To who is who της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας

Η Τερέζα Μέι έγινε πρωθυπουργός της Βρετανίας μέσω του δαιμόνιου τεχνάσματος της απόλυτης τάξης. Οι Συντηρητικοί βουλευτές δεν είδαν στοιχεία ηγεσίας στο «μπλα μπλα» του Μπόρις Τζόνσον. Ο άπιστος Ιάγος του, ο Μάικλ Γκόουβ, εξομολογήθηκε τη δική του ανεπάρκεια για να αναλάβει την εξουσία, μέχρι που οι συνάδελφοί του τον πίστεψαν. Τέλος, τη Δευτέρα, η Άντρεα Λίντσομ, που αντικατέστησε την αφάνεια με την κακή φήμη μέσω ανηλεών νύξεων για τις άτεκνες γυναίκες, άφησε το κόμμα και το κράτος στην απερχόμενη υπουργό Εσωτερικών.

Στον μυστήριο κόσμο της βρετανικής πολιτικής, μια χώρα που ψήφισε ώστε να φύγει από την ΕΕ τώρα θα έχει στην κεφαλή κάποιον που ήθελε να μείνει. Κανείς επιφανής υπέρμαχος του Leave δεν κατάφερε να επιβιώσει πάνω από μία ή δύο εβδομάδες σοβαρής αξιολόγησης. Δεδομένης της αισιόδοξης βεβαιότητάς τους για τις συνέπειες της εξόδου, είναι τόσο μεγαλόψυχοι, ώστε να αφήσουν άλλους να κυβερνήσουν τη μακάρια Σάνγκρι Λα που σίγουρα πλησιάζει.

Λόγω του ότι η κ. Μέι είναι η λιγότερο κακή υποψήφια για την πρωθυπουργία, λόγω του ότι οποιοσδήποτε πολιτικός που δεν έχει το χάρισμα θεωρείται πως έχει το αντισταθμιστικό ταλέντο της τεχνοκρατικής ικανότητας, λόγω του ότι μια πολιτική τόσο συγκλονιστική όσο η έξοδος από την ΕΕ πιθανώς εφαρμόζεται καλύτερα από κάποιον που την αμφισβητεί, η Βρετανία φαίνεται να πιστεύει ότι τώρα είναι μια χαρά. Οι χρηματοοικονομικές αγορές, πεινασμένες για οποιοδήποτε ψήγμα βεβαιότητας, πήραν τα πάνω τους, όταν έγινε σαφές ότι έρχεται ένας ενήλικας.

Αυτή η αισιοδοξία ενέχει πολλές εικασίες για έναν ανεξιχνίαστο πολιτικό. Η κ. Μέι είναι η πιο σκληραγωγημένη νέα πρωθυπουργός μετά τον Τζιμ Κάλαχαν το 1976, αλλά με έναν τρόπο αποτελεί και μυστήριο την ίδια στιγμή. Οι συνάδελφοί της γνωρίζουν τόσα για εκείνη όσα μπορεί να ξέρει ένας Λονδρέζος για τον γείτονά του. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συναρμολογήσουμε σκόρπια στοιχεία -και για έναν φιλελεύθερο ψηφοφόρο ή απλά έναν ρεαλιστή που πιστεύει ότι μια χώρα με 5% ανεργία δεν έχει κραυγαλέα ανάγκη να απορρίψει το ανοικτό οικονομικό της μοντέλο, τα στοιχεία αυτά είναι ανησυχητικά.

Αν και η κ. Μέι ξεκίνησε την καριέρα της από τα οικονομικά, δεν είχε ποτέ στην πολιτική κάποιο ρόλο που να σχετίζεται με τις επιχειρήσεις. Πριν την οκταετή εμπειρία της στις εσωτερικές υποθέσεις, είχε υπ' ευθύνη της τις μεταφορές, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, την εργασία και τις συντάξεις, την οικογένεια, την παιδεία και τις γυναίκες, καθώς και την προεδρία των Tories. Αυτό αντιστοιχεί σε μια περιήγηση σε σχεδόν όλες τις λειτουργίες του κράτους, εκτός της επίβλεψης της οικονομίας.

Αυτό το κενό στην εμπειρία της δεν είναι ούτε δικό της λάθος, ούτε απόδειξη ότι είναι προδιατεθειμένη να θεωρεί τον χαοτικό τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ένα επιχειρηματικό εγχείρημα ως απειλή που θα πρέπει να περιοριστεί από μια πατερναλιστική κυβέρνηση. Τα στοιχεία, όμως, δεν τελειώνουν εκεί. Σίγουρα είναι κατόρθωμα το να λες πράγματα για τους μετανάστες, που κάνουν τους τοπικιστές (nativists) Tories να νιώθουν ναυτία. Η κ. Μέι το έχει καταφέρει δύο φορές σε εννέα μήνες, σε ομιλία της σε συνέδριο του κόμματος το περασμένο φθινόπωρο και πιο πρόσφατα, με τον ενδοιασμό της να εγγυηθεί status για τους Ευρωπαίους πολίτες που ήδη ζουν στη Βρετανία.

Η πλέον τεταμένη σχέση της ως υπουργού Εσωτερικών ήταν με το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο θεωρούσε ότι κάποια από τα μέτρα της για τους μετανάστες -ιδιαίτερα τους ξένους φοιτητές- ισοδυναμούσαν με πεταμένα λεφτά.

Κορυφαίος στην εκστρατεία της για την ηγεσία -που σημαίνει ότι προορίζεται για μια εξέχουσα θέση στο υπουργικό της συμβούλιο- είναι ο Κρις Γκρέιλινγκ, του οποίου η δουλειά ως υπουργού Δικαιοσύνης ήταν αξιοσημείωτη κυρίως λόγω του ζήλου με τον οποίο ο άμεσος διάδοχός του, ο κ. Γκόουβ, την αναίρεσε.

Επιχειρήσεις που εικάζουν ότι ένας κατ' όνομα υπέρμαχος του Remain θα προσπαθήσει να κρατήσει τη Βρετανία στην κοινή αγορά, ή περίπου εκεί κοντά, θα έπρεπε να μελετήσουν τα πρόσφατα σχόλιά της, κανένα από τα οποία δεν υπαινίσσεται μια τέτοια προτεραιότητα. Θα έπρεπε επίσης να αναλογιστούν τις επικρίσεις της κατά των στελεχών ότι δεν ικανοποιήθηκαν από τις «ευκαιρίες που παρουσιάζει η αποχώρηση», το σχέδιό της να στρέψει την προσοχή των εταιρικών συμβουλίων στους εργαζομένους και την αδυναμία της γι' αυτή την αόριστη, άφθαρτη ευλάβεια της βρετανικής πολιτικής σε μια «πραγματική βιομηχανική στρατηγική». Ο Εντ Μίλιμπαντ ηγήθηκε του Εργατικού κόμματος με μια παρόμοια αποστολή, να κάνει τον καπιταλισμό λίγο καλύτερο, χωρίς να του στερήσει μέρος του δυναμισμού του, λες και κανείς δεν το είχε προσπαθήσει στο παρελθόν. Και ακόμη κι εκείνος προσέφερε στις επιχειρήσεις την ασφάλεια της δέσμευσής του στην Ευρώπη.

Κάποιες ή και όλες οι ιδέες της κ. Μέι μπορεί να είναι αυτό που θέλει ο κόσμος. Αλλά για το κομμάτι αυτό της πολιτικής τάξης που είδε την έξοδο από την ΕΕ ως πύλη προς μια πιο χαλαρή, πιο ανταγωνιστική οικονομία, αυτό ποτέ δεν ήταν το κατάλληλο σχέδιο.

Δεν είναι δεξιά αντιδραστική. Κανείς απ' όσους διαισθάνθηκαν την αντιληπτή αθλιότητα του κόμματός της ήδη από το 2002, όπως τη διαισθάνθηκε η ίδια, και προκάλεσαν την αστυνομία τόσο συχνά όσο εκείνη, δεν θα μπορούσε να είναι. Αλλά αν η ιστορία των Tories αφαιρεί τον πυρήνα του αισθήματος ελευθερίας έναντι των αξιώσεων για κοινωνική τάξη, με το ένα κατά περιόδους να κυριαρχεί του άλλου πριν υποχωρήσει, εκείνη μπορεί να προοιωνίζεται την αναζωπύρωση του τελευταίου.

Καθώς έσφιγγε γερά στα χέρια του το δεύτερο τρόπαιό του από το Γουίμπλετον την Κυριακή, ο Άντι Μάρεϊ χαιρέτισε τον Ντέιβιντ Κάμερον, τον απερχόμενο πρωθυπουργό, ως τον άνθρωπο που έφερε σε πέρας ένα «απίθανο έργο». Η κ. Μέι έχει κερδίσει μόνο το δικαίωμα να επιλέξει ποιου την καρδιά θα ραγίσει. Υπέρμαχοι της ελεύθερης αγοράς, θωρακιστείτε.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation