαιτίζουν τους πρόσφυγες. Είναι το γεγονός πως είναι κλειστή η Βαλκανική Οδός –και το ότι η επεξεργασία των αιτημάτων στην Ελλάδα παίρνει πάρα πολύ χρόνο», εξήγησε η πηγή.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation