Όταν λίγο πριν από το τέλος του 2007 οι traders παραγώγων στην Barclays Capital έστελναν emails ζητώντας από τους συναδέλφους τους στα desk να αλλάξουν τις εισηγήσεις τους για τη διαμόρφωση του Libor (London Interbank Offered Rate)-και γιόρταζαν ανοίγοντας σαμπάνιες όταν το αίτημά τους ικανοποιούνταν- λίγη ιδέα είχαν πόσο εκρηκτικές θα ήταν οι συνέπειες.

Σύντομα αφότου η Barclays αποκάλυψε ότι της επιβλήθηκε πρόστιμο 450 εκατ. δολ. από τις ελεγκτικές αρχές των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας στα τέλη Ιουνίου για χειραγώγηση του Libor, τα τρία κορυφαία στελέχη της -ο πρόεδρος Magnus Agius, ο CEO Bob Diamond και ο εκτελεστικός διευθύνων σύμβουλος, Jerry del Missier- αναγκάστηκαν να παραιτηθούν -αν και ο κ. Agius διατηρεί τη θέση του, έως ότου βρει ένα νέο CEO να τον διαδεχθεί, ώστε να εξασφαλίσει τη σταθερότητα στα ηνία της τράπεζας.

Το ίδιο το Libor βρέθηκε στο μικροσκόπιο. Οι ανά τον κόσμο πολιτικοί εξαπέλυσαν επίθεση στον τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένο, αλλά και ενάντια στη λογική της ίδιας της ύπαρξής του. Ο Ben Bernanke, πρόεδρος της FED είπε στο αμερικανικό Κογκρέσο ότι το σύστημα του Libor είναι «δομικά ελαττωματικό» και αποτελεί «βασικό πρόβλημα στην εμπιστοσύνη του χρηματοοικονομικού συστήματος».

To Libor, μια ημερήσια μέτρηση των μη εξασφαλισμένων διατραπεζικών επιτοκίων δανεισμού σε 10 ισοτιμίες, δέχεται εδώ και καιρό κριτική. Από τότε όπου πρωτοεμφανίστηκε το 1986 υπό την αιγίδα της Βρετανικής Ένωσης Τραπεζών (BAA), οι τραπεζίτες το περιγράφουν ως έναν ατελή δείκτη.

Η κριτική κατά του Libor περίσσεψε κατά τη θύελλα των ετών 2008 και 2009. Ορισμένοι επενδυτές, επικαλούμενοι τη διεύρυνση των cds των τραπεζών και των αποδόσεων των ομολόγων, ένιωσαν ότι οι τράπεζες παραποιούν τα στοιχεία των εισηγήσεών τους για το Libor ώστε να δώσουν στην αγορά την εντύπωση ότι μπορούσαν ακόμη να δανείζονται με χαμηλό επιτόκιο.

Και οι ρυθμιστικές αρχές, όμως, είχαν τις αμφιβολίες τους. Τον Μάιο του 2008, ο Tim Geithner, επικεφαλής (τότε) της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης έστειλε ένα email, που πρόσφατα διέρρευσε, με αποδέκτη τον Mervyn King, διοικητή της Bank of England υπογραμμίζοντας τρόπους ώστε να βελτιωθεί το Libor.

Τεράστια σημασία

Ωστόσο, παρά τα μειονεκτήματά του, η σημασία του Libor αυξάνεται με τον καιρό. Τώρα λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για εκατοντάδες τρισεκατομμύρια δολάρια τίτλων: από σύνθετα παράγωγα προϊόντα έως εταιρικά δάνεια και καταναλωτικά προϊόντα, όπως τα στεγαστικά δάνεια. Έτσι, ακόμη και μια μικρή μεταβολή της τάξης της μιας ή των δύο μονάδων βάσης θα έχει πολλές συνέπειες.

«Το Libor είναι σημαντικό όχι τόσο πολύ ως δείκτης του κλίματος της αγοράς, αλλά γιατί είναι πάρα πολλά τα συμβόλαια που αναφέρονται σε αυτό», λέει ο Richard Fernard, στέλεχος στο Ινστιτούτο CFA. «Αν και υπάρχουν εναλλακτικές, το μεγαλύτερο μέρος των συμβολαίων που σχετίζονται με επιτόκια εξακολουθεί να βασίζεται στο Libor. Έχει τεράστια σημασία».
 
Ωστόσο, λόγω της οργής -τόσο του επενδυτικού κοινού όσο και υψηλών κύκλων του χρηματοοικονομικού κλάδου- για τις περιπτώσεις χειραγώγησης, λίγοι πιστεύουν πως το σύστημα μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργούσε ως σήμερα. «Η αλλαγή θα έρθει για τον απλούστατο λόγο ότι τη θέλουν και το κοινό και οι ρυθμιστικές αρχές», λέει ο κ. Fernard. «Όλοι λένε ότι χρειάζεται αναθεώρηση».

Κάποιες τεχνικές αναθεωρήσεις είναι σχεδόν αναπόφευκτες. Μία από τις δημοφιλέστερες απαιτήσεις είναι να αυξηθεί ο αριθμός των τραπεζών που υποβάλουν εισηγήσεις για τη διαμόρφωση του Libor. Σήμερα στα σχετικά πάνελ μετέχουν για κάθε ισοτιμία μεταξύ έξι και δεκαοκτώ τραπεζών.

Το να περιληφθούν περισσότερες τράπεζες πιθανόν να ωθούσε υψηλότερα τα επιτόκια Libor, μια και ήδη στη λίστα αυτών που υποβάλλουν εισηγήσεις για τον καθορισμό του Libor μετέχουν οι τράπεζες με τη μεγαλύτερη αξιολόγηση παγκοσμίως. Αν προστεθούν και άλλες, χαμηλότερης αξιολόγησης, είναι λογικό η ποιότητα της πίστωσης να εμφανίζεται χειρότερη.

Χαρακτηριστικά, η Credit Suisse εκτιμά πως τυχόν αύξηση των τραπεζών -οι εκτιμήσεις των οποίων διαμορφώνουν τα επίπεδα του δολαριακού Libor- σε 30 από 18 θα προκαλέσουν την αύξηση των επιτοκίων Libor κατά 15 μονάδες βάσης. Ωστόσο, αρκετοί σχολιαστές παρατηρούν ότι το να περιληφθούν περισσότερες τράπεζες θα περιόριζε τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης απόπειρας χειραγώγησης του Libor εκ μέρους ενός εκ των ιδρυμάτων και θα έδινε μια αντιπροσωπευτικότερη εικόνα της διατραπεζικής αγοράς. «Η πληθυσμική αύξηση των πάνελ θα έδινε νέα στοιχεία προς επεξεργασία», λέει ένας αναλυτής στην Νέα Υόρκη. «Η ποιότητα των στοιχείων θα ήταν καλύτερη», προσθέτει.

Στο email του που διέρρευσε, ο κ. Geithner ζήτησε να λαμβάνονται υπόψη οι εισηγήσεις περισσότερων τοπικών τραπεζών. Παρατήρησε ότι μόλις τρεις αμερικανικές τράπεζες (Bank of America, Citi, JP Morgan) μετέχουν στην ομάδα των 18 ιδρυμάτων που κάνουν εισηγήσεις για το δολαριακό Libor, αν και αρκετές ακόμη είναι ενεργές στη διατραπεζική αγορά του Λονδίνου.

Η κατάσταση είναι χειρότερη σε άλλες ισοτιμίες. Δεν υπάρχουν καθόλου τοπικές τράπεζες στην περίπτωση της σουηδικής ή της δανέζικης κορόνας, ενώ υπάρχει μόλις μία για την περίπτωση του αυστραλιανού δολαρίου.

Αρκετοί παρατηρητές της αγοράς επισημαίνουν ότι η απουσία τοπικών τραπεζών είναι παράξενη, με δεδομένα τα κριτήρια της BBA, τα οποία για την επιλογή της τράπεζας στηρίζονται στα επίπεδα δραστηριότητας και στην εξειδίκευση στις αντίστοιχες ισοτιμίες. «Αν ήθελε κανείς να ξέρει τα επιτόκια της σουηδικής κορόνας θα μπορούσε να τον ενημερώσει σχετικά μια διεθνής τράπεζα που μετέχει μεν στο σχετικό πάνελ, αλλά δανείζεται στη συγκεκριμένη ισοτιμία μια φορά στο τόσο;», αναρωτιέται άλλος αναλυτής. «Το πιθανότερο είναι ότι κάποιος θα μπορούσε να έχει καλύτερη απάντηση ρωτώντας τη SEB ή τη Nordea».

Η Νέα Υόρκη κοιμάται

Μια άλλη ιδέα είναι να αλλαχθεί ο χρόνος καθορισμού του Libor. Προς το παρόν, όσοι υποβάλλουν εισηγήσεις πρέπει να έχουν υποβάλει τις εισηγήσεις τους έως τις 11 το πρωί (ώρα Λονδίνου). Κάποιοι λένε ότι θα ήταν καλύτερα οι εισηγήσεις να γίνονται μόνο όταν οι βασικές αγορές για κάθε ισοτιμία είναι ανοικτές. Το Libor του δολαρίου για παράδειγμα μπορεί έτσι να βελτιωθεί αν οι τράπεζες είναι ικανές να συνυπολογίσουν τις αλλαγές στη ρευστότητα που συχνά προκύπτουν όταν η Νέα Υόρκη, πέντε ώρες πριν από το Λονδίνο, ξεκινά τη διαπραγμάτευση. «Αν πρόκειται να θέσεις το επιτόκιο για το δολάριο κάνε το όταν η αγορά της Νέας Υόρκης είναι ανοικτή», λέει ο John Rathbone, ιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρίας JC Rathbone Associates. «Παρομοίως, το επιτόκιο του γεν πρέπει να καθορίζεται όταν η Ιαπωνία είναι ανοικτή».

Πιο ριζικές προτάσεις ζητούν να παραμένουν μυστικές οι εισηγήσεις των τραπεζών και να ανακοινώνεται μόνο η τελική διαμόρφωση του Libor. Οι υποστηρικτές μιας τέτοιας άποψης λένε ότι ακριβώς λόγω της ύπαρξης αυτής της διαφάνειας, οι τράπεζες μπορεί να πουν ψέματα σχετικά με τις εισηγήσεις τους ειδικά σε αγορές πιεσμένες, όπου οι επενδυτές θα περιμένουν εναγωνίως να δουν οποιαδήποτε σημάδια κρίσης ρευστότητας.

Ωστόσο, ακριβώς αυτή η διαφάνεια θεωρείται από άλλους θετικό στοιχείο του Libor. Σε κάθε περίπτωση, τώρα μάλλον δεν είναι η καλύτερη εποχή για να αφαιρεθεί από το Libor ένα επίπεδο υπευθυνότητας. «Δεν πρόκειται να βοηθήσει στη συνείδηση της κοινής γνώμης το να υπάρχει λιγότερη διαφάνεια», λέει ο Michael Cloherty, επικεφαλής στρατηγικής επιτοκίων στην RBC Capital. «Και η άποψη της κοινής γνώμης είναι βραχυπρόθεσμα μεγαλύτερο θέμα», προσθέτει.

Σχεδόν όλοι οι παρατηρητές της αγοράς του Libor συμφωνούν ότι υπάρχουν υπερβολικά πολλές αξιολογήσεις - περίπου 150 ανά ημέρα. Ωστόσο, λίγες από τις 15 χρονικές διάρκειες λήξης των τίτλων -που κυμαίνονται από overnight έως τους 12 μήνες- θεωρούνται σημαντικοί δείκτες.

Η πλειονότητα των προϊόντων που βασίζονται στο Libor αναφέρεται στο τρίμηνο και λιγότερο στο εξάμηνο και το δωδεκάμηνο. Η Fed επισήμανε το γεγονός στην κεντρική τράπεζα της Μ. Βρετανίας το 2008.

«Για χρονικές περιόδους όπως το τρίμηνο, τα στοιχεία του Libor αποτελούν πολύτιμη πληροφορία για το κοινό, λόγω του όγκου της δραστηριότητας που προκύπτει σε εκείνη την χρονική διάρκεια έως τη λήξη του εκάστοτε μέσου πληρωμής. Αντίθετα, ημερομηνίες λήξης για τις οποίες προκύπτει λίγο ή καθόλου trading είναι λιγότερο πολύτιμες», έγραψε ο κ. Gheithner. «Η τρέχουσα πρακτική βάσει της οποίας αναζητούνται εισηγήσεις για επιτόκια στις 15 διαφορετικές περιόδους λήξης, ενώ μόνο ένα μέρος αυτών έχει ουσιαστική δραστηριότητα στην αγορά, πιθανόν οδηγεί σε πιο υποκειμενικές και τυποποιημένες απαντήσεις για όλες τους».

Αντιστροφή της ερώτησης;

Από το 1998, το Libor υπολογίζεται από την BBA ρωτώντας τους μετέχοντες τα επιτόκια με τα οποία αυτοί νομίζουν ότι θα μπορούσαν να δανειστούν ρευστό. Ο κ. Ferdinard του Ινστιτούτου CFA λέει ότι ίσως είναι δυνατόν να τροποποιηθεί η ερώτηση που τίθεται στις τράπεζες και να αφορά όχι το με ποιο επιτόκιο θα δανείζονταν, αλλά με ποιο επιτόκιο θα δάνειζαν άλλες τράπεζες. Οι απαντώντες θα μπορούσαν είτε να απαντήσουν με ένα και μόνο επιτόκιο με το οποίο θα δάνειζαν όλες τις άλλες τράπεζες που μετέχουν στο πάνελ, είτε να καταρτίσουν πίνακα για κάθε μία από αυτές.

Το πλεονέκτημα σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι έτσι οι τράπεζες θα έπαυαν να δημοσιοποιούν πιθανώς επιβλαβείς πληροφορίες σχετικά με τη δική τους δυνατότητα να χρηματοδοτούνται. «Το ένα και μόνο ίδρυμα για το οποίο δεν θα έπρεπε να κάνεις σχόλιο θα είναι το δικό σου», λέει τραπεζίτης που ασχολείται με τον καθορισμό του Libor.

Ωστόσο, αυτό θα περιέπλεκε τον μηχανισμό του Libor. Όσοι υποβάλλουν προτάσεις θα έπρεπε να προχωρήσουν σε κρίσεις για την πιστωτική ποιότητα διαφόρων άλλων ιδρυμάτων. «Θα ήταν αρκετά πρωτοποριακό να αντιστρέψουμε την ερώτηση», λέει ο Juan Carlos Martinez Oliva, στέλεχος του Peterson Institute for International Economics. «Από ακαδημαϊκή άποψη κάτι τέτοιο είναι άψογο. Πρακτικά δεν είμαι σίγουρος πώς θα λειτουργούσε».
 
Μια βασική κριτική προς το Libor είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις στηρίζεται σε υποθετικές συναλλαγές. Οι μετέχοντες καλούνται να εκτιμήσουν πού θα μπορούσαν να δανειστούν, παρά να εκθέσουν τα επιτόκια στα οποία πραγματικά δανείζονται. Αλλά αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτο, με δεδομένο ότι καμία τράπεζα, άσχετα από το μέγεθός της, δεν αναζητεί χρηματοδότηση για πολλές λήξεις και ισοτιμίες καθημερινά.

Το θέμα του κατά πόσον θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν πραγματικά ή υποθετικά επιτόκια δανεισμού βρίσκεται στην καρδιά της αναζήτησης για τη βελτίωση του Libor. Γίνεται όλο και σημαντικότερο από το τέλος του 2008, όταν τα διατραπεζικά επιτόκια αυξήθηκαν κατακόρυφα. Αν και σήμερα είναι σε καλύτερη κατάσταση, δεν έχουν ακόμη ανακάμψει πλήρως.

«Η διατραπεζική αγορά υπολείπεται ακόμη αρκετής ρευστότητας», λέει ο κ. Rathbone τονίζοντας ότι τα τρίμηνα επιτόκια του Libor είναι 35 μονάδες βάσης υψηλότερα από τα βασικά επιτόκια της Τράπεζας της Αγγλίας.«Σε μια πλήρως ρευστή αγορά, στην οποία κανείς δεν ξέρει σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούν τα επιτόκια -κατάσταση όπου βρισκόμαστε σήμερα-, δεν θα σκεφτόταν ότι η διαφορά αυτή θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη από 10-12 μονάδες βάσης», συμπληρώνει.

Τα... υποκατάστατα

Αρκετοί θεωρούν πως το Libor πρέπει να αντικατασταθεί από δείκτες που προκύπτουν από πραγματικές συναλλαγές. Μια πρόταση είναι να χρησιμοποιηθεί η χρήση των βραχυχρόνιων χρεογράφων ή των βραχυπρόθεσμων ομολόγων. Ωστόσο, ενώ οι αποδόσεις σε αυτές θα μπορούσαν να ανιχνευτούν, δεν θα αντανακλούσαν άμεσα τις συνθήκες στη διατραπεζική αγορά. «Τα βραχυχρόνια χρεόγραφα είναι ένας ατελής δείκτης γιατί δίνει στοιχεία για το πώς θα δανειζόταν ένας εκδότης και όχι με τι επιτόκιο θα δάνειζε η μία τράπεζα στην άλλη», λέει ο κ. Cloherty.
 
Επιπλέον, αρκετοί δανειστές περικόπτουν την έκδοση βραχυχρόνιων χρεογράφων λόγω των απαιτήσεων της Βασιλείας ΙΙΙ. Μεταξύ των κανονισμών που αυτή προβλέπει είναι και το ότι οι τράπεζες καλούνται να διατηρούν ρευστότητα για χρέος που θα ωριμάσει σε λιγότερο από 40 ημέρες. Με δεδομένο ότι θα πρέπει να διακρατούν και κεφάλαιο Tier I έως το 3% επιπλέον αυτών των στοιχείων ενεργητικού, το αποτέλεσμα είναι να καταστεί πιο ακριβό το να δανειστεί κανείς για διάστημα λιγότερο από έναν μήνα ή λιγότερο από ένα τρίμηνο.

«Είναι απίστευτα δύσκολο να πάμε ένα επιτόκιο που θα καθορίζεται με βάση τις συναλλαγές, όταν η Βασιλεία ΙΙΙ έχει την προοπτική να εξοβελίσει όλους τους δείκτες», λέει ο κ. Cloherty.

Επιτόκια που παρακολουθούν διατραπεζικές συναλλαγές υπάρχουν. Ανάμεσά τους είναι το Sonia (Sterling Overnight Interbank Average Rate), το οποίο είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος για επιτόκια δανεισμού ανάμεσα σε τράπεζες, και το ισοδύναμό του για εξασφαλισμένο δανεισμό, το Ronia (Repurchase Overnight Index Average). Για την αγορά των ΗΠΑ το πραγματικό επιτόκιο της Fed θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως επισφαλής δείκτης. Ακόμη και ένα επιτόκιο για repo future που πρόσφατα ξεκίνησε τη λειτουργία του ίσως παίξει τον ρόλο του ισοδύναμου για εξασφαλισμένες συναλλαγές.

Λίγοι όμως από αυτούς τους δείκτες έχουν ρευστότητα για χρονική διάρκεια μεγαλύτερη του overnight, ειδικά όταν πρόκειται για άλλες ισοτιμίες πλην του δολαρίου, του ευρώ, της στερλίνας και του γεν. «Θέλουμε επιτόκια σε όλο το φάσμα των ωριμάνσεων;» ρωτά ο κ. Fernard. «Αν είναι έτσι, οι δείκτες αυτοί δεν καλύπτουν τη συγκεκριμένη ανάγκη. Αν επιθυμεί κανείς στοιχεία που βασίζονται σε συναλλαγές, θα πρέπει και να αποδεχθεί ότι δεν θα υπάρχουν αρκετά τέτοια».
 
Άλλοι διαφωνούν επισημαίνοντας ότι δεν υπήρχε ποτέ η πρόθεση το Libor να αποτελέσει δείκτη που να βασίζεται σε πραγματικές συναλλαγές, και ότι αλλάζοντάς το θα αυξηθεί η μεταβλητότητά του. Ισχυρίζονται ότι το να χρησιμοποιούνται εκτιμήσεις για τον καθορισμό του εξομαλύνει μεσοπρόθεσμα το επιτόκιο - κάτι που θα ικανοποιήσει τις αγορές παραγώγων και όσες εταιρίες παίρνουν δάνεια με βάση το Libor.

«Η χρήση ερωτήσεων αντί για στοιχεία από κάποια διαπραγμάτευση έχει τα πλεονεκτήματά της» λέει ένας άλλος αναλυτής των επιτοκίων. «Ρωτάς ουσιαστικά επαγγελματίες με καθημερινή παρουσία στη συγκεκριμένη αγορά να σου πουν κάθε ημέρα τις καλύτερες εκτιμήσεις τους για το επίπεδο όπου θα μπορούσαν να δανειστούν ρευστό. Σε μια οποιαδήποτε ημέρα αυτές οι αγορές μπορεί να μην είναι τόσο ενεργές. Μια τέτοια ημέρα όμως μπορεί ο καθορισμός του Libor να βασιστεί σε μία ή δύο συναλλαγές που δεν είναι αντιπροσωπευτικές της συνολικής αγοράς, με αποτέλεσμα τη μεταβλητότητα».
 
Το μέλλον του Libor

Τα περισσότερα τραπεζικά στελέχη συμφωνούν ότι δεν υπάρχουν προφανή υποκατάστατα του Libor και ότι το να αλλάξει αυτό ουσιαστικά δεν θα βοηθήσει τις χρηματαγορές. «Είναι πολύ δύσκολο να σκεφτούμε κάτι καλύτερο από το βασικό σύστημα», λέει ο κ. Rathbone.

Παρ’ όλα αυτά, το Libor θα αλλάξει. Η BBA είχε ξεκινήσει μια αναθεώρηση πριν επιβληθεί το πρόστιμο στην Barclays και αναμένεται να ανακοινώσει τις προτάσεις της αργότερα φέτος. Μαζί με τις τεχνικές αλλαγές, οι κανόνες είναι πιθανόν να γίνουν αυστηρότεροι, προκειμένου να αποφευχθούν περισσότερες περιπτώσεις χειραγώγησης.

Τα τραπεζικά στελέχη χαρακτηρίζουν «σχεδόν αναπόφευκτο» το να υποβάλλονται εισηγήσεις για χαμηλότερα επιτόκια σε καιρούς δύσκολους, με δεδομένο ότι οι αγορές μπορούν να έχουν τέτοια έλλειψη ρευστότητας, ώστε ένα ακριβές επιτόκιο να είναι αδύνατο να καθοριστεί.

Ανησυχούν περισσότερο για το είδος του παιχνιδιού που παίχθηκε στην περίπτωση της Barclays και αναμφίβολα στην περίπτωση αρκετών άλλων τραπεζών ανάμεσα στα έτη 2005 και 2007, όταν οι traders ενδυνάμωναν τη θέση τους ζητώντας οι εισηγήσεις που θα έκανε το ίδρυμα στο οποίο ανήκαν να είναι τεχνητά υψηλές ή χαμηλές.

Γι' αυτού του τύπου τις συμπεριφορές χρειάζονται ξεκάθαρες τιμωρίες, ώστε το Libor να ξανακερδίσει την αξιοπιστία που έχασε το τελευταίο δίμηνο, λένε σχολιαστές. Η Μεγάλη Βρετανία, ως πατρίδα του Libor, πρέπει να είναι σε θέση να τιμωρεί μεμονωμένα τραπεζικά στελέχη που παραποιούν τα στοιχεία ή συνεργάζονται με άλλους που το κάνουν.
 
«Όσα προβλέπονται όμως για τη χειραγώγηση της αγοράς δεν εφαρμόζονται άμεσα και στην περίπτωση της χειραγώγησης του Libor», λέει ο κ. Fernand. «Τώρα υπάρχει ένα μάλλον ακαταμάχητο επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο θα έπρεπε να συμβαίνει».

Για να λειτουργήσει κάτι τέτοιο, πιθανόν η BBA να πρέπει να εκχωρήσει σε κάποια άλλη οντότητα ορισμένες από τις αρμοδιότητές της που αφορούν την εποπτεία του Libor. Αυτή η οντότητα θα μπορούσε να είναι η Τράπεζα της Αγγλίας ή οι κεντρικές τράπεζες κάθε μιας από τις ισοτιμίες. «Είναι μάλλον οι καλύτεροι υποψήφιοι για να κάνουν κάτι τέτοιο, αν μπουν στο παιχνίδι και νέοι παίκτες», λέει ο κ. Martinez Oliva. «Έχουν την ικανότητα, την πείρα και την απαραίτητα αξιοπιστία για να ελέγξουν τη διαδικασία. Γνωρίζουν την εγχώρια τραπεζική αγορά».
 
Αν οι μετέχοντες στον καθορισμό του Libor αισθάνονται ότι όποιος τυχόν νέος κανονισμός επιβληθεί ή τα πρόστιμα που θα αντιμετωπίσουν είναι πολύ πιεστικά, μπορούν να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τα πάνελ από τα οποία προκύπτει το επιτόκιο. Άλλωστε, εθελοντικά μετέχουν σε αυτά. Τραπεζικά στελέχη μάλιστα επισημαίνουν ότι τα οφέλη από το να υποβάλεις εισηγήσεις για το επιτόκιο είναι περιορισμένα και το ρίσκο μεγάλο, τόσο υλικά, όσο και σε άλλους τομείς που σχετίζονται με τη φήμη, όπως έδειξαν το πρόστιμο που επιβλήθηκε στην Barclays και οι επακόλουθες επιπτώσεις.

Το να υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες για το τι αποτελεί χειραγώγηση και τι όχι είναι πιθανόν να κατευνάσει τις ανησυχίες των τραπεζών. «Αν ο μηχανισμός είναι διαφανής και δουλεύει σωστά, έχει νόημα για τις τράπεζες να μετέχουν σε όλο αυτό», λέει ο κ. Martinez Oliva. Το να μετέχεις σε ένα τέτοιο πάνελ είναι καλή διαφήμιση γι' αυτούς, αφού σημαίνει πως θεωρούνται αξιόπιστοι και ασφαλείς. «Το Libor έκανε τη δουλειά του για δεκαετίες. Οι αλλαγές θα βοηθήσουν, αλλά δεν βλέπω λόγο να αντικατασταθεί από κάτι άλλο. Οι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία θα πρέπει να βελτιωθούν. Στο κάτω-κάτω, το Libor μπορεί να συνεχίσει να παίζει τον κρίσιμο ρόλο του ως δείκτη».