Μήπως ήρθε η ώρα της Ευρώπης να λάμψει;

Σήμερα αναμέναμε την πρώτη εκτίμηση για την οικονομική ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών τους τρεις πρώτους μήνες του χρόνου. Δεδομένου του πολιτικού κλίματος, αλλά και της έντονης ανησυχίας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την εικόνα και τη δημοτικότητά του, το περιμέναμε πως, όποιο κι αν ήταν το νούμερο, θα βρισκόταν αμέσως στο επίκεντρο του πολιτικού debate.

Στο μεταξύ μπορούμε να μάθουμε πολλά και από μια σειρά στοιχείων αυτής της εβδομάδας επάνω στην ευρωπαϊκή οικονομία. Σήμερα η Βρετανία δημοσίευσε τον πιο αδύναμο ρυθμό ανάπτυξής της εδώ και έναν χρόνο -κάτι όχι εντελώς απροσδόκητο μετά τις πρόσφατες ενδείξεις για μειούμενες πωλήσεις λιανικής και υποτονικές επιχειρηματικές επενδύσεις.

Στην ΕΕ συνολικά, υπάρχουν κάποιες πολύ ενθαρρυντικές ενδείξεις πως χτίζονται βαθμιαία τα θεμέλια για μακροπρόθεσμη ευημερία, ακόμη κι αν η βραχυπρόθεσμη κυκλική φάση της οικονομίας εξακολουθεί να αφήνει μεγάλο περιθώριο για βελτίωση. Τα ποσοστά της ανεργίας παραμένουν υπερβολικά υψηλά, ωστόσο βρίσκονται σε καθοδική πορεία σχεδόν παντού. Μια συναρπαστική συγκριτική μελέτη της ανεργίας από περιοχή σε περιοχή, δείχνει υποχώρηση πέρυσι σε τέσσερις από τις πέντε περιοχές της ΕΕ και πτώση 0,5 ποσοστιαίας μονάδας ή παραπάνω σε τρεις από τις πέντε.

Ταυτόχρονα υπάρχει μια σταθερή τάση προς υψηλότερη απασχόληση: το ποσοστό της απασχόλησης στις ηλικίες 20 με 64 αγγίζει πλέον το ποσοστό-ρεκόρ του 71,1%. Το νούμερο εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο σε σχέση με των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται περίπου στο 76%, σύμφωνα με πληροφορίες της αρμόδιας στατιστικής υπηρεσίας για την απασχόληση. Πρέπει να σημειώσουμε, εντούτοις, ότι τα στοιχεία για τις ΗΠΑ ευνοούνται από την αφαίρεση του εξαιρετικά μεγάλου μεριδίου του πληθυσμού που βρίσκεται στη φυλακή ή στο στρατό. Και όμως, ακόμη κι έτσι, το ποσοστό της απασχόλησης είναι μακράν κατώτερο του ιστορικού υψηλού.

Η Ευρώπη, επομένως, ξεκάθαρα διαγράφει μια σωστή πορεία, με περισσότερες δυνατότητες που μπορεί να εκμεταλευτεί. Η σταθερή άνοδος στην απασχόληση ατόμων μεταξύ 55 και 64 ετών είναι ιδιαίτερα καλοδεχούμενη. Επιπλέον, το εργατικό δυναμικό βελτιώνεται σε όρους ποιότητας, αλλά και ποσοστού συμμετοχής στην αγορά εργασίας. Το κομμάτι του πληθυσμού που είναι 30 με 34 ετών και έχει αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αυξήθηκε κατά δύο τρίτα στη διάρκεια των τελευταίων 15 χρόνων. Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν το λύκειο, στο μεταξύ, υποχώρησε κατά περισσότερο από ένα τρίτο το ίδιο διάστημα.

Την ίδια ώρα, αυτά τα στοιχεία δείχνουν πόση πολλή δουλειά χρειάζεται ακόμα. Η Ιταλία, για παράδειγμα, έχει το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μεταξύ των ατόμων ηλικίας 30-34 στην ΕΕ (μόνο η Ρουμανία έχει ελαφρώς χαμηλότερο ποσοστό). Οποιοσδήποτε κατηγορεί το ευρώ για τις φτωχές οικονομικές επιδόσεις της Ιταλίας, καλύτερα να ρίξει μια προσεκτική ματιά στις αποτυχίες της εγχώριας πολιτικής της.

Αν συνεχιστούν οι θετικές τάσεις στην αγορά εργασίας, πάντως, μπορεί σύντομα να είναι η σειρά της Ευρώπης να λάμψει. Βραχυπρόθεσμα, βέβαια, η ανάκαμψη δεν είναι ακόμη τόσο σταθερή όσο θα έπρεπε. Παρότι η ανάπτυξη φαίνεται να έχει παγιωθεί (η Ισπανία εμφάνισε άλλο ένα δυνατό τρίμηνο), η ευρωπαϊκή οικονομία δεν λειτουργεί στην εντέλεια. Αυτό δείχνει πως, παρά τις ανησυχίες για δημοσιονομική και νομισματική χαλάρωση, η μακροοικονομική πολιτική της ευρωζώνης είναι πολύ σφικτή και στα δύο αυτά μέτωπα.

Δείτε τα νούμερα. Το δημοσιονομικό έλλειμμα ολόκληρης της ευρωζώνης υποχώρησε στο 1,5% της συνολικής οικονομικής παραγωγής το 2016, σε μεγάλο βαθμό λόγω των χαμηλότερων κυβερνητικών δαπανών ως ποσοστό της οικονομίας. Το τέταρτο τρίμηνο, το έλλειμμα εξακολουθούσε να είναι χαμηλό (όπως ήταν και οι δαπάνες). Πρόκειται για ένα αμελητέο έλλειμμα -και σημαίνει ότι ακόμη και βάσει των δημοσιονομικών κανόνων της ίδια της ευρωζώνης, υπάρχει πολύ περιθώριο για επέκταση ώστε να μειωθεί γρηγορότερα η ανεργία.

Όσο για την νομισματική πολιτική, η πίεση για σύσφιξη εντείνεται. Ωστόσο κοιτάξτε το δείκτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον τραπεζικό δανεισμό. Η μέτρηση δείχνει ότι τα χαμηλά επιτόκια και οι αγορές περιουσιακών στοιχείων από την ΕΚΤ λειτουργούν ως προβλεπόταν -καθιστούν τα δάνεια φθηνότερα και αυξάνουν τους όγκους των δανείων. Αλλά ακόμη κι έτσι, οι τράπεζες θεωρούν πως η τρέχουσα πολιτική δανεισμού είναι πιο σφικτή από το ιστορικό μέσο όρο για το διάστημα από το 2003 και μετά, μια περίοδο που περιλαμβάνει μια ακραία πιστωτική κρίση. Μια μικρή άνοδος στον πληθωρισμό δεν πρέπει να οδηγήσει σε πιο σφικτή πολιτική.

Η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να κρατά το πόδι μακρυά τόσο το δημοσιονομικό, όσο και το νομισματικό «φρένο». Αν οι φορείς χάραξης πολιτικής δεν έχουν την ικανότητα να προσφέρουν στην οικονομία επιπρόσθετη βοήθεια για να ισχυροποιήσουν την ανάκαμψη, τουλάχιστον ας την αφήσουν στην ησυχία της.

Με τον καιρό, οι δομικές βελτιώσεις της Ευρώπης θα αποδείξουν ότι η απουσία δράσης ήταν σωστή.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation