Εκτακτη συνεδρίαση της ΕΚΤ για χάραξη στρατηγικής μετά από Brexit

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα συναντηθούν την Τρίτη για να συζητήσουν το πώς θα διασφαλίσουν ότι μια πιθανή βρετανική έξοδος από την ΕΕ, δεν θα εξαλείψει την αβέβαιη οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης.

Η ΕΚΤ πιστεύει πως έχει τα εργαλεία για να αντιμετωπίσει τον άμεσο αντίκτυπο ενός Brexit και της αναταραχής που θα ακολουθήσει στην παγκόσμια αγορά.

Η πραγματική ανησυχία της είναι σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα: ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, η μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση του μπλοκ από την ίδρυσή του πριν από 60 χρόνια, όχι μόνο θα εξαλείψει οποιαδήποτε διάθεση για περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωζώνης, αλλά θα μπορούσε να απελευθερώσει τις πολιτικές δυνάμεις που οδήγησαν στον κατακερματισμό της ΕΕ.

«Το να χάσουμε τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία (στην ΕΕ), φαίνεται σχεδόν σίγουρο ότι θα εντείνει τις αντιδράσεις στην ευρωζώνη που έχουμε δει σε περίπου έξι χώρες (...) Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να προσεγγίσουμε το Brexit, εκτός από κρίση πρώτου βαθμού για την ΕΕ», τόνισε ο Robert Shapiro, πρόεδρος της Sonecon, αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρίας σε θέματα δημόσιας τάξης. «Οποιοσδήποτε πιστεύει ότι το Brexit αντανακλά ένα μικρό εμπόδιο, δεν κατανοεί την πολιτική και την οικονομία. Δεν είναι ένα μικρό εμπόδιο, είναι κάτι εντελώς καινούριο».

Η ΕΚΤ και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες ένωσαν τις δυνάμεις τους κατά τη διάρκεια της χειρότερης περιόδου της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αναταραχής, προκειμένου να παγιώσουν ένα δίκτυο γραμμών ανταλλαγής (swap lines), στο πλαίσιο του οποίου το νόμισμά τους είναι διαθέσιμο σε τράπεζες ανεξαρτήτως συνόρων και ζωνών ώρας. Έπειτα από χρόνια διαχείρισης κρίσης και συζητήσεων μεταξύ επιβλεπόντων της ΕΚΤ και των μεγαλύτερων τραπεζών της περιοχής, οι αξιωματούχοι θεωρούν ότι υπάρχει η υποδομή για να αντιμετωπιστούν τυχόν ελλείψεις στη ρευστότητα ευρώ.

Η ΕΚΤ έχει μια γραμμή ανταλλαγής με την Τράπεζα της Αγγλίας, που προσφέρει στις βρετανικές τράπεζες πρόσβαση σε ευρώ, καθώς και μια μακρόχρονη δέσμευση να παρέχει απεριόριστα ποσά σε ευρώ σε τράπεζες μέσα στην περιοχή του κοινού νομίσματος –αρκεί τα ιδρύματα να έχουν εξασφαλίσεις για τα δάνεια.

H EKT μπορεί να συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου, το οποίο αποτελείται από τους έξι κορυφαίους αξιωματούχους του εκτελεστικού της συμβουλίου και τους επικεφαλής των εθνικών κεντρικών τραπεζών της περιοχής και να δηλώσει ότι θα επαναλάβει τις δημοπρασίες μετρητού της κεντρικής τράπεζας που ήδη εφαρμόζονται.

Μια κατάρρευση της εμπιστοσύνης δεν βρίσκεται στο βασικό σενάριο των αξιωματούχων και ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, έχει τονίσει ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να απελευθερώσει περισσότερη τόνωση αν τα κόστη δανεισμού για τις κυβερνήσεις και τους πολίτες της περιοχής εκτοξευτούν απροσδόκητα.

Η μεγαλύτερη ανησυχία του κ. Ντράγκι, ο οποίος θα εξηγήσει το σκεπτικό του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τρίτη, είναι ότι μια βρετανική έξοδος θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον ευρωσκεπτικισμό σε όλη την ήπειρο, καθιστώντας δυσκολότερη τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική ολοκλήρωση, που είναι απαραίτητη για να γίνει το ευρώ πιο βιώσιμο.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι διχασμένοι ως προς το πώς να προχωρήσουν. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, έχει πει ότι θα είναι «τρελό» να απαντήσουμε στη βρετανική έξοδο με βαθύτερη ενοποίηση.

Φόβοι για την μελλοντική συνοχή της ευρωζώνης, έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατοί στην περιφέρειά του.

«(Στη θέση του κ. Ντράγκι), θα προετοίμαζα μια σειρά μέτρων που θα στήριζαν μια δέσμευση για σταθερότητα των αγορών κυβερνητικού χρέους στην Ιταλία και την Ισπανία», σχολίασε ο κ. Shapiro.

Τη στιγμή που η ζήτηση για στοιχεία ενεργητικού-καταφύγια οδήγησε το γερμανικό επιτόκιο δανεισμού σε νέο χαμηλό την περασμένη εβδομάδα, πραγματοποιήθηκε sell-off στις αγορές χρέους και μετοχών στην Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, καθώς οι πιθανότητες του Brexit αυξήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες. Το premium που απαίτησαν οι επενδυτές για να διατηρήσουν περιφερειακά ομόλογα αντί για πιο ασφαλή γερμανικά χρεόγραφα, άγγιξε τα υψηλότερα επίπεδά του από το Φεβρουάριο, διορθώνοντας ένα ράλι που προήλθε από την επιθετική χαλάρωση της ΕΚΤ.

Η ΕΚΤ θα μπορούσε να αντιπαλέψει τα αυξανόμενα κόστη δανεισμού μέσω του προγράμματος Απευθείας Νομισματικών Συναλλαγών (OMT), στο πλαίσιο του οποίου μπορεί να αγοράσει κυβερνητικό χρέος – θεωρητικά σε απεριόριστα ποσά.

Ο κ. Ντράγκι υπονόησε επίσης ότι η ΕΚΤ θα δράσει ενάντια μιας λιγότερο δραματικής, «αδικαιολόγητης» αύξησης στα κόστη δανεισμού, επεκτείνοντας το πακέτο της ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτή τη στιγμή, η κεντρική τράπεζα αγοράζει κάθε μήνα ομόλογα, κατά κύριο λόγο κυβερνητικά, αξίας 80 δισ. ευρώ. Σκοπεύει να συνεχίσει τουλάχιστον μέχρι το Μάρτιο του 2017, προκειμένου να πιέσει τον πληθωρισμό προς τα πάνω και πιο κοντά στο στόχο της για μόλις κάτω του 2%.

Ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες ότι η ποσοτική χαλάρωση δε θα δώσει λύση στην αβεβαιότητα που θα προκαλέσει η πολιτική ανασφάλεια. Με μια έλλειψη διαύγειας σχετικά με το πώς θα είναι η ΕΕ σε κάποια χρόνια από τώρα, η εμπιστοσύνη θα μπορούσε να εξαφανιστεί ανεξάρτητα από το τι κάνει η κεντρική τράπεζα.

«Οι αγορές μπορούν να λειτουργήσουν με δύο τρόπους. Αν οι επενδυτές αρχίσουν να πιστεύουν ότι υπάρχει λιγότερη αφοσίωση στην ΕΕ, τότε δεν μπορεί να αναμένεται ότι η ΕΚΤ θα αγοράσει τα πάντα», ανέφερε ο Laurence Boone, ανώτατος οικονομολόγος στην AXA. «Αν υπάρξει μια αντίληψη αδυναμίας, οι αγορές θα χρειαστούν μια πολιτική δήλωση από τη Γερμανία και τη Γαλλία πως είναι αποφασισμένες να κάνουν κάτι».

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation