Για τις κεφαλαιαγορές ήταν σίγουρα ένα απρόβλεπτο πρώτο εξάμηνο. Εν μέσω της μεταβλητότητας στις αγορές παρατηρήθηκε ένας μεγάλος αριθμός ανάκλησης δημόσιων εγγραφών. Οι αγορές οι οποίες είχαν την καλύτερη επίδοση στο πρώτο τρίμηνο είχαν τη χειρότερη στο δεύτερο. Δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι το δεύτερο μισό του 2010 θα περιέχει τόση μεταβλητότητα όση και στο πρώτο.

Παγκοσμίως στο πρώτο εξάμηνο του 2010 ο όγκος στις κεφαλαιαγορές υποχώρησε κατά 4% έως τα 338 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την εταιρία παροχής δεδομένων Dealogic. Έχοντας να αντιμετωπίσουν τη μεταβλητότητα, οι εκδόσεις στο δεύτερο τρίμηνο έφτασαν τα 163,1 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 174,7 εκατ. ευρώ του πρώτου τριμήνου. Το δεύτερο τρίμηνο καταγράφηκε ο χαμηλότερος όγκος που παρατηρήθηκε σε Q2 από το 2005 και ήταν χαμηλότερος κατά 42% σε σύγκριση με τα 279,5 δισ. ευρώ που συγκεντρώθηκαν στα υψηλά του 2009.

Η περιοχή Ασίας - Ειρηνικού οδηγεί τα IPOs

Αν και ο παγκόσμιος όγκος των δημόσιων προσφορών σημείωσε άνοδο έως τα 98,5 εκατ. ευρώ, η εικόνα δείχνει συνεχιζόμενη ενίσχυση στην Ασία, αλλά υποχώρηση στις ευρωπαϊκές αγορές και στις ΗΠΑ. Ο όγκοι που παρατηρήθηκαν στο δεύτερο τρίμηνο αντιστοιχούν σε περισσότερο από τον μισό συνολικό όγκο, ενώ τέσσερις από τις δέκα μεγαλύτερες εκδόσεις που ολοκληρώθηκαν στο τρίμηνο προήλθαν από τη συγκεκριμένη περιοχή - συμπεριλαμβανομένης και της έκδοσης της Agricultural Bank of China, η οποία πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουλίου. Αυτό αποτελεί αδρή διαφοροποίηση αφενός με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αφετέρου με τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, όπου οι όγκοι υποχώρησαν σε ποσοστά 28% και 34% αντίστοιχα στο πρώτο μισό του έτους.

Βασικός λόγος για την εξέλιξη αυτή, επισημαίνει ο κ. Graig Coben, επικεφαλής του τμήματος κεφαλαιαγορών στις αναδυόμενες αγορές για λογαριασμό της Bank of America - Merrill Lynch, είναι ότι οι νέες εγγραφές στις περιοχές αυτές δεν καλύπτουν την επενδυτική όρεξη για ανάπτυξη. "Πολλές ευρωπαϊκές εταιρίες δεν προσφέρουν την ελκυστική εικόνα ανάπτυξης που επιθυμούν οι επενδυτές. Οι τελευταίοι ψάχνουν για ενδογενή ανάπτυξη και για ανάπτυξη στη συνολική ζήτηση. Αυτό κάνει τις ευκαιρίες που προσφέρει η περιοχή Ασίας - Ειρηνικού να φαίνονται περισσότερο ελκυστικές".

Οι ανησυχίες για τη μελλοντική ανάπτυξη στην ευρωζώνη σημαίνουν ότι οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί. "Οι επενδυτές παρακολουθούν προσεκτικά την ανάπτυξη των εσόδων και των κερδών ανά μετοχή και ενδιαφέρονται για τα εμπόδια που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ανταγωνιστές, οι οποίοι επιχειρούν να εισέλθουν στη συγκεκριμένη αγορά".

Η μεταβλητότητα πανταχού παρούσα 

Καθώς μεγάλο μέρος του πρώτου εξαμήνου χαρακτηρίζεται από τη μεταβλητότητα, οι αγορές ταλαντεύονται ανάμεσα στο ράλι και στη διόρθωση. Αυτό δεν φαίνεται να είναι κάτι παροδικό, λέει ο κ. Viswas Raghavan, επικεφαλής του τμήματος διεθνών αγορών στην JP Morgan. "Υπάρχει ακόμη πολλή αβεβαιότητα για την ανάκαμψη, οπότε για τους επόμενους 12 - 18 μήνες είναι πιθανόν οι αγορές να αντιδρούν υπερβολικά -θετικά ή αρνητικά- σε οποιοδήποτε οικονομικό στοιχείο", επισημαίνει.
 
Αυτό βοηθά στο να ερμηνευτεί ο υψηλός αριθμός των deals που ανακλήθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο. Όταν ο δείκτης της μεταβλητότητας VIX κινηθεί άνω του 30 αυτό καθιστά μια επιτυχημένη νέα έκδοση για χρηματοδότηση πολύ λιγότερο πιθανή.

Οι βίαιες μεταβολές που παρατηρήθηκαν στις αγορές στα τέλη Ιανουαρίου και στις αρχές Φεβρουαρίου αλλά και στα τέλη Μαΐου οδήγησαν σε μεγαλύτερο βαθμό αποτυχίας. Σύμφωνα με στοιχεία της Dealogic, στα IPOs του πρώτου εξαμήνου του 2010 η αποτυχία κυμάνθηκε από το 50% (η BNP Paribas ανακάλεσε δύο από τα τέσσερα IPOs) στο 6% (η JP Morgan ανακάλεσε ένα από τα 17 deals). Άλλες επενδυτικές τράπεζες εμφάνισαν ποσοστά αποτυχίας ανάμεσα στο 20% και στο 29%.

"Ασφαλής ένδειξη του ευμετάβλητου των αγορών είναι η επανάκαμψη του ξεχωριστού bookbuilding - των περιπτώσεων δηλαδή όπου οι τράπεζες ανακοινώνουν το εύρος της τιμής στο τέλος της διήμερης - τριήμερης διαδικασίας. Ο κόσμος μπορεί να έρθει πάνω-κάτω κατά τη διάρκεια ενός κανονικού roadshow, οπότε η τιμή που αρχικά ανακοινώνεται μπορεί να μην είναι πια σχετική", λέει ο κ. Reghavan. "Το να είναι ξεχωριστή η διαδικασία βοηθά να αμβλυνθεί ο κίνδυνος της τιμολόγησης".

Επιθετική αποτίμηση

Αρκετοί εκτιμούν ότι η επιθετική τιμολόγηση έχει μερίδιο ευθύνης για μερικές από τις φετινές αποτυχίες των IPOs. Ένα επίμαχο deal, το οποίο ξεκίνησε ήταν το IPO της βρετανικής εταιρίας Ocado. Κατά την περίοδο που προηγήθηκε της προγραμματισμένης για τον Ιούλιο εγγραφής της αρκετοί επισήμαναν ότι σε τέτοιο εύρος (μεταξύ των 800 εκατ. λιρών και του 1,1 δισ.) δεν είχε αποτιμηθεί εταιρία με παρόμοιες επιδόσεις από τον καιρό των dot.coms.

Λίγο πριν από τη δημόσια εγγραφή οι σύμβουλοι UBS, Goldman Sachs και JP Morgan Cazenove αναπροσδιόρισαν το εύρος τιμών σε 180 - 200 λεπτά της λίρας (από το αρχικό επίπεδο των 200 - 237 λεπτών), με την τελική τιμή έκδοσης να διαμορφώνεται στα 180 λεπτά και να προσδίδει στην εταιρία αξία 937 εκατ. λιρών.

Την πρώτη μέρα τής υπό όρους διαπραγμάτευσής της η μετοχή υποχώρησε κατά 159 λεπτά ρίχνοντας την αποτίμηση της εταιρίας στα 853 εκατ. λίρες. Καθώς το "The Banker" όδευε στο πιεστήριο, η μετοχή ήταν διαπραγματεύσιμη στα 146 λεπτά.

Όσο οι αγορές είναι ευμετάβλητες, οι εταιρίες με ρευστότητα θα βρίσκουν ευκολότερα κεφάλαια. "Στις αγορές με μεταβλητότητα οι μεγάλες εταιρίες τείνουν να υπεραποδίδουν των εταιριών μικρής κεφαλαιοποίησης. Οι περιπτώσεις με μεγάλο free float -το οποίο εκλαμβάνεται ως εξουσιοδότηση ρευστότητας- είναι πιθανόν να εμφανίσουν καλύτερη απόδοση", λέει ο κ. Coben.

Στις επιλογές των επενδυτών θα βρεθούν σίγουρα οι ποιοτικές περιπτώσεις. Ο κ. Raghavan λέει ότι οι υπό εξέλιξη δημόσιες εγγραφές είναι αρκετές. "Υπάρχει όρεξη, αλλά σίγουρα είναι επιλεκτική", τονίζει. "Οι μικρότερης σημασίας περιπτώσεις θα πρέπει πιθανότατα να περιμένουν τη βελτίωση του κλίματος".