Τέσσερις προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία του 2016

Ο όρος «μετριότητα» χρησιμοποιείται πλέον ευρέως για να περιγράψει τη χρόνια κατάσταση της επίπεδης οικονομικής ανάπτυξης και των περιορισμένων προοπτικών που οι περισσότερες χώρες ανά τον κόσμο αντιμετωπίζουν.

Πράγματι, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να είναι στο 3,1% για το 2015, σύμφωνα με το ΔΝΤ -οριακά χαμηλότερα από ό,τι το 2014-, με μικρή αύξηση των ρυθμών στις ανεπτυγμένες χώρες και μικρή κάμψη στις αναπτυσσόμενες.

Το ΔΝΤ περιμένει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα κινηθεί ανοδικά το 2016, αλλά προειδοποιεί για τους κινδύνους της παρατεταμένης νηνεμίας.

Το πάνελ των ειδικών, τους οποίους ρώτησε το The Banker, μοιράζεται αυτή την ανησυχία αλλά και επισημαίνει τα λίγα φωτεινά σημεία που μπορεί να υπάρξουν τη χρονιά που ξεκινά. Θα συνεχίσει το κλίμα της «νέας μετριότητας» αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη να επικρατεί στις παγκόσμιες αγορές και το 2016; Ποιες είναι οι πιο υποσχόμενες χώρες και ποιες οι χώρες, η κατάσταση των οποίων εμπνέει ανησυχία;

Mike Rees (αναπληρωτής CEO, Standard Chartered): Πιστεύω πως η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει την πορεία της και το 2016. Ο κόσμος ακόμη συνέρχεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση και πρέπει ακόμη να απογαλακτιστούμε από την ποσοτική χαλάρωση και τα πακέτα στήριξης. Βλέπουμε μια διόρθωση στα εμπορεύματα με νικητές και χαμένους και ενώ αυτό είναι κυκλικό, θα υπάρχουν δομικές επιπτώσεις συμπεριλαμβανομένων κάποιων μειωμένων επενδύσεων.

Ωστόσο, οι ρυθμοί της παγκόσμιας ανάπτυξης κρύβουν μια πολύ περίπλοκη εικόνα. Ενώ η ανάπτυξη σε ανεπτυγμένες οικονομίες θα παραμείνει σχετικά προβληματική, οι ρυθμοί ανάπτυξης σε αναδυόμενες αγορές θα συνεχίσουν να είναι σχετικά ελκυστικοί. Παρά τις ανησυχίες για επιβράδυνση, υπάρχει ακόμη καλό περιθώριο ανόδου βραχυπρόθεσμα. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και άλλους μακροοικονομικούς παράγοντες που βλέπουμε (στροφή στην κατανάλωση, αστικοποίηση κ.λπ.), αγορές όπως η Ασία και η Αφρική θα αποτελέσουν σημαντικές ευκαιρίες μακροπρόθεσμα. Οι αγορές για τις οποίες ανησυχώ περισσότερο είναι εκείνες της Μέσης Ανατολής.

Δεδομένης της γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των σχετικά χαμηλών τιμών πετρελαίου, είναι δύσκολο να δει κανείς πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα βραχυμεσοπρόθεσμα.

Janet Henry (Global chief Economist HSBC): Η παγκόσμια οικονομία είναι ακόμη σε ενός είδους περιβάλλον αδύναμης παγκόσμιας ανάπτυξης που απαιτεί συνεχιζόμενα χαλαρή πολιτική από τις βασικές κεντρικές τράπεζες, ώστε να αντιμετωπίσει τον χαμηλό πληθωρισμό. Ενώ περιμένουμε η απότομη πτώση στις εισαγωγές της Κίνας να ξεκινήσει σύντομα να υποχωρεί, η σταδιακή μετάβαση της Κίνας από την ανάπτυξη που βασίζεται στις επενδύσεις στην ανάπτυξη που βασίζεται στην κατανάλωση σημαίνει ότι δεν θα έχει τόσο δραματική επίπτωση στην παγκόσμια ζήτηση εμπορευμάτων, όπως είχε στα μετά την κρίση χρόνια.

Το 2016 οι πιο αδύναμες οικονομίες θα συνεχίσουν να παράγουν εμπορεύματα στον αναπτυσσόμενο κόσμο -όπως η Βραζιλία και η Ρωσία, για τις οποίες περιμένουμε περαιτέρω συρρίκνωση. Η Νότια Αφρική επίσης παραμένει σημείο ανησυχίας, ενώ ακόμη και η καταναλώτρια εμπορευμάτων Τουρκία είναι πιθανό να συνεχίσει να απογοητεύει. Οι καταναλωτές στον ανεπτυγμένο κόσμο συνεχίζουν να τα πηγαίνουν καλύτερα, υποστηριζόμενες από βελτιούμενες αγορές εργασίας και μια ώθηση στους πραγματικούς μισθούς οφειλόμενη στο πετρέλαιο. Η σταθερή και μη θεαματική ανάκαμψη της Ευρωζώνης είναι προγραμματισμένη να συνεχιστεί, στηριζόμενη σε κυβερνητικές και καταναλωτικές δαπάνες.

Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης προβλέπεται στο 1,4% το 2016 να είναι ελαφρά πάνω από την πρόβλεψη, δεν αρκεί ωστόσο για να αλλάξει το κλίμα στην προβληματική αγορά εργασίας, ή να αλλάξει την εικόνα των μεγάλων ελλειμμάτων. Επίσης, με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να μην πιάνει τον στόχο, αναμένουμε ότι η ποσοτική χαλάρωση εκ μέρους της ΕΚΤ θα εξακολουθήσει και μετά τον Σεπτέμβριο, με φόντο την πολύ σταδιακή αύξηση επιτοκίων στις ΗΠΑ.

Roberto Satubal (CEO, Itau Unibanco): Η οικονομική ανάπτυξη είναι πιθανό να συνεχιστεί με ήπιους ρυθμούς τον επόμενο χρόνο. Προβλέπουμε ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,1% το 2015 και κατά 3,3% το 2016. Ωστόσο, δεν βλέπουμε παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ανάπτυξη υψηλότερα από το σημείο αυτό.

Οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν ήδη προβλήματα με την ανάπτυξή τους, η Κίνα θα εξακολουθήσει να επιβραδύνει, και άλλες αναδυόμενες αγορές θα πρέπει να βρουν ένα μοντέλο ανάπτυξης που να στηρίζεται λιγότερο στα εμπορεύματα.

Η Κίνα θα συνεχίσει να αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία το 2016, καθώς πρέπει ακόμα να επανισορροπήσει την οικονομία της εν μέσω υψηλών χρεών στον εταιρικό τομέα και στον κρατικό. Η Ινδία είναι μια φωτεινή εξαίρεση στις αναδυόμενες αγορές και θα μπορούσε να καταγράψει ανάπτυξη της τάξης του 7% στα επόμενα χρόνια. Αλλά η Κίνα θα εξακολουθήσει να είναι η πιο σημαντική οικονομία του πλανήτη -η συνεισφορά της Ινδίας στην παγκόσμια οικονομία θα παραμείνει περίπου στο 50% της κινεζικής έως το τέλος της δεκαετίας. Η Βραζιλία θα έχει αδύναμη οικονομική ανάπτυξη το 2016.

Eric Nielsen (Global chief Economist UniCredit): Η μέτρια παγκόσμια ανάπτυξη θα συνεχίσει το 2016, αλλά είναι σημαντικό να σημειώσουμε τις διακριτές διαφορές ανάμεσα στις διαφορετικές περιοχές: Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να μεγεθύνονται με τον ίδιο περίπου ρυθμό, η Ευρώπη με λίγο αυξημένο, ενώ οι αναδυόμενες αγορές προσαρμόζονται σε νέο περιβάλλον ρυθμών ανάπτυξης -σημαντικά χαμηλότερα από τα χρόνια της ευτυχίας, τα οποία προηγήθηκαν της κρίσης. Ανησυχώ κυρίως για ορισμένες από τις μεγαλύτερες αναδυόμενες αγορές, που χτυπιούνται από τις χαμηλότερες τιμές των εμπορευμάτων και για μια προβληματική αντίδραση σε ό,τι αφορά στους χειρισμούς εκ μέρους των κυβερνώντων. Μου έρχονται σχετικά στο μυαλό η Βραζιλία, η Ρωσία και η Νότια Αφρική.

Οι χώρες που είναι πιο πιθανό να αποτελέσουν ανοδική έκπληξη -σε σχέση με τις προσδοκίες- είναι αρκετές από τις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, αλλά και η Γερμανία. Και οι δύο αυτές κατηγορίες χωρών της Ευρωζώνης διαχειρίζονται την επιβράδυνση της Κίνας πολύ καλά, ενώ δημιουργούν θέσεις εργασίας για μετανάστες με εκπληκτικό ρυθμό.