Ταχύτερες πληρωμές: Η επόμενη ημέρα

Η πορεία προς τις ταχύτερες συναλλαγές συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Καθώς όλο και περισσότερες χώρες μπαίνουν online με real time συνδέσεις, παρακινούν και άλλες να ακολουθήσουν σύντονα. Σήμερα, περισσότερες από 23 χώρες λειτουργούν και εφαρμόζουν ή είναι στη διαδικασία ανάπτυξης real time λιανικές πληρωμές (RT RPS).

Από τις χώρες αυτές που κατασκεύασαν real time λειτουργικότητες, καθεμία έχει αναπτύξει τη δική της ιδιαιτερότητα, ανάλογα με τα υπάρχοντα συστήματα, τη δυνατότητα επένδυσης, τις πολιτικές αποφάσεις και τους βασικούς πυλώνες της αλλαγής.

Οι πυλώνες αυτοί περιλαμβάνουν και τον στόχο του να προαχθεί η καινοτομία στον κλάδο των υπηρεσιών πληρωμών, βελτιώνοντας τα οικονομικά της και αποκομίζοντας τα οφέλη της αποτελεσματικότητας μιας κοινωνίας χωρίς ρευστό.

Ενώ η επιχειρηματική ευκαιρία για μεμονωμένες τράπεζες μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανής -ανάλυση της FED του 2014 βρήκε ότι είναι ελαφρώς ζημιωμένες-, οι πληρωμές σε πραγματικό χρόνο μπορούν να βελτιώσουν τη σταθερότητα των εγχώριων τραπεζικών συστημάτων. «Ο κίνδυνος της ρευστότητας εξαφανίζεται στο επίπεδο της εκκαθάρισης και του διακανονισμού, μια και οι πληρωμές εκκαθαρίζονται άμεσα ή σε ωριαία βάση και δεν περνούν όλες μαζί στο τέλος της ημέρας. Έτσι, από την οπτική των κεντρικών τραπεζών, μια πλατφόρμα real time πληρωμών αφαιρεί ένα σημαντικό συστημικό κίνδυνο, κάτι που μπορεί να έχει νόημα σε μια οικονομική κρίση», λέει ο Francesco Burelli, στέλεχος της Inno-Value Management Advisors.

Οι χώρες αυτές μαθαίνουν το μάθημα που πήραν από τις χώρες που προχώρησαν με αποφασιστικότητα.

Η Μ. Βρετανία πέρασε με τη βοήθεια και των ρυθμιστικών αρχών σε υποδομές real time πληρωμών (Fast Payment Services- FPS). Αν και μια ώθηση από τις ρυθμιστικές αρχές είναι βοηθητική σε ό,τι αφορά στην ταχύτητα και τη συνέπεια του αποτελέσματος, ένα από τα μαθήματα που πάρθηκαν από το project FPS ήταν ότι πρέπει να υπάρχει ευελιξία προκειμένου να υπάρξει καινοτομία. «Οι τράπεζες σκέφτονται πως γρήγορα μπορούν να βγάλουν νέες προτάσεις, όπως οι peer to peer πληρωμές», λέει ο George Evers, στέλεχος της Vocalin, ενώ προσθέτει πως το κενό ανάμεσα στην αναβάθμιση των βασικών υποδομών και των νέων υπηρεσιών που απολαμβάνουν οι τελικοί χρήστες συνεχώς μειώνεται.

Η παρατήρηση του κ. Evers σίγουρα αληθεύει στην περίπτωση της Αυστραλίας και της New Payments Platform (NPP) που εφαρμόζεται εκεί. Η πλατφόρμα ενθαρρύνει την καινοτομία από την αρχή και επιτρέπει τη συμμετοχή τραπεζών, ώστε να δημιουργηθούν ανταγωνιστικές εφαρμογές για διαφορετικές κατηγορίες πελατών.

«Η εικονική αρχιτεκτονική εξασφαλίζει ευκολία στην πρόσβαση και την ικανότητα να ενσωματωθούν πολλοί παίκτες στο παιχνίδι. Δημιουργεί δυνατότητα κλιμακούμενης διαχείρισης για τους μετέχοντες, δίνει ευελιξία στο να προστεθούν και άλλα προϊόντα και -καλώς εχόντων των πραγμάτων- κάνει τη διαδικασία αποτελεσματικότερη», λέει ο Paul Lahiff, ο ανεξάρτητος πρόεδρος της NPP. Η NPP είναι ένας εικονικός κόμβος που αποτελείται από ένα δίκτυο, μια υπηρεσία κεντρικής εκκαθάρισης, μια υπηρεσία addressing και την ικανότητα σύνδεσης με την RBA για διακανονισμό. Το νέο μοντέλο αποτελείται από ένα cloud όπου και οι 12 μετέχοντες συνδέονται με όλους τους άλλους.

Ανάμιξη μετόχων

Η ρυθμιστική ώθηση υπήρξε ηπιότερη στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην ευρωζώνη, κάτι που έδωσε περισσότερο χρόνο στους μετόχους ώστε να σχεδιάσουν έναν οδικό χάρτη προς τις ταχύτερες συναλλαγές. Τα περίπλοκα και πολυδιασπασμένα συστήματα πληρωμών δικαιολογούν αυτή την προσέγγιση: Επί παραδείγματι, η αμερικανική τραπεζική κοινότητα αποτελείται από περισσότερα των 10.000 διαφορετικών ιδρυμάτων.

Η Ευρωζώνη έχει την επιπρόσθετη περιπλοκότητα των εγχώριων-εθνικών υποδομών διακανονισμού και εκκαθάρισης, που είναι ακόμη σε ισχύ παρά την κοινή ισοτιμία. Και οι τρεις δικαιοδοσίες ετοιμάζονται να προχωρήσουν τα projects για τις γρήγορες πληρωμές. Στις 21 Ιουλίου η FED οργάνωσε δύο task forces: Μία για τις ταχύτερες πληρωμές και μία άλλη για ασφαλείς πληρωμές. Νωρίτερα μέσα στη χρονιά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών (EPC) συνέστησε τη δική του ad hoc task force άμεσων πληρωμών, με πρόεδρο τον Anthony Richter, επικεφαλής στρατηγικών αναπτύξεων, πληρωμών και διαχείρισης ρευστού στην HSBC.

Υπάρχει η γενική αντίληψη ότι ένα παράθυρο ευκαιρίας είναι ανοικτό για να αναλάβουν δράση οι μετέχοντες στον κλάδο, πριν έρθουν οι ρυθμιστικές αρχές και επιβάλουν μια λύση. «Πριν γίνει υποχρεωτικό, η FED, σε διαβούλευση με μετόχους, αποφάσισε ότι υπάρχει αρκετή ενέργεια και ενθουσιασμός γύρω από το θέμα, ώστε θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε μεταξύ μας και να ανακαλύψουμε ένα δρόμο προς τα εμπρός που να έχει νόημα», λέει ο Sean Rodriguez, πρόσφατα διορισμένος επικεφαλής στρατηγικής στην task force για τις ταχύτερες πληρωμές της FED.

Το υψηλό επίπεδο ανάμιξης των μετόχων έκανε και μεγαλύτερους παίκτες τους συστήματος πληρωμών να αναλάβουν δράση. Ενώ πολλές χώρες αναζητούν μία και μοναδική λύση, οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό. «Η FED βοηθά τον κλάδο να αναγνωρίσει λύσεις για την αγορά», λέει ο Peter Gordon, στέλεχος επιφορτισμένο με τη στρατηγική των πληρωμών στην IT εταιρία FIS και μέλος της task force της FED. Ο ίδιος δεν πιστεύει ότι κάποιο από τα εργαλεία πληρωμών θα εξαφανιστούν από τις ΗΠΑ στα επόμενα χρόνια.

«Πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, τσεκ, αυτοματοποιημένες εκκαθαρίσεις, ηλεκτρονικές μεταφορές κεφαλαίων -όλα θα υπάρχουν και οι ταχύτερες πληρωμές θα προστεθούν σε αυτά», λέει.

Ενώ σε κάθε διαφορετικό μέρος, τα θέματα προς επίλυση είναι παρόμοια (αποτελεσματικότητα, πρόσβαση, λειτουργικότητα, ασφάλεια, διαχείριση κινδύνου και ταχύτητα), πρέπει ακόμη να καλύπτονται και οι κατά τόπους ιδιαιτερότητες. Η ταχύτητα των πληρωμών είναι το θέμα. Σύμφωνα με τον Javier Santamaria, πρόεδρο του European Payments Council, το EPC θεωρεί ότι υπάρχει μόνο ένα επίπεδο ιδανικού χρόνου σε ό,τι αφορά στις πληρωμές: Θα πρέπει να εμφανίζονται το πολύ μέσα σε δευτερόλεπτα από τότε που ξεκινά η διαδικασία.

Η CPA, από την άλλη, διαφωνεί ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές ταχύτητες. «Αναγνωρίζουμε ότι δεν έχουν όλοι οι τύποι πληρωμών τις ίδιες απαιτήσεις χρονισμού», λέει ο Gerry Gaetz, επικεφαλής της CPA.