Μέρες που είναι, είπαμε να παρεκκλίνουμε της κύριας θεματογραφίας μας.

Με την προσδοκία να τύχει κατανόησης αυτή η αναδρομή μας στα τέλη Φεβρουαρίου του 1943.

Ηχήστε, οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα…
Βογκήστε, τύμπανα πολέμου… Οι φοβερές
σημαίες ξεδιπλωθείτε στον αέρα!

Σε αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα.

Με αυτό το πύρινο εγερτήριο ποίημα αποχαιρέτησε τον Κωστή Παλαμά ο Άγγελος Σικελιανός στην τελετή της κηδείας του στο Α΄ Νεκροταφείο. Και η τελετή είχε κλείσει με τον Εθνικό μας Ύμνο, τον Ύμνο στην Ελευθερία, που όλοι μαζί έψαλαν μπροστά στους κατακτητές.

Λίγες μέρες νωρίτερα, η ατμόσφαιρα στη γερμανοϊταλοκρατούμενη Αθήνα είχε γίνει ακόμη πιο βαριά εξαιτίας του διατάγματος για την πολιτική επιστράτευση, σύμφωνα με το οποίο οι άρρενες από 16 έως 45 ετών ήταν υποχρεωμένοι να παρουσιαστούν στις αρχές και να αναλάβουν εργασία εκεί που θα τους επέβαλλαν.

Ο θάνατος και η κηδεία του Κωστή Παλαμά πήραν(*) σαφώς εθνικό χαρακτήρα και σημασία και με τον τρόπο αυτόν ο ποιητής από τη ζωή πέρασε αμέσως στην Ιστορία.

(*) Από σχετικό άρθρο του Βαγγέλη Αθανασόπουλου, στο αφιέρωμα της Νέας Εστίας στον Κωστή Παλαμά (1859-1943), με αφορμή τα πενήντα χρόνια από τον θάνατό του.

Εξαιρετική έκδοση τα Χριστούγεννα του 1993.