Η Fed δεν μπορεί να αγνοεί για πολύ ακόμα τον πληθωρισμό

Σε πλήρη αντίθεση με τις προσδοκίες της αγοράς, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ βρίσκεται εν μέσω μιας μεγάλης κάμψης. Ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται να κλείσει τη φετινή χρονιά κοντά στο 1%, αρκετά κάτω από τον στόχο του 2% της Fed.

Eίναι μια προοπτική που θα έχει σημαντικά επακόλουθα για την πολιτική της Fed, καθώς και για τις αγορές μετοχών και ομολόγων.

Με τόσο χαμηλό πληθωρισμό σε αυτό το τελευταίο στάδιο του οικονομικού κύκλου, οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων θα φτάσουν σε νέα χαμηλά. Σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι τιμές και τα εισοδήματα αυξάνονται με πιο αργό ρυθμό από ό,τι οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους, τα υψηλά επίπεδα χρέους θα ασκήσουν περαιτέρω καθοδική πίεση στην οικονομική ανάπτυξη. Η Fed, η οποία θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα αυξήσει τα επιτόκια, θα σταματήσει να τα αυξάνει. Στο τέλος, τα χαμηλότερα επιτόκια και άρα το φθηνότερο κεφάλαιο μπορεί να παρατείνουν την ανατίμηση των στοιχείων ενεργητικού που θεωρούνται ότι συνδέονται με την ανάπτυξη, όπως οι τεχνολογικές μετοχές.

Καθώς πλησιάζουμε το τέλος του πρώτου μισού του έτους, οι καθοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό αυξάνονται.

Οι τιμές σε πολλά συστατικά του δομικού πληθωρισμού βρίσκονται σε ξεκάθαρη και σε πολλές περιπτώσεις επιταχυνόμενη καθοδική τροχιά. Πάρτε για παράδειγμα την εκπαίδευση. Το κόστος αυξήθηκε 2% τον Απρίλιο σε σχέση με πέρυσι, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 είχαν αυξηθεί 4%. Δείτε τις τιμές των αυτοκινήτων, που υποχώρησαν 1,4% τον Απρίλιο σε σχέση με πέρυσι, έναντι ανόδου 0,6% τον Ιανουάριο του 2016.

Αυτές οι καθοδικές πιέσεις στις τιμές είναι εν μέρει το αποτέλεσμα διαρθρωτικών αποπληθωριστικών πιέσεων (όπως τα υψηλά επίπεδα χρέους), αλλά προκαλούνται και από εξελίξεις σε συγκεκριμένους τιμές, όπως στην περίπτωση της εκπαίδευσης, τα ασύμφορα δίδακτρα για το κολέγιο και τις μεγάλες πιέσεις στην αγορά φοιτητικών δανείων. Στην αγορά αυτοκινήτων, η άνοδος των αποθεμάτων και οι εντεινόμενες πιστωτικές δυσκολίες ασκούν καθοδική πίεση.

Ωστόσο, η πιο σημαντική εξέλιξη σε έναν συγκεκριμένο τομέα είναι ότι ο ρυθμός αύξησης του κόστους εύρεσης στέγης -ή ενοικίου- έχει υποχωρήσει. Μετά την πιστωτική κρίση, ο δομικός πληθωρισμός προσέγγισε το 2% μόνο γιατί το κόστος στέγασης αυξανόταν με γρήγορο ρυθμό. Αλλά τους τελευταίους έξι μήνες, ο πληθωρισμός στην αγορά κατοικιών έχει επιβραδυνθεί απότομα. Αυτό αναμένεται να συνεχιστεί.

Μια καθοριστική αποπληθωριστική δύναμη είναι εν μέρει η ανάπτυξη των μισθών. Η ονομαστική αύξηση των μισθών έχει διολισθήσει φέτος και η πραγματική αύξηση των μισθών έχει καταρρεύσει από το 2% τον Ιούλιο του 2016 στο 0,3% τον Απρίλιο. Δεν είναι δύσκολο να δει κανείς γιατί είναι τόσο αδύναμες οι καταναλωτικές δαπάνες.

Αναλυτές της Wall Street έχουν επανειλημμένα προβλέψει μια επιτάχυνση στην αύξηση των μισθών και άρα του πληθωρισμού, τα τελευταία δύο χρόνια. Και το επιχείρημα είναι πάντοτε το ίδιο: η αδυναμία στην αγορά εργασίας έχει εξαφανιστεί όπως φαίνεται από το χαμηλό ποσοστό ανεργίας, κάτι που σημαίνει ότι οι πιέσεις στους μισθούς θα αρχίσουν να εντείνονται.

Αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσα περιθώρια βελτίωσης έχει ακόμα η αγορά εργασίας. Ο λόγος είναι πως το ποσοστό του πληθυσμού που είτε απασχολείται είτε αναζητά εργασία (το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό) είναι πάνω από πέντε ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από ό,τι ήταν πριν την πιστωτική κρίση.

Αν και ένα μεγάλο μέρος της πτώσης στο ποσοστό αυτό οφείλεται στις δημογραφικές αλλαγές, πολλοί έχουν αποχωρήσει από το εργατικό δυναμικό επειδή πολύ απλά δεν μπορούν να βρουν εργασία ή δεν είναι διατεθειμένοι να το κάνουν. Και σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι δεν είναι διατεθειμένοι να βρουν δουλειά, είναι συνήθως επειδή οι μισθοί στο κατώτερο τμήμα του εισοδηματικού φάσματος είναι τόσο χαμηλοί.

Σημειώστε, επίσης, πως το ποσοστό συμμετοχής παραμένει στα ίδια επίπεδα από το 2014. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την καθιερωμένη αντίληψη πως όλη η πτώση από το 2008 και μετά ήταν το αποτέλεσμα των μακροπρόθεσμων δημογραφικών μεταβολών. Δείχνει επίσης πως μια αύξηση στο ποσοστό συμμετοχής είναι απολύτως πιθανή. Αν αυξηθεί κατά μία μόλις ποσοστιαία μονάδα, το εργατικό δυναμικό θα αυξηθεί κατά περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους. Θα υπάρξουν καθοδικές πιέσεις στην αύξηση των μισθών.

Δύο ακόμα διαρθρωτικές δυνάμεις κρατούν χαμηλά τους μισθούς: η εξαιρετικά χαμηλή ανάπτυξη της παραγωγικότητας και η παγκοσμιοποίηση. Γιατί οι αμερικανικές εταιρείες να πληρώνουν τους εργαζομένους περισσότερο, όταν το πραγματικό ΑΕΠ δεν αυξάνεται ουσιαστικά και όταν άλλοι άνθρωποι σε άλλες χώρες μπορούν να κάνουν τα ίδια πράγματα πιο φθηνά;

Στις υπόλοιπες σημαντικές αποπληθωριστικές δυνάμεις συμπεριλαμβάνονται οι ετεροχρονισμένες επιπτώσεις στις τιμές από την περσινή ανατίμηση του δολαρίου και η πτώση στις τιμές των εμπορευμάτων, που προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη σύσφιξη της οικονομικής πολιτικής στην Κίνα.

Η εξέλιξη που θα μπορούσε να πιέσει τον πληθωρισμό υψηλότερο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θα ήταν μια έγκαιρη δημοσιονομική τόνωση στις ΗΠΑ. Αλλά η πιθανότητα να συμβεί αυτό υποχωρεί κάθε μέρα, δεδομένου ότι όποια μέτρα τόνωσης και αν εφαρμοστούν, θα είναι το αποτέλεσμα μιας χαοτικής και τεταμένης πολιτικής διαδικασίας. Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός και οι αποδόσεις των ομολόγων θα συνεχίσουν να υποχωρούν.

*Ο αρθρογράφος είναι ο ιδρυτής και ο επικεφαλής έρευνας στην Precision Macro LLC

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation