Ο Ντράγκι και το ερώτημα που δεν μπορεί να αποφύγει

Η λέξη που ακούγεται στα γραφεία των traders, κομμάτι του debate για το ποιο θα είναι το επόμενο βήμα της ΕΚΤ, είναι ένας όρος που οι φορείς χάραξης πολιτικής προτιμούν να μη χρησιμοποιούν: το tapering.

Πώς, αναρωτιούνται οι επενδυτές, θα περιοριστούν τα προγράμματα εξαιρετικής τόνωσης που εισάχθηκαν για την αναβίωση της οικονομίας της ευρωζώνης; Και όταν περιοριστούν, τι θα γίνει στις αγορές που έχουν συνηθίσει σε έναν αξιόπιστο και ισχυρό αγοραστή χρέους;

Εχουν συσσωρευτεί 1,8 τρισ. δολάρια κυβερνητικού χρέους, χρεογράφων που καλύπτονται από περιουσιακά στοιχεία και ομολόγων τραπεζών και εταιριών, και προστίθενται άλλα 60 τρισ. κάθε μήνα.

Ωστόσο, έναν χρόνο αφότου η ΕΚΤ άρχισε για πρώτη φορά να περιλαμβάνει εταιρικό χρέος στις αγορές της, ανάπτυξη και πληθωρισμός δεν δίνουν ενδείξεις σταθερής ανάκαμψης. Το μέγεθος των μηνιαίων αγορών μειώθηκε από 80 δισ. ευρώ τον Μάιο και με τους τωρινούς ρυθμούς της συνεχιζόμενης συσσώρευσης, η κεντρική τράπεζα κινδυνεύει να φτάσει στο ανώτατο όριο που μπορεί να κατέχει σε γερμανικά ομόλογα (Bund).

Επομένως, οι περισσότεροι στρατηγικοί αναλυτές περιμένουν σύντομα μια ανακοίνωση, αν και αναμένουν σταδιακή αλλαγή και διατήρηση των αποδόσεων των ομολόγων σχετικά χαμηλά. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεδριάζει και θα δημοσιεύσει επικαιροποιημένες προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Ο Francesco Garzarelli, συνεπικεφαλής στην ερευνητική ομάδα αγορών και μακροοικονομίας της Goldman Sachs, αναμένει πως η ΕΚΤ θα αφήσει αμετάβλητα τα επιτόκια και τον ρυθμό αγορών περιουσιακών στοιχείων μέχρι το τέλος αυτού του χρόνου, αλλά θα ανακοινώσει τον Οκτώβριο ή τον Δεκέμβριο tapering που θα διαμορφώσει τις καθαρές αγορές στο μηδέν μέχρι τα τέλη του 2018.

«Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, οι περισσότεροι αναλυτές έχουν παρόμοιες απόψεις με τις δικές μας, με την ανακοίνωση να έρχεται στη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο (κάτι που συμφωνεί με τις δικές μας προβλέψεις) και τις αγορές να σταματούν τον Ιούνιο με Σεπτέμβριο του 2018 (νωρίτερα απ’ ό,τι αναμένουμε εμείς)», τονίζει.

Βασικός παράγοντας, ωστόσο, είναι η πραγματική ισχύς της ανάκαμψης της Ευρώπης. Η οικονομία των 19 χωρών που μοιράζονται το ευρώ έχει αναπτυχθεί σταδιακά, για τρία χρόνια, αλλά με αργό ρυθμό. Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί, με τη «δομική» μέτρηση που παρακολουθούν οι φορείς χάραξης πολιτικής να ξεπερνά σε ετήσια άνοδο το 1%, αλλά να παραμένει πολύ κάτω του στόχου τους για 2%.

Ο Laurent Clavel, οικονομολόγος στην Axa Investment Managers, επισημαίνει πως «η ΕΚΤ θα έπρεπε μάλλον να διατηρήσει μια πολύ διευκολυντική στάση, διότι δεν υπάρχει βεβαιότητα πως ο πληθωρισμός επιστρέφει στον στόχο».

Πράγματι, ο Μάριο Ντράγκι ανέφερε την περασμένη εβδομάδα πως «εξαιρετική ποσότητα νομισματικής στήριξης» είναι ακόμη απαραίτητη, σε σχόλια του προέδρου της ΕΚΤ ενώπιον του ευρωκοινοβουλίου.

Ωστόσο, κάποιοι επιχειρηματολογούν πως η ΕΚΤ θα χρειαστεί να παραδεχθεί πως η οικονομία ισχυροποιείται. «Σύντομα, έπειτα από αυτή τη συνεδρίαση, η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να παραδεχθεί το «tapering» που προξενεί τον τρόμο και να ακολουθήσει τα στοιχεία με το να γίνει πιο επιθετική. Αυτό θα σηματοδοτούσε το πρώτο, το πιο αβέβαιο βήμα προς ένα μέλλον όπου η δημοσιονομική πολιτική θα παίζει μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη από τη νομισματική πολιτική», υπογραμμίζει η Aberdeen Asset Management.

Όταν η Fed περιόρισε το δικό της πρόγραμμα αγορών, ανακοίνωσε στα τέλη του 2013 ξεκάθαρο tapering αγορών, μια ελάττωση 10 δισ. δολαρίων κάθε μήνα, μέχρι το μηδέν.

Η ευρωπαϊκή προσέγγιση είναι διαφορετική και δείχνει μια επιθυμία για ευελιξία που θα μπορούσε να εκπλήξει. Όταν ο κ. Ντράγκι ανακοίνωσε τη μείωση στις μηνιαίες αγορές, τόνισε πως είναι πιθανό το μέγεθος των αγορών να αυξηθεί και πάλι, αν είναι απαραίτητο.

Για κάποιους, τα λόγια του δείχνουν ότι ο περιορισμός στο πρόγραμμα αγορών ομολόγων θα μπορούσε να αφαιρεθεί. Οι αγορές έχουν διανεμηθεί μεταξύ των χωρών, ανάλογα με το συγκριτικό μέγεθος των οικονομιών τους, του λεγόμενου «κεφαλαιακού κλειδιού» (capital key), και θεωρητικά η ΕΚΤ δεν πρέπει να έχει στην κατοχή της πάνω από το ένα τρίτο οποιασδήποτε έκδοσης ομολόγων.

«Αυτή η ανακοίνωση μπορεί να είναι πραγματική μόνο αν το κεφαλαιακό κλειδί δεν αποτελεί πραγματικό περιορισμό», εξηγεί ο Νικόλας Πανηγυρτζόγλου, στρατηγικός αναλυτής για την κατανομή περιουσιακών στοιχείων στην JPMorgan. «Δεν πιστεύω ότι αυτός ο τεχνικός περιορισμός αποτελεί πραγματική κόκκινη γραμμή γι’ αυτούς».

Αναφέρεται στις επερχόμενες ιταλικές εκλογές, που πρέπει να πραγματοποιηθούν μέχρι τον Μάιο του 2018. Η Ιταλία έχει το περισσότερο κυβερνητικό χρέος στην ευρωζώνη και φοβάται για την ικανότητά της να συντηρήσει αυτό το βάρος, ενώ είναι μέλος του κοινού νομίσματος και τροφοδότησε την κρίση χρέους το 2011.

Ο προσδιορισμός της επίδρασης του QE σε επιμέρους αγορές είναι δύσκολος -η Goldman Sachs εκτιμά πως έχει πιέσει πτωτικά τις αποδόσεις των ομολόγων αναφοράς στις χώρες της βόρειας Ευρώπης με μεγάλη πιστοληπτική ικανότητα, κατά περίπου 40 με 60 μονάδες βάσης, αλλά και περισσότερο σε χώρες με μεγαλύτερο ρίσκο. Η αφαίρεση της «επίσημης πίεσης» πιθανώς θα κάνει τις αγορές να αναμένουν αντιστροφή παρόμοιου μεγέθους.

Η ΕΚΤ θα μπορούσε να επιλέξει να μειώσει τις μηνιαίες αγορές σε 40 δισ. ευρώ για εννέα μήνες -μέχρι να περάσουν οι εκλογές στις οποίες το Κίνημα των Πέντε Αστέρων αναμένεται να τα πάει καλά- και μετά να δει τι θα κάνει.

«Η αναφορά της λέξης tapering είναι επικίνδυνη γιατί, όπως επεσήμανε ο Ντράγκι, υπονοεί ένα σχέδιο για απόλυτο τερματισμό στην ποσοτική χαλάρωση», σχολιάζει ο κ. Πανηγυρτζόγλου.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation