Ο κανονισμός για τις Ευρωπαϊκές Υποδομές Αγοράς σχεδιάστηκε για να ενισχύσει τη διαφάνεια και τη σταθερότητα στην over the counter αγορά παραγώγων, αλλά οι διαφωνίες για το τι θα πρέπει να περιλαμβάνει καθυστερούν την πρόοδό του.

Τι είναι;

Είναι ο κανονισμός για τις Ευρωπαϊκές Υποδομές Αγοράς που σκοπό έχει να αυξήσει τη σταθερότητα στις over the counter αγορές παραγώγων. Είναι μέρος μιας διεθνούς προσπάθειας να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των αγορών αυτών τα οποία έγιναν εμφανή κατά τη διάρκεια της κρίσης που προκλήθηκε μετά τη σχεδόν κατάρρευση της Bear Stearns τον Μάρτιο του 2008, τη χρεοκοπία της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου και τη διάσωση της AIG, επίσης τον Σεπτέμβριο.

Ποια είναι τα κύρια σημεία;

Ο νέος κανονισμός καθιερώνει: υποχρέωση δημοσίευσης πληροφοριών για over the counter παράγωγα, υποχρέωση εκκαθάρισης, μέτρα για τη μείωση αφενός του ρίσκου του αντισυμβαλλομένου και αφετέρου του λειτουργικού κινδύνου από διμερείς εκκαθαρίσεις over the counter παραγώγων. Ακόμα, καθιερώνει κοινούς κανόνες για κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και για αποθετήρια, καθώς και κανόνες για τη διαλειτουργικότητα ανάμεσα σε κεντρικούς αντισυμβαλλομένους. Οι ρυθμίσεις διευκολύνουν εντός της Ε.Ε. τη δέσμευση που ανέλαβαν οι ηγέτες του G20 στο Πίτσμπουργκ τον Σεπτέμβριο του 2009 και θέτει ως ημερολογιακό όριο ολοκλήρωσης το τέλος του 2012. Το προσχέδιο των τεχνικών απαιτήσεων θα πρέπει να είναι έτοιμο έως τον Ιούνιο του 2012.

Τι λένε τα ψιλά γράμματα;

Προστέθηκε μία ρύθμιση για την επέκταση ισχύος του νέου κανονισμού και στα εισηγμένα -εκτός από τα over the counter- παράγωγα, συνοδευόμενη και από μία διαφωνία γύρω από το εάν το συνάλλαγμα θα πρέπει να περιληφθεί -  γεγονότα τα οποία καθυστέρησαν την ψήφιση. Μία άλλη διαφωνία εστιάζει στην πρόσβαση των κεντρικών αντισυμβαλλομένων και στις εκκαθαρίσεις. Ορισμένοι προτείνουν κάθε κεντρικός αντισυμβαλλόμενος να επιτρέπει σε όλους να συνδέονται με τις υπηρεσίες του χωρίς διακρίσεις. Αυτό είναι σοβαρό θέμα για τα λεγόμενα vertical silos, όπως είναι το Deutsche Boerse ή το Nyse Euronext, τα οποία συχνά επιτρέπουν διασύνδεση μόνο με τη δική τους πλατφόρμα.

Τι λέει ο κλάδος;

Η Financial Markets Association (FMA) και η συμβουλευτική Oliver Wyman ολοκλήρωσαν μελέτη για να προσδιορίσουν ακριβώς τον κίνδυνο των αγορών συναλλάγματος. Όπως έδειξαν τα ευρήματα, ο βασικός κίνδυνος σε ό,τι αφορά το συνάλλαγμα σχετίζεται με τον διακανονισμό και αντιστοιχεί στο 92% του κινδύνου σε συναλλαγές έως έξι μηνών. Ο κίνδυνος του αντισυμβαλλομένου, κατά του οποίου σχεδιάστηκε ο κανονισμός για τις Ευρωπαϊκές Υποδομές Αγοράς, αποτελεί μόλις το 5% - 9% του κινδύνου μιας συναλλαγής. Η FMA χρησιμοποίησε αυτήν τη μελέτη για να προωθήσει τη θέση του χρηματοοικονομικού κλάδου ότι το συνάλλαγμα πρέπει να εξαιρεθεί από το πεδίο δράσης της EMIR. Τώρα και οι δύο εκδοχές του προσχεδίου, αυτή του Συμβουλίου και αυτή του Κοινοβουλίου, αναφέρονται στη διαφορά μεταξύ του διακανονισμού και του κινδύνου του αντισυμβαλλομένου, λαμβάνοντας υπόψη και το συνάλλαγμα. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που μένει να αποφασιστεί.

Τι λένε οι ρυθμιστικές αρχές

Είναι χωρισμένες σε διαφορετικές ομάδες. Ήταν η ουγγρική προεδρία -που εκείνη την εποχή ήταν επικεφαλής των διαπραγματεύσεων εκπροσωπώντας το συμβούλιο της Ε.Ε.- που επέκτεινε την EMIR τόσο στα εισηγμένα όσο και στα over the counter παράγωγα. Ορισμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένης της Sharon Bowles, επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, συμφώνησαν με την επέκταση. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένου και του Werner Langen, του Γερμανού ευρωβουλευτή, πιστεύουν ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να μείνει στην αρχική εντολή του G20, η οποία έκανε ξεκάθαρα λόγο μόνο για εκκαθάριση συμβολαίων over the counter.

Τι θα γίνει με την προθεσμία;

Είναι όλο και πιο δύσκολο για την Ε.Ε. να ανταποκριθεί στην προθεσμία του G20. Σύμφωνα με εσωτερική πληροφόρηση από τις Βρυξέλλες, ο κ. Langen απέρριψε ακόμη και την αποκαλούμενη προσέγγιση της πρώτης ανάγνωσης. Βάσει αυτής, ένα νομοθετικό σχέδιο πηγαίνει κατευθείαν από την κοινοβουλευτική επιτροπή στις διαπραγματεύσεις με το συμβούλιο. Ο κ. Langen δήλωσε πως επιθυμεί να ακολουθηθεί η συνήθης νομοθετική διαδικασία και να κριθεί το θέμα με ψήφο της ολομέλειας του Κοινοβουλίου, πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο. Μέσω αυτής της διαδικασίας, η ευθύνη περνά στην Πολωνία, η οποία θα έχει έως τότε αναλάβει την προεδρία.

«Αυτό συνεπάγεται μια δεύτερη ανάγνωση του κειμένου, μετά τη θερινή διακοπή και προσθέτει τουλάχιστον έξι μήνες στην όλη διαδικασία», λέει στέλεχος ρυθμιστικής αρχής ενός κράτους-μέλους. Κάτι τέτοιο καθιστά πολύ δύσκολο να μπορέσει ένας κανονισμός να υιοθετηθεί πολύ πριν από τον Μάρτιο του 2012 και πιέζει ακόμη περισσότερο την εποπτική αρχή για τις Αγορές Κινητών Αξιών (ESMA), στην οποία θα πάει στη συνέχεια ο κανονισμός, να προλάβει τη δική της προθεσμία που λήγει τον Ιούνιο του 2012. Όλο αυτό δημιουργεί σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσον η Ε.Ε. μπορεί να προλάβει την προθεσμία του G20».

Υπάρχουν παράπλευρές απώλειες;

Σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή, η ESMA έχει ξεκινήσει προπαρασκευαστική δουλειά για να αναπτύξει τις τεχνικές λεπτομέρειες ώστε να προλάβει την προθεσμία. Ωστόσο, το θέμα δεν μπορεί να προχωρήσει πριν ο κανονισμός εγκριθεί τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο. «Το να επισημοποιηθούν όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες που απαιτούνται για να τεθεί σε ισχύ η EMIR στον διαθέσιμο χρόνο που απαιτείται είναι ανέφικτο», λέει η ρυθμιστική αρχή και η αναβολή λήψης απόφασης εκ μέρους της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου σημαίνει ότι η ESMA θα πρέπει να προσαρμόσει το προσχέδιό της ανάλογα με το πώς εξελίσσεται η ακολουθούμενη πολιτική σε αντιστοιχία με τις διαπραγματεύσεις που προχωρούν. Αυτό σε ό,τι αφορά την ποιότητα των τεχνικών προδιαγραφών θα μπορούσε να είναι καταστροφή.