Οι πρόσφατες επίμαχες δηλώσεις του Martin Scultz μπορεί να ξάφνιασαν πολλούς όχι όμως όσους παρακολουθούν από κοντά τη μετάλλαξη της κοινωνίας και της οικονομίας, με συνακόλουθο τον κίνδυνο εδραίωσης ενός μεταδημοκρατικού μοντέλου διακυβέρνησης.
Πλούσια η βιβλιογραφία σχετικά με αυτό το θέμα, με τη «ΜΕΤΑΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» του Colin Crouch να έχει αποτελέσει (από το 2012) την αφορμή για μία ευρύτερη συζήτηση...
Ενδεικτικά αναφέρεται πως:
- κυρίαρχο ρόλο στο μεταδημοκρατικό πλαίσιο κατέχει η λεγόμενη παγκόσμια εταιρία. Η υιοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο για την εμφάνιση της ισχυρότατης παγκόσμιας εταιρίας. Το μοντέλο αυτό προβάλλει το αίτημα μιας πλήρους ελεύθερης αγοράς και ενός ελάχιστου κράτους. Εν συντομία, περισσότερο καπιταλισμό και λιγότερο κράτος. Πατέρες του θεωρούνται ο Μίλτον Φρίντμαν και ο Φρίντριχ φον Χάγεκ, ιδρυτές της λεγόμενης Σχολής του Σικάγου που υποστήριζε έναν ακραίο οικονομικό φιλελευθερισμό, όμοιο με αυτόν που έχει επικρατήσει σήμερα. Το μοντέλο που πρότειναν πρωτοδοκιμάστηκε στη Χιλή του δικτάτορα Πινοσέτ και σύμφωνα με τους υποστηρικτές του το πείραμα απέδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα,
- βλέπει στην παγκόσμια εταιρία τον θεμελιώδη θεσμό του μεταδημοκρατικού κόσμου (Κράουτς, 2006:91-116). Θεσμός οικονομικός, κοινωνικός και πολιτικός. Θεσμός που εξελίσσεται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού. «Θεμελιώδης» διότι λειτουργεί, κατά κάποιον τρόπο, όχι μόνο ως πρότυπο οργάνωσης της οικονομίας, αλλά και της κοινωνίας και της πολιτικής. Αναπτύσσεται μάλιστα έντονα η ιδέα που θέλει τις δημόσιες επιχειρήσεις να υιοθετούν το πετυχημένο μοντέλο οργάνωσης της παγκόσμιας εταιρίας,
- η παγκόσμια εταιρία γίνεται, χωρίς καμία αμφιβολία, ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Μπορεί να εκβιάζει κυβερνήσεις, να ορίζει πολιτικές, με λίγα λόγια να κινεί τα νήματα. Οι ιδιοκτήτες μιας παγκόσμιας εταιρίας μπορούν να απειλήσουν οποιαδήποτε κυβέρνηση ότι θα πάνε αλλού αν νιώσουν ότι πλήττονται τα συμφέροντα τους εξαιτίας ρυθμίσεων που σχετίζονται με τη φορολογία, τις εργασιακές σχέσεις ή οτιδήποτε άλλο (Κράουτς, 2006:93). Η λέξη κλειδί εδώ είναι η «ευελιξία». Η ικανότητα δηλαδή της παγκόσμιας εταιρίας να αναθέτει σε τρίτους την παραγωγή των προϊόντων της (outsourcing) και η ίδια να παραμένει αόρατη (2006:97). Η ευελιξία αυτή επηρεάζει καταλυτικά και τον εργασιακό τομέα, αφού όταν μια επιχείρηση μπορεί να εκβιάζει την κυβέρνηση και να επιλέγει πάντα χώρες με τις χείριστες εργασιακές συνθήκες υποβαθμίζει αυτόματα τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης της εργατικής τάξης. Όπως υπογραμμίζει ο Κράουτς, «όταν ένας λαός έχει ανάγκη από νέες θέσεις εργασίας θα υποχρεωθεί να υποκύψει στις απαιτήσεις των παγκόσμιων εταιριών».
(*) ΜΕΤΑΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ - Colin Crouch (Εκδόσεις ΕΚΚΡΕΜΕΣ/2012)