Αγώνα επιβίωσης θα δώσουν τους επόμενους μήνες ακόμα και ορισμένοι από τους πάλαι ποτέ κραταιούς κατασκευαστικούς ομίλους, ενώ κρίσιμοι διαγωνισμοί, που θα ξεκινήσουν στο πρώτο τρίμηνο του 2012, θα κρίνουν τη μελλοντική τους πορεία.

Την ώρα όπου το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έχει εξανεμιστεί, καθώς την τελευταία διετία υπογράφηκαν ελάχιστες μεγάλες συμβάσεις, οι τέσσερις από τους πέντε οδικούς άξονες είναι βαλτωμένοι επί 13 μήνες και οι υποχρεώσεις αρκετών ομίλων υψηλές, οι διοικήσεις πιέζουν για την ανάθεση ή την προώθηση αρκετών διαγωνισμών.

Τα νέα μέτωπα στα οποία θα δοθεί μάχη μεταξύ των τριών ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων (ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ Τέρνα, J&P ΑΒΑΞ) και επιχειρηματιών που φιλοδοξούν να επεκταθούν περισσότερο σε χώρους σχετικούς με τις υποδομές (όπως οι όμιλοι Λάτση, Κοπελούζου, Κοντομηνά, Intracom κ.ά.) ξεκινούν από την εκμετάλλευση των διοδίων της Εγνατίας Οδού, τα δημόσια ακίνητα (τουριστικά, Ελληνικό κ.λπ.) και τα δικαιώματα εξόρυξης μετάλλων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, περνούν από τη διαχείριση απορριμμάτων (Αθήνα, Πελοπόννησος, Δυτική Μακεδονία) και φτάνουν μέχρι την ιδιωτικοποίηση κρατικών μονοπωλίων στην ύδρευση - αποχέτευση (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) καθώς και στη διαχείριση αεροδρομίων και λιμανιών.

Το εύρος του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και η τεράστια υστέρηση της χώρας σε τομείς όπως τα λιμάνια και τα αεροδρόμια οδηγούν πολλούς στο συμπέρασμα πως τους επόμενους μήνες θα γίνει το τελευταίο μοίρασμα της τράπουλας στον χώρο των υποδομών. Γι’ αυτό προβλέπονται σκληρές μάχες συμφερόντων και ο θόρυβος φτάνει ήδη μέχρι τις πόρτες του Μεγάρου Μαξίμου.

Οι ισχυροί έχουν ήδη πάρει θέσεις και πιέζουν προς κάθε κατεύθυνσης καθώς η αναγκαστική συρρίκνωση του Δημοσίου δημιουργεί τον ζωτικό χώρο που χρειάζονται, σε μια περίοδο ασφυξίας για την οικονομία και τους παραδοσιακούς τομείς δραστηριοποίησής τους.

Άμεση προτεραιότητα για τους ισχυρούς εργολήπτες αλλά και για την κυβέρνηση (και την Ομάδα Δράσης του Χορστ Ράιχενμπαχ) είναι η απεμπλοκή των τεσσάρων οδικών αξόνων, ζήτημα για το οποίο οι συσκέψεις είναι συνεχείς.

Ωστόσο, λύση θα δοθεί μόνο μέσω της αναπλήρωσης τραπεζικών δανείων από χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ή με τη σύσταση αντίστοιχου μηχανισμού από το ελληνικό δημόσιο. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει πριν ολοκληρωθεί το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων και αντιμετωπιστούν τα... απόνερα. Οι αισιόδοξοι βλέπουν λύση εντός του πρώτου τριμήνου, καθώς η επανεκκίνηση των έργων θα δημιουργήσει περίπου 70.000 θέσεις εργασίας και μπορεί να περιορίσει την ύφεση κατά 2% του ΑΕΠ!

Το πόσο κρίσιμα είναι τα συγκεκριμένα έργα για κάποιους εργολάβους προκύπτει από μία μελέτη των στοιχείων ανεκτέλεστου υπολοίπου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ: Ο όμιλος στα τέλη Σεπτεμβρίου παρουσίαζε ανεκτέλεστο υπόλοιπο 2,5 δισ. ευρώ, αλλά σχεδόν το 50% αφορά σε έργα που έχουν σταματήσει (οι δύο οδικοί άξονες Μαλιακός - Κλειδί και η Ολυμπία Οδός στην Ελλάδα και το πολυδιαφημισμένο έργο Blue City στο Ομάν). Βάλτε στην εξίσωση και το γεγονός πως οι υποχρεώσεις του ομίλου ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ και καταλαβαίνετε γιατί η διοίκηση της Ελλάκτωρ πιέζει με κάθε μέσο ώστε να ξεκινήσουν οι οδικοί άξονες.

Εντός του πρώτου τριμήνου (το αργότερο εντός του εξαμήνου) θα ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί για την ΕΥΑΘ και την ΕΥΔΑΠ για την οποία είναι σίγουρο πως θα ενδιαφερθούν όχι μόνο οι ισχυροί εργολάβοι (βλέπε τη συμμαχία Ελλάκτωρ - Suez Environment για την ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη), αλλά και ευρύτερα σχήματα υπό ισχυρούς ομίλους όπως οι Γάλλοι της Veolia.

Στο πρώτο εξάμηνο ξεκινά και η διαδικασία για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, για την οποία επίσης αναμένονται κοινά σχήματα εγχώριων ομίλων με ισχυρούς όπως η γαλλική Vinci, η ισπανική ACS που συνεργάζεται με τη ΓΕΚ Τέρνα στην Ιονία Οδό και στον Άξονα Κεντρικής Ελλάδας και άλλοι. Ενδιαφέρον ξένων επενδυτών αναμένεται και για τα λιμάνια - αεροδρόμια (τα οποία επίσης έχουν μονοπωλιακό χαρακτήρα στις περιοχές τους), αν και η συγκεκριμένη διαδικασία βρίσκεται πιο πίσω. Το αρχικό σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων (κανένα σημείο του οποίου δεν τηρήθηκε) προέβλεπε παραχώρηση της πρώτης ομάδας λιμανιών εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012 και κάποιων αεροδρομίων στο τρίτο τρίμηνο.

Από τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους θα ξεκινήσουν οι κόντρες για τα τουριστικά ακίνητα, αφού βγαίνουν στον αέρα διαγωνισμοί για ορισμένα «φιλέτα» όπως το πρώην γκολφ της Αφάντου στη Ρόδο, το Διεθνές Κέντρο Ραδιοτηλεόρασης (IBC) στη Λεωφόρο Κηφισίας κ.λπ. Ισχυροί όμιλοι, όπως η Lamda Development του ομίλου Λάτση, έχουν δηλώσει πως θα ενδιαφερθούν για ορισμένα εξ αυτών.

Πολλά θα κριθούν κι από τη συμμετοχή ξένων επενδυτών στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για το Ελληνικό, που προγραμματίζεται για τον Μάρτιο.

Εντός του πρώτου τριμήνου αναμένονται και οι διαγωνισμοί για τη διαχείριση απορριμμάτων στην Αττική και στην Πελοπόννησο (από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη), μολονότι (όπως έγραψε χθες το Euro2day) το μοντέλο των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) δεν περπάτησε την τελευταία διετία. Τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα έχουν κατασκευαστικό αντικείμενο που αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ και συνολικά έσοδα (από ανταποδοτικά τέλη) περίπου 4 δισ. ευρώ για την προσεχή δεκαετία.

Στα συγκεκριμένα έσοδα δεν υπολογίζεται ο τζίρος από την αποκομιδή των σκουπιδιών, η οποία, με βάση τους μέχρι σήμερα σχεδιασμούς, θα παρέμενε στην αρμοδιότητα των δήμων. Γι’ αυτό και παρατηρείται συνωστισμός ενδιαφερομένων από την Ελλάδα και το εξωτερικό (οι μεγάλοι των κατασκευών, οι όμιλοι Λάτση, Κοπελούζου, Intracom, Λασκαρίδη, είναι μόνο λίγα από τα ονόματα).

Στο μέτωπο των μεταλλευτικών δικαιωμάτων, η κυβέρνηση έβγαλε ήδη στον αέρα τον διαγωνισμό για χρυσωρυχείο στο Κιλκίς, ενώ δίνει μάχη για να προκηρύξει διαγωνισμό για κοίτασμα ζεόλιθου στον Έβρο (το οποίο έχει ήδη παραχωρηθεί από την Περιφέρεια...). Η πρόσφατη είσοδος της καναδικής Eldorado Gold (που αποκτά τα Μεταλλεία Κασσάνδρας από τη European Goldfields) και οι δηλώσεις για σοβαρές ευκαιρίες στον τομέα των μεταλλευμάτων εξηγούν το ενδιαφέρον για σειρά κοιτασμάτων, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα.

Μπορεί η απαισιοδοξία να καλύπτει πλέον ολόκληρο τον παραγωγικό ιστό της χώρας, παρ' όλα αυτά πίσω από τα μαύρα σύννεφα οι ισχυρές εταιρίες ετοιμάζονται για την τελευταία παρτίδα, που φαίνεται πως θα είναι και η μεγαλύτερη. Από την παρουσία τους στο παιχνίδι του επόμενου έτους θα κριθεί η επιβίωση των ομίλων που δημιούργησαν την περίοδο της ευφορίας κι ενδεχομένως να προκύψουν νέες ισορροπίες σε τομείς όπου για πολλά χρόνια είχαμε συνηθίσει να ακούμε τα ίδια ονόματα.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.