Η τρομοκρατία γίνεται αχίλλειος πτέρνα του Ομπάμα

Εκ πρώτης όψεως, η σφαγή του San Bernardino αποτελεί την άλλη πλευρά της ζυγαριάς στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου -14 νεκροί έναντι σχεδόν 3.000, ένα αυτοαποκαλούμενο ριζοσπαστικό φίλα προσκείμενο στο Ισλαμικό Κράτος ζευγάρι έναντι 20 εκπαιδευμένων τρομοκρατών της Αλ Κάιντα, και μια επίθεση που εκτελέστηκε με τα πόδια σε ένα προάστιο έναντι αεροσκαφών που πετούσαν προς τους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης. Ωστόσο, έχει πυροδοτήσει κύματα αναταραχής που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν το τοπίο στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους. Το αμερικανικό κοινό έχει ένα νέο είδος ευαισθησίας σε έναν εγχώριο εχθρό. Είναι δύσκολο να μεγαλοποιήσει κανείς τον αντίκτυπο του San Bernardino στα μυαλά της Αμερικής.

Ακόμη και πριν τη φρικαλεότητα της περασμένης Τετάρτης -που χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική ενέργεια από το FBI- ο φόβος της τρομοκρατίας είχε κυριεύσει την οικονομία, γεγονός που τον κατέστησε πρωταρχική ανησυχία του αμερικανικού κοινού σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Μεγάλο μέρος αυτού ήταν αντίδραση στις σφαγές στο Παρίσι τον περασμένο μήνα, που κόστισαν 130 ζωές. Αλλά ο δείκτης του φόβου ανεβαίνει σταθερά από τη στιγμή που βίντεο με αποκεφαλισμούς Αμερικανών και άλλων από το Ισλαμικό Κράτος άρχισαν να εμφανίζονται στις οθόνες του κόσμου, περισσότερο από έναν χρόνο πριν.

Είναι εύκολο να υποβαθμίσει κανείς την ανησυχία του κόσμου σχετικά με απίθανα γεγονότα: είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνεις από αυτοκινητικό δυστύχημα ή ακόμη και να πνιγείς από ένα κουλούρι, παρά να πέσεις θύμα της τρομοκρατίας σε αμερικανικό έδαφος. Αλλά ο φόβος δεν αποτελεί στατιστική μέτρηση. Αυτό είναι το νόημα του τρόμου.

Τι σημαίνει αυτό για το 2016; Όσο πιο νευρικοί γίνονται οι Αμερικανοί σχετικά με την απειλή της εγχώριας τρομοκρατίας, τόσο λιγότερο καθησυχαστική βρίσκουν τη διακυβέρνησή τους. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ήταν υπόδειγμα ηρεμίας όταν ήρθε αντιμέτωπος με τις εικασίες για τις επιθέσεις στο San Bernardino. Επέστησε την προσοχή στον κόσμο να περιμένει τα στοιχεία, αλλά επεσήμανε πως τέτοιες σφαγές τονώνουν την πιθανότητα αυστηρότερων νόμων ελέγχου των όπλων. Έδειξε παρόμοια αυτοσυγκράτηση μετά το αιματοκύλισμα στο Παρίσι, παρατηρώντας πως ήταν μια «αναποδιά» στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους που εντούτοις σημειώνει πρόοδο. Λίγες μέρες αργότερα ανέφερε ότι η προώθηση των διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι θα ήταν μια «επίπληξη» προς τους τρομοκράτες, οι οποίοι ευελπιστούν να αναστατώσουν το δυτικό τρόπο ζωής.

Είναι δύσκολο να παρεξηγήσει κανείς το νόημα της αντίδρασης του κ. Ομπάμα. Οι ηγέτες θα πρέπει να αποφεύγουν να πυροδοτούν τον πανικό και να ζυγίζουν τις αποδείξεις πριν δράσουν. Και πάλι όμως, ο αέρας αποκοπής του, έχει δώσει τροφή στην αντίληψη πως είναι αναποφάσιστος –ή ακόμη χειρότερα, πως τα μέτρα που έχει πάρει μέχρι στιγμής ώστε να αντιπαλέψει το Ισλαμικό Κράτος δεν αποδίδουν. Έχοντας αρχικά απορρίψει την ομάδα ισλαμιστών μαχητών ως απειλή ελάσσονος σημασίας πριν από 18 μήνες, ο κ. Ομπάμα δέχεται πιέσεις ώστε να προχωρήσει σε μια σειρά σταδιακών βημάτων. Αυτό ξεκίνησε με την εκστρατεία εναέριων επιθέσεων και τη σταδιακή αύξηση των προωθήσεων του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ. Κάθε κίνηση έχει γίνει με μεγάλη προσοχή. Τον Οκτώβριο, ο πρόεδρος ανέφερε πως 50 στελέχη των ειδικών δυνάμεων θα κατευθύνονταν προς τη Συρία. Ακόμη δεν έχουν φτάσει. Αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκαν ακόμη 100 για το Ιράκ. Είναι δύσκολο να μην σκεφτεί κανείς πως ο κ. Ομπάμα πέφτει θύμα μιας αποστολής που έχει επεκταθεί πέραν των αρχικών της επιδιώξεων και στην οποία δεν πιστεύει.

Το χάσμα μεταξύ του κ. Ομπάμα και των επικριτών του, ιδιαίτερα των Ρεπουμπλικάνων που ευελπιστούν να βρεθούν στο Λευκό Οίκο, γίνεται όλο και πιο καταφανές με γρήγορους ρυθμούς. Τώρα έχουν ένα νέο μέτωπο -το εγχώριο- για να σφυροκοπούν τον πρόεδρο. Σύμφωνα με το FBI, το ζευγάρι του San Bernardino –οι Syed Rizwan Farook και Tashfeen Malik- είχαν συγκεντρώσει ένα μικρό οπλοστάσιο στο σπίτι τους, περιλαμβανομένων βομβών, ημιαυτόματων όπλων και περισσότερων από 6.000 πυρομαχικών. Εν μέρει επειδή ήταν παντρεμένοι και δε χρειαζόταν να επικοινωνούν ηλεκτρονικά, μπόρεσαν να αποφύγουν την παρακολούθηση.

Είτε εμπνεύστηκαν από το Ισλαμικό Κράτος, είτε καθοδηγήθηκαν από αυτό, τα συμπεράσματα είναι αποθαρρυντικά. Ο κ. Farook ήταν γεννημένος στις Ηνωμένες Πολιτείες και με μια άνετη θέση εργασίας μεσαίας τάξης από την οποία κέρδιζε 70.000 δολάρια το χρόνο. Το ζευγάρι έκανε το πρώτο του παιδί τον περασμένο Μάιο.

Η ίδια τους η κανονικότητα είναι ανησυχητική. Οι επικριτές ρωτούν γιατί το FBI δεν εντόπισε το γεγονός πως συγκέντρωναν τόσο μεγάλη ποσότητα πυρομαχικών. Ίσως θα ήταν καλύτερο να ρωτήσουν το πώς θα ανέμενε κανείς από την αμερικανική αστυνομία και τις εγχώριες μυστικές υπηρεσίες να το κάνουν. Οι αγορές όπλων του ζευγαριού ήταν νόμιμες και άφησαν ελάχιστα ίχνη στο διαδίκτυο –ή εκτός διαδικτύου- σχετικά με τις εξτρεμιστικές απόψεις τους.

Ο κίνδυνος για περισσότερες τέτοιες φρικαλεότητες είναι πραγματικός και μεγαλώνει. Το ίδιο επίσης και για μια μη εποικοδομητική αντίδραση. Τόσο οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους όσο και της Αλ Κάιντα, έχουν ζητήσει από υποστηρικτές τους στη Δύση να εκτελέσουν επιθέσεις στις τοπικές κοινότητές τους. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος που έχει το προβάδισμα, ενθάρρυνε τους Αμερικανούς να είναι εκδικητικοί έναντι των μουσουλμάνων γειτόνων τους. Αν υποψιαστείτε οτιδήποτε, καταγγείλετέ τους, υπογράμμισε ο κ. Τραμπ. «Κατά πάσα πιθανότητα θα κάνετε λάθος, αλλά δεν πειράζει. Καθένας είναι μπάτσος του εαυτού του κατά μία έννοια. Πρέπει να το κάνετε».

Με τις προεδρικές εκλογές πλέον σε πλήρη εξέλιξη, έχει στρωθεί ο δρόμος για περισσότερη πόλωση που μπορεί να δώσει άμεσα το πλεονέκτημα στο Ισλαμικό Κράτος. Τριανταένας Ρεπουμπλικανοί κυβερνήτες έχουν δηλώσει ότι θα αρνηθούν το άσυλο σε οποιονδήποτε Σύρο μετανάστη. Οι Δημοκρατικοί, από την άλλη, μιλούν για αυστηρότερο έλεγχο των όπλων. Οι δύο πλευρές κοιτούν δύο διαφορετικές πραγματικότητες.

Το καλύτερο παράδειγμα ήταν η μοίρα μιας μετριοπαθούς πρότασης για απαγόρευση σε 47.000 ανθρώπους που περιλαμβάνονται στη λίστα των Ηνωμένων Πολιτειών με άτομα που δεν επιτρέπεται να πετάξουν από και προς τις ΗΠΑ, από το να αγοράζουν πυρομαχικά. Το νομοσχέδιο δεν κατάφερε να πάει πουθενά, ούτε πρόκειται να το καταφέρει. Οι αμερικανικές αρχές μπορεί να σε εμποδίσουν να πετάξεις. Μπορεί ακόμη να έχουν ισχυρούς λόγους για να σε φοβούνται.

Αλλά... θεός φυλάξοι έτσι και ανακαλέσουν το δικαίωμά σου να κρατάς όπλο.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation