HΠΑ: Η διάσωση των καταθέσεων και οι συγκρίσεις με το 2008

Μέσα σε τρεις μέρες, η Federal Deposit Insurance Corporation και οι κρατικές ρυθμιστικές αρχές στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη ανέλαβαν τον έλεγχο της Silicon Valley Bank (SVB) και της Signature Bank και εγγυήθηκαν όλες τις καταθέσεις τους, πέρα από το συνηθισμένο ομοσπονδιακό όριο ασφάλισης των 250.000 δολαρίων.

Η Fed ανακοίνωσε επίσης μια νέα υπηρεσία δανειοδοτικής διευκόλυνσης, με την υποστήριξη του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, την οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούν άλλες τράπεζες για να τις βοηθήσει να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καταθετών.

Οι κινήσεις έχουν στόχο να εμποδίσουν τη μόλυνση ολόκληρου του τραπεζικού τομέα των ΗΠΑ, μετά τις μαζικές αναλήψεις καταθέσεων που υπέστη την περασμένη εβδομάδα η SVB, με έδρα στη Σάντα Κλάρα, οι πελάτες της οποίας ήταν κυρίως κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) και νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας (startups).

Παρακάτω θα δούμε πώς λειτουργεί η παρέμβαση της Fed και πώς διαφέρει από τα προγράμματα διάσωσης στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.

Πώς λειτουργούν οι δανειοδοτικές διευκολύνσεις της Fed;

Οι τράπεζες θα μπορούν να αξιοποιούν για έως και ένα χρόνο την υπηρεσία δανειοδοτικής διευκόλυνσης της Fed, παρέχοντας εγγυήσεις όπως κρατικά ομόλογα, τα οποία θα αποτιμώνται στην ονομαστική τους αξία. Τέτοιες πιστωτικές γραμμές αποτέλεσαν το εργαλείο που επιλέχτηκε μετά την κρίση του 2008 και χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς, όταν οι κεντρικές τράπεζες επενέβησαν για να σταθεροποιήσουν τις αγορές στις πρώτες μέρες της Covid-19.

Οι παρεμβάσεις της εποχής της πανδημίας διεύρυναν το πεδίο και την κλίμακα εμβέλειας της Fed σε πρωτοφανή επίπεδα, μπλέκοντας τελικά την κεντρική τράπεζα στις αγορές εταιρικών πιστώσεων και δημοτικών ομολόγων και δημιουργώντας ένα σωσίβιο για να στηρίζονται άμεσα μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Προς απόδειξη της αποτελεσματικότητάς τους, χρησιμοποιήθηκε μόνο ένα κλάσμα της υποστήριξης ύψους πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων που διατέθηκαν μέσω αυτών των δανειακών διευκολύνσεων, καθώς και μόνο η υπόσχεση για υποστήριξη από πλευράς Fed κατέπνιξε τον πανικό.

Την Κυριακή, η Fed προσπάθησε να φτάσει σε παρόμοιο αποτέλεσμα, έως του σημείου να δηλώσει «έτοιμη ώστε να αντιμετωπίσει τυχόν πιέσεις ρευστότητας που μπορεί να προκύψουν».

Ποια προβλήματα προσπαθούν να λύσουν οι ρυθμιστικές αρχές;

Πολλές τράπεζες έχουν μεγάλους καταθέτες με υπόλοιπα που υπερβαίνουν το όριο των 250.000 δολαρίων, πέραν του οποίου οι καταθέσεις δεν καλύπτονται από τον ασφαλιστικό μηχανισμό της FDIC. Εάν αυτοί αποσυρθούν, περισσότερες τράπεζες θα αντιμετωπίσουν αντίστοιχη πίεση να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία με ζημία.

Η εκτεταμένη εγγύηση καταθέσεων έχει στόχο να αποτρέψει μεγαλύτερο bank run, πείθοντας τους πελάτες να παραμείνουν στη θέση τους, διότι θα προστατεύονται ακόμη και σε περίπτωση που πτωχεύσει κι άλλη τράπεζα.

Η προσφορά της Fed για δανεισμό έναντι ομολόγων υψηλής ποιότητας στο άρτιο στοχεύει να βοηθήσει άλλες τράπεζες να ανταποκριθούν σε αναλήψεις χωρίς να πουλήσουν τίτλους με ζημία. Οι καταθέτες σε άλλες τράπεζες μπορούν πλέον να είναι καλύτερα πεπεισμένοι ότι θα αποφύγουν να παγιδευτούν σε τέτοιο πανικό.

Αυτό επίσης απαντά σ' ένα συγκεκριμένο πρόβλημα στην SVB και σε άλλα μεγάλα ιδρύματα: πολλά απ' αυτά έχουν δισεκατομμύρια δολάρια δεσμευμένα σε τίτλους που μπορούν να πουληθούν αυτή τη στιγμή για λιγότερο απ' όσο πλήρωσαν για να τους αποκτήσουν. Εάν διατηρούνταν μέχρι τη λήξη τους, θα άξιζαν το άρτιο. Ο δανεισμός από τη Fed μειώνει τον κίνδυνο να αποκρυσταλλωθούν σε πραγματικές ζημίες οι απώλειες σε τραπεζικά χαρτιά, που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 600 δισ. δολάρια στο τέλος του 2022.

Γενικότερα, η σκιά των αποταμιευτών που χάνουν χρήματα από τις καταθέσεις τους σε μια μεγάλη αμερικανική τράπεζα θα είχε κλονίσει την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα είχε αυξήσει τον κίνδυνο εκτεταμένης φυγής.

Η επίδειξη δύναμης την Κυριακή είχε σκοπό ακριβώς να σταματήσει τη συνέχιση αυτού του ολέθριου κύκλου.

Ποια η διαφορά σε σχέση με τις διασώσεις που χρηματοδοτήθηκαν από τους φορολογούμενους το 2008;

Οι αξιωματούχοι της FDIC και του Υπουργείου Οικονομικών ήταν πρόθυμοι να επισημάνουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία της SVB και της Signature θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των αρχικών κρατικών δαπανών, ώστε να δοθεί στους καταθέτες πρόσβαση στα χρήματά τους.

Αυτό μπορεί να είναι αρκετό για να καλυφθεί η τρύπα, διότι οι απώλειες της SVB ήταν απώλειες σε κρατικά ομόλογα, όχι σε επισφαλή δάνεια ή περίπλοκους τίτλους, όπως συνέβη στη μεγάλη οικονομική κρίση. Η SVB διέθετε επίσης έναν μεσίτη-ντίλερ και έναν επενδυτικό τραπεζικό βραχίονα, και η πώληση αυτών των τμημάτων θα μπορούσε επίσης να δώσει χρήματα ώστε να αποπληρωθεί η ομοσπονδιακή βοήθεια.

Εάν και τότε εξακολουθεί να μην καλύπτεται η τρύπα, αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν το βράδυ της Κυριακής: «Οποιεσδήποτε απώλειες στο ταμείο ασφάλισης καταθέσεων για τη στήριξη των ανασφάλιστων καταθετών θα ανακτηθούν με ειδική αξιολόγηση στις τράπεζες».

Η άλλη διαφορά είναι ότι η κυβέρνηση έχει πει πως οι επενδυτές που κατέχουν τις μετοχές και τα ομόλογα της SVB και της Signature θα χάσουν τα χρήματά τους, εκτός εάν υπάρχουν πλεονάζοντα κεφάλαια μετά την εξόφληση των καταθετών. Με εξαίρεση τη Lehman Brothers, αυτό γενικά δεν συνέβη το 2008, λόγω των φόβων ότι οι απώλειες σε τραπεζικές μετοχές και ομόλογα θα εξάπλωναν τη μετάδοση.

«Λένε ότι ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε κίνδυνο. Δεν βλέπω τίποτα τέτοιο», είπε ο Lloyd Blankfein, επικεφαλής της Goldman Sachs το 2008. «Οι μεγαλύτερες τράπεζες διέπονται από πολύ πιο αυστηρές ρυθμίσεις και έχουν υποβληθεί σε αυστηρά stress tests».

Γιατί εξακολουθούν να βυθίζονται οι μετοχές άλλων τραπεζών;

Οι απότομες κινήσεις στις μετοχές ορισμένων τραπεζών υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές δεν είναι πλήρως πεπεισμένοι πως το πακέτο διάσωσης της Κυριακής θα τερματίσει τις συνέπειες από την κατάρρευση της SVB. Από κει και πέρα, ακόμη και οι πιο υγιείς τράπεζες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν υψηλότερα κόστη και αυστηρότερες ρυθμίσεις, ακόμη κι αν η διάσωση της Κυριακής καταφέρει να αμβλύνει την κρίση εμπιστοσύνης που επαπειλήθηκε τις τελευταίες μέρες.

Είτε με την προσφορά υψηλότερων επιτοκίων για τους καταθέτες, είτε με την αξιοποίηση της διατραπεζικής αγοράς χρήματος, αναλυτές αναμένουν ότι οι τράπεζες θα πάρουν λίγα ρίσκα ενισχύοντας τη χρηματοοικονομική τους θέση -και αυτό σημαίνει μικρότερα περιθώρια επιτοκίου.

Οι ρυθμιστικές αρχές ενδέχεται επίσης να επανεξετάσουν τις υποθέσεις τους σχετικά με τη συστημική σημασία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μεσαίου μεγέθους, συμπιέζοντας περαιτέρω τα κέρδη ενός κλάδου που είχε υποστηρίξει επιτυχώς ότι πρέπει να γλιτώσει από τη σκληρή εποπτεία που ασκείται στις μεγαλύτερες τράπεζες.

Ποια μελλοντικά προβλήματα δημιουργεί αυτή η παρέμβαση;

Θα ενταθεί η πίεση στη FDIC ώστε να εγγυηθεί όλες τις καταθέσεις σε όλες τις τράπεζες των ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το ύψος των λογαριασμών, υπό τον φόβο ότι επενδυτές και καταθέτες θα αποσύρουν ό,τι μένει απροστάτευτο. Αυτό θα επεκτείνει και στις επιχειρήσεις ένα δίχτυ προστασίας που πάντα εστιαζόταν στους μικρούς πελάτες και θα αυξήσει την πιθανότητα το τελικό κόστος να επιβαρύνει τον φορολογούμενο.

«Η διάσωση των χρημάτων των φορολογουμένων σήμερα θα δείξει στις επιχειρήσεις ότι η Fed θα τις διασώσει αύριο», δήλωσε ο Aaron Klein του Ινστιτούτου Brookings.

Η απόφαση ώστε ο μηχανισμός έκτακτης δανειοδότησης να δεχτεί τίτλους στο άρτιο μειώνει επίσης την πίεση στις τράπεζες να είναι συνετές με τις επενδύσεις τους και τη διαχείριση της ρευστότητάς τους, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με προσπάθειες δεκαετιών να γίνουν ασφαλέστερες.

Εάν οι τιμές των τραπεζικών μετοχών συνεχίσουν να πέφτουν και συμπαρασύρουν την ευρύτερη αγορά, η Fed μπορεί να αισθανθεί πίεση για να σταματήσει την αύξηση επιτοκίων, σε μια εποχή που ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον στόχο του 2%.

«Αυτό που συμβαίνει είναι καθαρός πανικός», δήλωσε ο Christopher Whalen, βετεράνος τραπεζικός αναλυτής και επικεφαλής της Whalen Global Advisors. «Αν έχουμε περισσότερες χρεοκοπίες τραπεζών, νομίζω θα μπορούσαμε να δούμε τα επιτόκια της Fed να πέφτουν».

© The Financial Times Limited 2023. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation