Στο διάστημα των 18 μηνών από τότε που η Nomura άρπαξε και με τα δύο χέρια την ευκαιρία η οποία παρουσιάστηκε με τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, έκανε αρκετά βήματα στην κατεύθυνση της μεταμόρφωσής της από ισχυρό ιαπωνικό χρηματιστηριακό οίκο σε  παγκόσμια επενδυτική τράπεζα.

Μόνο στην Ευρώπη, η εταιρία πρόσθεσε 950 άτομα στο προσωπικό της - επιπλέον αυτών που «κληρονόμησε» από τη Lehman Brothers. Η τοποθέτηση δε ενός μη Ιάπωνα, του κ. Jesse Bhattal, στο Δ.Σ. της τράπεζας ως επικεφαλής του τμήματος λιανικών πωλήσεων είναι μια μικρή επανάσταση για μία ιαπωνική τράπεζα, όπως είναι και ο μετασχηματισμός των συμβάσεών της με το προσωπικό σε δυτικού τύπου εργασιακά συμβόλαια.

Κάνοντας πρόοδο

Η επένδυση στο φιλόδοξο σχέδιο της Nomura αρχίζει ήδη να αποδίδει. Σύμφωνα με την Dealogic, το μερίδιο αγοράς της Nomura στα παγκόσμια έσοδα επενδυτικής τραπεζικής αυξήθηκε από το 1,8% στο τέλος του 2008 στο 2,5% στο τέλος του 2009. «Αν κάποιος κοιτάξει την κατάσταση σήμερα και τη συγκρίνει με αυτήν προ 18 μηνών θα ξαφνιαστεί», λέει ο κ. Wiliam Vereker, που ορίστηκε συν-επικεφαλής της επενδυτικής τραπεζικής στη Nomura τον Απρίλιο. «Σίγουρα, σε απόλυτους όρους είμαστε ακόμη πίσω από καθιερωμένους ανταγωνιστές σε όρους μεριδίου αγοράς και κερδοφορίας. Αλλά εξίσου σίγουρα έχουμε ξεπεράσει σημαντικά τις προσδοκίες της αγοράς σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της κληρονομιάς της Lehman Brothers, τη ροή συμφωνιών, τις χρηματοοικονομικές επιδόσεις και την ποιότητα των ανθρώπων που προσελκύσαμε».

Παρά τις επιτυχίες της Nomura, την προσοχή τράβηξαν περισσότερο οι αποχωρήσεις του προσωπικού παρά οι νέες προσθήκες στελεχών. Ενώ η απώλεια υψηλόβαθμων τραπεζικών στελεχών αφορούσε σε μεγάλο βαθμό στην Ασία, υπήρξαν και άλλες σημαντικές απώλειες, συμπεριλαμβανομένων του επικεφαλής της Ευρώπης, κ. Sadeq Sayeed, και του κ. Christian Meissner, του πρώην αναπληρωτή επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής, ο οποίος αποχώρησε τον Απρίλιο για να κατευθυνθεί στην Bank of America Merrill Lynch. Το timing της εξόδου των στελεχών -λίγο μετά την ανακοίνωση της Nomura ότι σταματά την πρακτική των εγγυημένων μπόνους- έδωσε λαβή σε αρκετούς σχολιαστές να αναρωτηθούν αφενός για την ικανότητα της Nomura να κρατήσει τους ανθρώπους που κληρονόμησε από την Lehman Brothers και αφετέρου για τη δυνατότητά της να οικοδομήσει ένα παγκόσμιο δίκτυο δραστηριοτήτων.

Ο κ. Vereker θέλει να ησυχάσει αυτές τις φωνές αποφασιστικά. Σε ό,τι αφορά την πρώτη περίσταση, αναμένονται αναδιαρθρώσεις του εργασιακού δυναμικού έως το τέλος του έτους, ενώ οι περισσότερες από τις αποχωρήσεις είχαν πίσω τους ιστορία, επισημαίνει. Άλλωστε, όταν γίνεται κάποια σημαντική αλλαγή στη διοίκηση, πάντα υπάρχει κινητικότητα.

«Οι πρόσφατες αλλαγές στη σύνθεση του προσωπικού δεν διαφέρουν από οποιεσδήποτε άλλες σε κάποια άλλη επενδυτική τράπεζα. Οι τράπεζες γενικά θεωρούν λογικό να ανακυκλωθεί ποσοστό έως 10% του εργατικού τους δυναμικού. Εμείς είμαστε πολύ χαμηλότερα από αυτό το ποσοστό. Οι αποχωρήσεις από τη Nomura αποτελούν εκφάνσεις της φυσιολογικής κινητικότητας των στελεχών και όχι ασθένειας της εταιρίας», λέει.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν επίσης ότι η Nomura αυξάνει τα σταθερά της κόστη μέσω της προσφοράς δυσανάλογων βασικών μισθών. Ο κ. Vereker διαφωνεί επισημαίνοντας ότι τα τραπεζικά στελέχη δεν μετακινούνται απλώς για χρήματα και ενδιαφέρονται περισσότερο για τη συνολική επιχειρηματική πρόταση.

Σκανδαλιστικές προοπτικές

Ο ίδιος ο κ. Vereker πήγε στη Lehman Brothers από τη Morgan Stanley το 2005, θέλοντας να πάρει μέρος στην ευρωπαϊκή επέκταση της φίρμας που συνέβαινε τότε. Όπως λέει, η Nomura παρέχει σήμερα τις ίδιες ευκαιρίες και αυτό είναι που οδηγεί κορυφαία στελέχη στους κόλπους της, όπως τον κ. John Hyman, τον πρώην συνάδελφο από τη Morgan Stanley τον οποίο ο κ. Vereker προσέλαβε τον Απρίλιο ως συνεπικεφαλής του global finance, δίπλα στον κ. Philippe Dufournier.

«Τα καλά στελέχη δεν μετακινούνται με αποκλειστικό κριτήριο τα χρήματα. Αλλάζουν δουλειά για πιο θεμελιώδεις λόγους καριέρας», λέει. «Αυτό που μπορούμε εμείς να προσφέρουμε στα τραπεζικά στελέχη είναι έναν ρόλο στο χτίσιμο μια ταχέως αναπτυσσόμενης τράπεζας με μεγάλη ασιατική δύναμη. Έχουν την ευκαιρία να αποτελέσουν μέρος μιας ομάδας που δημιουργεί ανεμπόδιστη από θέματα "κληρονομιάς". Έτσι, κάθε ένας ξεχωριστά μπορεί να αφήσει μεγάλο αποτύπωμα στον κλάδο - και αυτό είναι μεγάλο δέλεαρ για κάθε τραπεζικό στέλεχος», τονίζει.

Επιπλέον, επισημαίνει ότι η ομάδα της Lehman Brothers θα αποδειχτεί πλεονέκτημα στις σημερινές περιστάσεις. «Οι δικοί μας άνθρωποι (τα πρώην στελέχη της Lehman) δεν θεωρούν τίποτα δεδομένο. Έχουν πρόσφατη εμπειρία στο να κερδίζουν το δικαίωμα να κάνουν business με έναν πελάτη - και είναι σημαντικό να υπάρχει αυτή η νοοτροπία».

Αναγνωρίζει ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί. Τα τμήματα ανάλυσης και δευτερογενούς trading πηγαίνουν εξαιρετικά καλά, αλλά η δραστηριότητα στις αγορές primary equity υπολείπεται σημαντικά. Ο κ. Vereker παραδέχεται ότι η Nomura έχασε τις μεγάλες επανακεφαλαιοποιήσεις και τις εκδόσεις της περυσινής χρονιάς, ακόμα και αν τα deals ήταν από την αρχή εκτός του βεληνεκούς της εταιρίας - τουλάχιστον στη φάση επέκτασης που διανύει η τελευταία.

Ωστόσο, η επιλογή του κ. Hyman, συν-επικεφαλής του τμήματος κεφαλαιαγορών στη Morgan Stanley έως ότου παραιτήθηκε τον Ιανουάριο, δίνει ελπιδοφόρα σινιάλα για το primary business της τράπεζας.

Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις είναι άλλη μία δραστηριότητα στην οποία η πρόοδος δεν επιτυγχάνεται από τη μία ημέρα στην άλλη. «Είχαμε αρκετές επιτυχίες, συμπεριλαμβανομένων εντολών για εταιρίες όπως η Anglo American και η Chinalco, αλλά η επενδυτική τραπεζική βασίζεται πολύ στις σχέσεις και είναι μακροχρόνιας ωρίμανσης. Τα blue chips χρειάζονται χρόνο για να νιώσουν άνετα με μια εταιρία», λέει ο κ. Vereker.

Στη Μ. Βρετανία η Nomura είχε ένα σερί επιτυχιών, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας της εταιρίας on line λιανικού εμπορίου Net-A-Porter έναντι της προσέγγισης της Richemont.

Προκειμένου να επεκτείνει την επιρροή της στη Μ. Βρετανία, η Nomura πρόσφατα εξαγόρασε τη μικρότερη συμβουλευτική εταιρία Tricorn. Η κίνηση φάνηκε να αποδίδει αμέσως, καθώς η φίρμα ανέλαβε συμβουλευτικό ρόλο στο κονσόρτσιουμ που ονομάστηκε «Red Knights» και που στόχο είχε την κατάθεση ενδιαφέροντος για την ποδοσφαιρική ομάδα της Manchester United. Εξάλλου, η ίδια εταιρία ανέλαβε εξ ολοκλήρου την περίπτωση της εξαγοράς ύψους 1,5 δισ. ευρώ της βρετανικής Pets at Home από τον αμερικανικό όμιλο private equity, Kohlberg Kravis Roberts.

Τέτοιες κινήσεις βοήθησαν το όνομα της Nomura να αναρριχηθεί, έως τον Απρίλιο, κατά 12 θέσεις (έως τη 12η θέση) της ευρωπαϊκής λίστας με τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις. «Είμαστε στο κατώφλι του top 10 σε όρους παγκόσμιου μεριδίου αγοράς, αλλά αυτό είναι αντίστοιχο των προσδοκιών μας», λέει ο κ. Vereker και προσθέτει ότι είναι «ικανοποιημένος από τις υπάρχουσες προς διεκπεραίωση συμφωνίες».

«Υπάρχει ακόμη μοναδική ευκαιρία να κερδίσουμε νέους πελάτες», υπογραμμίζει. «Οι εταιρίες είναι πολύ απογοητευμένες με τον κλάδο και επαναπροσδιορίζουν με ποιες επιχειρήσεις θέλουν να συνεργάζονται. Οι πελάτες είναι ανοιχτοί στο να συνεργαστούν με νέες εταιρίες που μπορούν να αποδείξουν ότι έχουν πίστη, ακεραιότητα και ικανότητα. Το 2007 δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε σήμερα».

Προσοχή στο (αμερικανικό) κενό

Το μεγαλύτερο κενό στην παγκόσμια φιλοδοξία της Nomura είναι η έλλειψη σημαντικής παρουσίας στις ΗΠΑ. Εκεί η φίρμα απασχολεί περίπου 60 στελέχη με σχέδια για αύξηση του αριθμού σε 100 έως το τέλος του έτους. Αυτή η έλλειψη παραγωγικής δυνατότητας στη χώρα ευθύνεται για την απώλεια αρκετών deals όσον αφορά τόσο στην αγορά όσο και στην επενδυτική τραπεζική. Ο κ. Vereker παραδέχεται ότι η οργανική ανάπτυξη είναι δύσκολη και δεν αποκλείει την πιθανότητα μιας εξαγοράς. Ο ίδιος επισημαίνει, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο δεν επίκειται σύντομα και ότι ο άμεσος στόχος είναι η αύξηση του μεριδίου αγοράς στους βασικούς τομείς δραστηριοποίησης, μέσω οργανικής ανάπτυξης.

«Ο βασικός μας εστιασμός βραχυπρόθεσμα είναι να χτιστεί μια σταθερή επιχειρηματική δραστηριότητα στις βασικές μας αγορές στην Ασία, στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία και το να συνεχίσουμε να χτίζουμε ανταγωνιστική βάση στις ΗΠΑ ως μέρος μιας παγκόσμιας πλατφόρμας, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι μπορούμε να υποστηρίξουμε τους παγκόσμιους πελάτες μας».

Ο στόχος των αναδυόμενων αγορών

Ο κ. Vereker αναγνωρίζει την ανάγκη της μεγέθυνσης στις ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει και το πλεονέκτημα που δίνει σε μια επενδυτική τράπεζα η μετακίνηση της οικονομικής της δύναμης προς τις αναδυόμενες αγορές - ειδικά στην Ασία, καθώς και ότι αυτό δεν πρέπει να υποτιμάται.

«Οι αναδυόμενες αγορές -ειδικά αυτές της Ασίας- είναι ένας ολοένα και περισσότερο καθοριστικός παράγοντας της παγκόσμιας δραστηριότητας. Η ίδια ραγδαία ανάπτυξη των προμηθειών που συνέβαινε από το 1990 στην Ευρώπη έναντι των ΗΠΑ συμβαίνει τώρα στην Ασία έναντι οποιουδήποτε άλλου μέρους», λέει και προσθέτει: «Είμαστε εξαιρετικά καλά τοποθετημένοι για ωφεληθούμε από τη διαδικασία αυτή».

Η Nomura έχει ορισμένα πλεονεκτήματα. Κατ' αρχάς το να έχει ένα επιχειρηματικό μοντέλο καθαρά επενδυτικής τραπεζικής θα βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση της επίδρασης οποιασδήποτε ρυθμιστικής δυσκαμψίας τυχόν ανακύψει. Έπειτα, έχει καλή κεφαλαιοποίηση και ευρεία βάση χρηματοδότησης.

Αλλά ενώ ο κ. Vereker λέει ότι διαθέτει αρκετά ισχυρό ισολογισμό ώστε να υποστηρίξει τους πελάτες στα δάνεια με margin, στις εξαγορές και σε μοχλευμένες κινήσεις, ο ισολογισμός της Nomura δεν διαθέτει τη δύναμη που έχουν αρκετοί από αυτούς των ανταγωνιστών της.

Ωστόσο, διαφωνεί ότι αυτό αποτελεί εμπόδιο. «Ο relationship δανεισμός δεν θα εξαφανιστεί ποτέ, αλλά καθώς οι πιστωτικές ανησυχίες μειώνονται και η πρόσβαση στο κεφάλαιο καθίσταται ελαφρώς ευχερέστερη, η προθυμία των πελατών να κάνουν συμφωνίες με τις τράπεζες-δανειστές τους θα υποχωρήσει. Την απάντηση για το εάν μια επενδυτική τράπεζα μπορεί να επιτύχει θα τη βρείτε στα στοιχεία».

Μια προτεραιότητα είναι να εστιάσουμε στη συνέχεια του θετικού momentum κερδοφορίας της Nomura και να ασχοληθούμε με την πιστοληπτική ικανότητα της επενδυτικής τράπεζας που μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της κρίσης, καθώς δεν έλαβε κυβερνητική βοήθεια, λέει ο κ. Vereker. Ο στόχος είναι να φτάσει η τράπεζα σε περιοχές αξιολόγησης «A» προκειμένου να μειωθεί το κόστος δανεισμού.

Όλα τα σχέδια της τράπεζας είναι εύκολα επιτεύξιμα, λέει. «Έχουμε τη σωστή διοίκηση και την ηγετική δομή ώστε να εκτελέσουμε τη στρατηγική μας. Τα τέσσερα συναπτά τρίμηνα κερδοφορίας άλλωστε δείχνουν ότι αυτή λειτουργεί».